“Mehdiyevlə bağlı araşdırmalar siyasi sistemin necə işlədiyini daha aydın göstərir” - ŞƏRH OLUNDU

"Ramiz Mehdiyevlə bağlı araşdırmaların intensivləşməsi və yeni faktların üzə çıxması həmin dövrün siyasi sistemində baş verən prosesləri daha dərindən təhlil etməyə imkan yaradır. Ramiz Mehdiyevin uzun illər hakimiyyət daxilində tutduğu mövqe ölkədə qərarvericilik, siyasi idarəetmə və aparatın fəaliyyət mexanizmləri üçün əsas istiqamətverici amillərdən biri olmuşdur. İndiki araşdırmalar isə yalnız şəxsiyyətin deyil, həm də institutların necə işlədiyini, hansı nüfuz mərkəzlərinin mövcud olduğunu və bu mərkəzlərin dövlət siyasətinə təsir dərəcəsini anlamağa şərait yaradır". Bu sözləri SİA-ya açıqlamasında politoloq Samir Hümbətov deyib.Onun sözlərinə görə, bu baxımdan Mehdiyevin davranışları, qəbul olunan qərarlarla bağlı ortaya çıxan yeni suallar həmin dövrdə sistem daxilində gedən proseslərin nə qədər mürəkkəb və çoxqatlı olduğunu göstərir: "Eyni zamanda, həmin illərdə müxalifət spektrinin aparıcı simalarından biri olan Əli Kərimlinin fəaliyyəti və onun iqtidarla münasibətlərində müşahidə olunan gərginliklər də siyasi mühitin formalaşmasına ciddi təsir göstərmişdir. Müxalifətin o dövrdəki rolu, təsir imkanları və cəmiyyət içindəki mövqeyi Mehdiyev kimi güclü aparat fiqurlarının fəaliyyətindən ayrı qiymətləndirilə bilməz. Əli Kərimlinin aktiv siyasi davranışı, mövqeləri və hakimiyyətlə mübarizəsində seçdiyi taktika ölkədə siyasi balansların necə formalaşdığını başa düşmək üçün mühüm mənbə rolunu oynayır. Bu gün yeni faktların işığında həmin dövrdə müxalifətə qarşı tətbiq edilən metodların, siyasi dialoqun imkanlarının və ümumi münasibətlərin xarakterinin yenidən qiymətləndirilməsi zərurəti yaranır.O illərdə müşahidə edilən iki paralel siyasi xətt, bir tərəfdə hakimiyyət daxilində güclü aparat idarəçiliyi, digər tərəfdə isə müxalifətin sərt tənqidi və aktivliyi, bu gün hadisələrin daha düzgün oxunmasına yardım edir. Artıq daha aydın görünür ki, həm Ramiz Mehdiyev, həm də Əli Kərimli həmin dövrün siyasi arxitekturasında bir-birindən tam ayrı təsir mərkəzləri yaradırdılar və bu təsir mərkəzləri ölkənin ümumi siyasi dinamizmini müəyyənləşdirirdi. Mehdiyevlə bağlı araşdırmalar aparıldıqca, siyasi sistemin necə işlədiyinə dair gizli qalmış detallar açılır, müxalifətlə münasibətlərə dair isə o dövrdəki balanssızlığın və qarşılıqlı etimadsızlığın səbəbləri daha aydın görünməyə başlayır.Bu iki fiqurun həmin dövrün siyasi mənzərəsində tutduğu mövqeyi bu gün qiymətləndirdikdə ortaya çıxan əsas nəticə odur ki, ölkənin siyasi sistemi illərlə həm aparat gücünün, həm də müxalifət təzyiqinin qarşılıqlı təsiri altında formalaşıb. Mehdiyevin dövlət idarəçiliyindəki rolu sistemin daxili mexanizmlərini açırsa, Əli Kərimlinin fəaliyyəti həmin mexanizmlərin cəmiyyət tərəfindən necə qarşılandığını başa düşməyə imkan verir. Bu paralel proseslərin araşdırılması isə həmin dövrdə baş verənlərin tam mənzərəsini yaratmaq baxımından çox qiymətlidir".

Müəllif: Ziya Hikmətoğlu