20 Oktyabr – Qürur, zəfər və yenidənqurma günü - ŞƏRH

20 Oktyabr Azərbaycanda mühüm tarixlərdən biri kimi qeyd olunur – bu, 2020-ci ildə Zəngilan şəhərinin işğaldan azad olunduğu gündür. Bu gün Zəngilanın azadlığı ilə yanaşı, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpası yolunda atılmış önəmli addımlardan biri kimi tarixə düşüb. 1993-cü ilin oktyabr ayında Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğal olunan Zəngilan rayonu 27 il düşmən əsarətində qaldı. Bu dövr ərzində rayonun maddi-mədəni irsi dağıdıldı, əhalisi öz doğma yurd-yuvasından didərgin salındı. Lakin 2020-ci ilin payızında başlayan və 44 gün davam edən Vətən müharibəsi zamanı Azərbaycan Ordusu Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə işğal altında olan torpaqları mərhələli şəkildə azad etməyə başladı. Bu mühüm uğurlardan biri də 20 oktyabr tarixində Zəngilan şəhərinin işğaldan azad olunması oldu. Həmin gün Prezident İlham Əliyev xalqa müraciətində bu qələbəni böyük sevinc və qürurla elan etdi. Zəngilanın azad olunması strateji baxımdan da böyük əhəmiyyətə malik idi, çünki bu ərazi həm İranla sərhəddə yerləşir, həm də Qarabağ bölgəsi ilə Naxçıvan arasında gələcəkdə qurulacaq Zəngəzur dəhlizinin əsas hissələrindən birini təşkil edir. Zəngilan rayonu Azərbaycanın təbii gözəlliklərlə zəngin olan bölgələrindən biridir. Rayonun ərazisində sıx meşəliklər, dağlar, çaylar və nadir flora-fauna növləri mövcuddur. Araz çayı boyunca uzanan rayonun iqlimi və torpağı kənd təsərrüfatı üçün əlverişlidir. İşğaldan əvvəl bu ərazidə üzümçülük, meyvəçilik, heyvandarlıq və arıçılıq kimi sahələr inkişaf etmişdi. Zəngilanın Vejnəli kəndində isə ölkənin yeganə qızıl yataqlarından biri yerləşir. İşğal dövründə bu yataq qanunsuz olaraq Ermənistan və xarici şirkətlər tərəfindən istismar edilib. Zəngilanın təbii sərvətləri və strateji mövqeyi onu Azərbaycanın iqtisadi və siyasi xəritəsində mühüm bir yerə çevirir. Hazırda işğaldan azad olunmuş ərazilərdə, o cümlədən Zəngilanda dövlət tərəfindən genişmiqyaslı bərpa və yenidənqurma işləri həyata keçirilir. Prezident İlham Əliyevin təşəbbüsü və rəhbərliyi ilə bu bölgədə “Böyük Qayıdış” proqramı çərçivəsində müasir infrastruktur yaradılır. Yol-nəqliyyat sistemləri bərpa olunur, yeni məktəblər, xəstəxanalar, ictimai obyektlər tikilir, ekoloji tarazlıq nəzərə alınmaqla ağıllı kənd və şəhər modelləri tətbiq olunur. Zəngilanın Ağalı kəndində ilk “ağıllı kənd” layihəsi uğurla həyata keçirilmişdir. Burada müasir texnologiyalar əsasında evlər, sosial obyektlər, kənd təsərrüfatı sistemləri və alternativ enerji mənbələri qurulmuşdur. Artıq bir neçə yüz ailə Zəngilana qayıdıb və bu proses mərhələli şəkildə davam etdirilir. Zəngilan rayonu eyni zamanda Azərbaycanın qədim və zəngin mədəni irsinə malik bölgələrindən biridir. Burada müxtəlif dövrlərə aid abidələr, türbələr, məscidlər və qədim yaşayış yerləri mövcuddur. Rayonun ərazisində yerləşən İmamzadə türbəsi, Məmmədbəyli kəndindəki orta əsr qəbiristanlığı, Şərifan kəndindəki məscid və başqa tarixi-mədəni abidələr Azərbaycan xalqının bu ərazilərdə qədimdən bəri yaşadığını və burada zəngin mədəni irs yaratdığını sübut edir. İşğal dövründə bu abidələrin əksəriyyəti ya dağıdılmış, ya da vandalizmə məruz qalmışdır. Hazırda Mədəniyyət Nazirliyi və digər qurumlar tərəfindən bu abidələrin bərpası istiqamətində işlər görülür. Bu həm də Azərbaycan xalqının tarixinə və mədəni irsinə olan yüksək hörmətinin göstəricisidir. 20 Oktyabr – Zəngilan şəhəri günü hər il müxtəlif tədbirlərlə qeyd olunur. Rəsmi və qeyri-rəsmi tədbirlərdə şəhidlərimizin xatirəsi yad edilir, qazilərin qəhrəmanlığı vurğulanır, azad olunmuş ərazilərdə görülən işlər ictimaiyyətə çatdırılır. Bu gün məktəblərdə, ali təhsil müəssisələrində və digər ictimai yerlərdə Zəngilanın tarixi, mədəniyyəti, təbiəti və azadlıq uğrunda göstərilən qəhrəmanlıqlar haqqında maarifləndirici tədbirlər keçirilir. Bu, həm də gənc nəslin vətənpərvərlik ruhunda tərbiyə olunmasına xidmət edir. Zəngilanın azad olunması uğrunda canını fəda etmiş şəhidlərimizin ailələri bu gün dövlətin diqqət və qayğısı ilə əhatə olunub. Onların göstərdiyi şücaət və fədakarlıq hər zaman xalqımızın yaddaşında yaşayacaq. 20 Oktyabr təkcə bir rayonun azad olunması deyil, həm də bütövlükdə Azərbaycanın suverenliyi və ərazi bütövlüyü uğrunda apardığı mübarizənin rəmzlərindən biridir. Bu gün xalqımız üçün birlik, güc və iradə günüdür. Zəngilanın azadlığı ilə başlayan yeni mərhələ – quruculuq, yenidənqurma və qayıdış dövrü Azərbaycanın gələcəyinə olan inamı daha da artırır. Bu torpaqlarda artıq yeni həyat başlayıb və bu həyat əvvəlkindən daha güclü, daha işıqlı və daha firavan olacaq. Azərbaycan xalqı öz doğma torpaqlarına yenidən sahib çıxır və bu torpaqlarda əbədi yaşamaq üçün güclü iradə ortaya qoyur. 20 Oktyabr – Zəngilan şəhəri günü bütün bunların təntənəsidir. Bu tarix Azərbaycan xalqının əzmini, qəhrəmanlığını, öz torpaqlarına olan sevgisini və dövlətə olan inamını bir daha sübut edir.

İlqar İlyasov
YAP Laçın rayon təşkilatının sədri