Yevgeni Mixaylov: Qərb Cənubi Qafqazı “partlatmağa” çalışır - MÜSAHİBƏ

Cənubi Qafqaz Ölkələrinin Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin direktoru Yevgeni Mixaylov Qərbin Cənubi Qafqazda təsirinin artmasının nəticələri haqqında “Moskva-Baku” portalına müsahibəsində maraqlı məqamlara toxunub. Müsahibəni oxucularımıza təqdim edirik.

- Yevgeni Aleksandroviç, bu gün (dünən-red.) məlum olub ki, Ermənistan bu ay Rusiya ərazisində keçiriləcək KTMT təlimlərində iştirakdan imtina edib. Respublikanın Müdafiə Nazirliyi Ermənistan ordusunun islahatları çərçivəsində ABŞ və digər beynəlxalq tərəfdaşlarla əməkdaşlıq etdiyini açıqladı. İrəvan bütün istiqamətlərdə getdikcə daha çox Qərbə yaxınlaşmaqla hansı məqsədi güdür?

-Məqsəd Qərbin sponsorluğu ilə Rusiyadan uzaqlaşmaq, daha doğrusu, Rusiya Federasiyası ilə müsbət münasibətdən çıxmaq, Qərbin Cənubi Qafqazda maraqlarının dirijoru olmaq, yəni bölgəni öz altında əzməyə çalışan Qərbə bilərəkdən imkan verməkdir. Qərb kuratorları Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanı “məxməri inqilab” nəticəsində hakimiyyətə gətirərkən onun qarşısına məhz bu vəzifə qoyublar. Qərb dünyanın müxtəlif yerlərində öz rəqiblərinə qarşı əməliyyatları həmişə əvvəlcədən planlaşdırır. Buna uyğun olaraq, indiki halda Paşinyan əvvəllər Qərbin hazırladığı şeyi həyata keçirir. Ermənistan dövlətinin hazırkı rəhbərinin əsas şəxsi məqsədi hakimiyyətdə qalmaq, Qərb sponsorlarından maliyyə almaq və onun və ailəsinin təhlükəsizliyinə şəxsi zəmanət verməkdir. Şübhə yoxdur ki, Qərb Paşinyanı hakimiyyətdə saxlamaq üçün külli miqdarda pul xərcləyir. Əks halda, Ermənistanın indiki lideri çoxdan getməli olardı, bunun üçün Qarabağın itirilməsi də daxil olmaqla, kifayət qədər səbəblər var idi; Deməli, Paşinyanın öz hakimiyyətini saxlamaq naminə Qərbin göstərişlərini yerinə yetirməkdən başqa məqsədi yoxdur. Qərb ona hansı siyasi addımları atmalı olduğunu diktə edir.

Qərbin Cənubi Qafqaz regionunda təsirini gücləndirmək üçün cənab Paşinyan Ermənistanın həm daxili, həm də xarici siyasətini yenidən formalaşdırır. Ermənistanın indiki bütün islahatları Qərb tərəfindən maliyyələşdirilir. Silah tədarükü davam edir, respublikanın silahlı qüvvələri NATO standartlarına keçirilir. Qərb Ermənistanın siyasətinin müxtəlif istiqamətlərini maliyyələşdirməklə onu özünə bağlayır. Necə deyərlər: pulu kim verirsə, mahnını da o sifariş verir. Anti-Rusiya əhval-ruhiyyəsini inkişaf etdirmək üçün əhalinin məlumatlarının işlənməsinə çoxlu pul yatırılır.

Ermənistanın Qərbə doğru çəkilmə siyasətində bu və ya digər dərəcədə dönüş nöqtəsi olan əsas hadisə aprelin 5-də Brüsseldə Ermənistanın baş naziri, ABŞ dövlət katibi və Avropa Komissiyasının rəhbərinin görüşü oldu. Burada üçtərəfli əməkdaşlığın əsas vektorları müəyyən edilib və İrəvana yardımın maliyyə komponenti qeyd edilib. Nəzərinizə çatdırım ki, bu formatda görüşün keçirilməsi faktı həm Moskvanın, həm də Bakının son dərəcə mənfi reaksiyasına səbəb olub. Daha sonra Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev bildirdi ki, Bakı Ermənistan-ABŞ-Aİ hərbi əməkdaşlığının müzakirə edilməsindən narahat olmaya bilməz, baxmayaraq ki, bunu hər cür rəsmi şəkildə inkar edirlər. Və sonra dövlət başçısı bəyan etdi ki, bu, Cənubi Qafqazda sabitliyin və təhlükəsizliyin xeyrinə oynaya bilməz.

İndi Qərbin “Ermənistan” adlı əməliyyatı son mərhələsinə qədəm qoyur. Gördüyümüz kimi, son həftələr Vaşinqton yenidən Rusiyanı Cənubi Qafqaz ölkələrinə qarşı sıxışdırmağa cəhdlər edir və deyir ki, guya Moskva ilə əməkdaşlıq bu dövlətlərə yaxşı heç nə gətirməyəcək. Rusiyadan uzaqlaşmaq çağırışları var. Ermənistanın İrəvan hava limanında rus sərhədçilərinin xidmətindən imtina etməsi müsbət qarşılanır və bildirilir ki, İrəvan bunu çoxdan etməli idi. Ümumiyyətlə, o qədər ardıcıl təxribat və təşviq edilir ki, Zaqafqaziyada hər bir ölkə Rusiya ilə qarşılıqlı əlaqədən imtina etmək qərarına gəlsin.

Qərbin səyləri sayəsində Ermənistan artıq anti-Rusiya forpostuna çevrilir. Müstəqil dövlət deyil, siyasətin müstəqil aktyoru deyil. Qərb müstəqil siyasət yürütmək istəyən bütün region ölkələrinə qarşı çıxır. Ermənistanın özü üçün Qərbin nəzarətinə keçid dövlətçiliyin itirilməsi təhlükəsi yaradır.

Zaqafqaziya dünyanın mühüm strateji geosiyasi nöqtələrindən biridir. Yaxınlıqda Rusiya, İran, Türkiyə var. Orta Asiya da yaxınlıqdadır. Ona görə də Qərb ona sahib çıxmaq istəyir, bütün Cənubi Qafqazı öz nəzarətinə götürməyə çalışır.

Əgər Ermənistanla bu, demək olar ki, baş tutmuşdursa,- baxmayaraq ki, İrəvan hələ də iki kresloda oturub Rusiya ilə aranı o qədər də kəskinləşdirməməyə çalışır,- o zaman Qərb Zaqafqaziya ölkələrinin qalanı ilə, necə deyərlər, əlləşməlidir. Amma bu, heç də hamısı ilə alınmır, məsələn, Azərbaycanla.

Gürcüstanın hakimiyyət orqanları xarici agentlər haqqında qanun qəbul edəndən sonra Qərbin bu ölkəyə necə təzyiq göstərməyə çalışdığını görürük. Qərb Gürcüstan dövlətinə göndərdiyi yardımın bir hissəsini artıq dondurub. Hər şey ona doğru gedir ki, Qərb oktyabrın 26-da Gürcüstanda keçiriləcək parlament seçkilərində qərbyönlü müxalifətin qalib gəlməsini təmin etməyə çalışacaq. Əgər bu baş verərsə, bu o demək olacaq ki, 3 Cənubi Qafqaz dövlətindən 2-si Qərbin nəzarəti altında olacaq.

Qərb, artıq qeyd etdiyim kimi, həqiqətən də Azərbaycana təsir etmək istəyir, lakin buna nail olmur. Azərbaycan öz suveren siyasətini həyata keçirir, siyasi və iqtisadi cəhətdən sabit dövlətdir. Azərbaycanın ciddi müttəfiqləri var- Rusiya və Türkiyə, onların da regionda öz aydın milli maraqları var. Azərbaycanın beynəlxalq aləmdə statusu ancaq yüksəlir. O, dünyada baş verən bir çox siyasi proseslərin təşəbbüskarıdır. Və bu gün bu, sadəcə götürüb “udmaq” üçün bir ölkə deyil. Bu, özünü pis apara biləcəyin oyunçu növü deyil. Bu həm də ondan irəli gəlir ki, rəsmi Bakı ötən ilin sonundan ABŞ, Aİ və Fransaya qarşı tənqidləri artırıb. Və o, Qərbin Cənubi Qafqazdakı siyasətinin ədalətsizliyini, eləcə də Azərbaycana təzyiq cəhdlərini açıq və cəsarətlə bəyan edir.

- Ermənistanla Qərbin yaxınlaşması gələcəkdə Cənubi Qafqaz üçün nə vəd edə bilər?

- Təbii ki, bu, yumşaq desək, Rusiyanın, Azərbaycanın və regiondakı digər suveren dövlətlərin maraqlarına uyğun gəlmir. Ən böyük problem odur ki, Ermənistanla Qərb arasında əməkdaşlıq regionda təhlükəsizliyin pozulması demək olacaq. Ssenari mənfi istiqamətdə inkişaf edərsə və Qərb Cənubi Qafqazın 3 ölkəsindən 2-ni (təkcə Ermənistanı deyil, Gürcüstanı da) nəzarət altına alarsa, regionda vəziyyət tamamilə gözlənilməz və çox təhlükəli olacaq. Bu hər şeyə təsir edəcək. Qərb regionda aqressiv anti-Rusiya vektoru təqib edəcək. O, Rusiya ilə Azərbaycanı bir-birinə qarşı qoymaqda davam edəcək.

Bundan əlavə, mən inanıram ki, Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh müqaviləsi olmayacaq. Çünki Qərb bu məsələdə manipulyasiya etməyə, bu məsələdə bir növ Ermənistanın maraqlarını qorumağa çalışır. Əgər sülh müqaviləsi olmasa, Qərbin Ermənistana silah tədarükü daha da artacaq. Və yeni hərbi əməliyyatların baş verməsi olduqca mümkündür. Bundan əlavə, biz bilirik ki, Qərb Gürcüstan vasitəsilə Rusiyaya qarşı ikinci cəbhə açmaq istəyirdi. Gürcüstan bununla razılaşmadı. İndi Ermənistan ehtiyat variantına çevrilib. Axı Ermənistan hakimiyyəti dəfələrlə vurğulayıb ki, İrəvan Ukrayna məsələsində Rusiyanın müttəfiqi deyil. Yaxın Şərqdə, İsraillə Fələstin arasında, İsraillə İran arasında uzun müddət - keçən ilin payızından bəri hadisələrin necə cərəyan etdiyini və son günlərdə vəziyyətin yenidən son dərəcə təhlükəli tendensiyalar aldığını nəzərə alsaq, istənilən vaxt o, Cənubi Qafqaz və Xəzər regionunun qovşağında bir yerdə alovlana bilər.

Bu gün Rusiya ilə Azərbaycan arasında münasibətlər Cənubi Qafqazda sabitliyin əsas amilidir, Qərbin regionda möhkəmlənmək və öz siyasətini qurmaq cəhdlərinə qarşı mübarizə vasitəsidir. Fikrimcə, bu qarşıdurmada regionun suveren ölkələri birləşməlidir.

Tərcümə - Elçin Bayramlı