Qərbin Bakıya təzyiqləri heç bir effekt verməyəcək: 5 aprel görüşünə mənfi reaksiya – Ekspertlərin şərhi

İrəvanda 5 apreli səbirsizliklə gözləyirlər. Bu başa düşüləndir, çünki görünən odur ki, gözlənilən nəhayət ki, baş verdi- Ermənistan öz suverenliyini yenidən satmağa, Rusiyanın qanadı altından, Qərbin təhlükəsizlik çətiri altına uçmağa nail oldu. Xatırladaq ki, aprelin 5-də Brüsseldə Avropa İttifaqı, ABŞ və Ermənistan rəsmilərinin görüşü nəzərdə tutulub.

Bakıda Qərbin ikiüzlü addımı adekvat qiymətləndirilib - Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinin fikrincə, Aİ, Ermənistan və ABŞ-ın birgə konfransı açıq şəkildə birtərəfli və qərəzlidir və ikili standartlara əsaslanır.

“Ermənistandakı revanşist əhval-ruhiyyəni nəzərə alsaq, Vaşinqton və Brüsselin bu cür açıq ermənipərəst ictimai bəyanatı Ermənistanda Aİ və ABŞ-ın Azərbaycana qarşı mümkün yeni təxribatlarında Ermənistanı dəstəkləyəcəyi barədə təhlükəli illüziya yarada bilər. Belə olan halda Aİ və ABŞ Ermənistanın mümkün sabitliyi pozan hərəkətlərinə görə məsuliyyəti bölüşəcəklər”, - deyə Azərbaycan XİN-in bəyanatında deyilir.

Bəs Azərbaycan və Avropa ekspertləri Aİ, ABŞ və Ermənistanın geosiyasi valsını necə qiymətləndirir? Politoloqların “Caliber” analitik mərkəzinə şərhlərini oxucularımıza təqdim edirik.

Milli Məclisin deputatı, politoloq Rasim Musabəyovun fikrincə, Azərbaycanın heç bir xüsusi illüziyası yoxdur və ABŞ və Aİ ilə münasibətlərini praqmatik əsaslarla qurur. O qeyd edib ki, Bakı ABŞ və Aİ-nin Rusiya və İranla toqquşmasından uzaq durmağa çalışır.

“Ancaq eyni zamanda, Brüssel və ya Vaşinqton tərəfindən ədalətsizliyi müşahidə etdikdə, adekvat reaksiya veririk. Allaha şükür ki, Azərbaycan maliyyə yardımı üçün yalvarmır və hərbi müdafiəyə ehtiyacı yoxdur. Biz partnyor olmağa hazırıq, amma qoy onlar başqa yerdə vassal və forpost axtarsınlar”, - politoloq qeyd edib.

Musabəyovun qeyd etdiyi kimi, Ermənistan ölkəmizin ərazisinin demək olar ki, 20 faizini işğal edəndə Brüssel və Vaşinqton onu sanksiyalarla hədələmədi, əksinə, maliyyə yardımı ilə yağdırdı.

“Azərbaycan ABŞ Konqresinin 907-ci düzəlişi ilə ayrı-seçkiliyə məruz qalıb və beynəlxalq hüquqa zidd olaraq ona “yeni ərazi reallıqları” ilə barışmaq alçaq şəkildə tövsiyə edilib”,- politoloq xatırladıb.

Onun fikrincə, onların Ermənistanı Rusiyaya “xəyanətinə” görə təzyiqlərdən qorumaq istədikləri açıq-aydın görünür və Azərbaycanın “təcavüzkarlığı” barədə çılğınlıq etmək sadəcə olaraq pərdədir. Lakin Cənubi Qafqazda bölücü xətlər çoxdan mövcuddur, ona görə də Ermənistanın Moskvadan Qərbə yönləndirilməsi vəziyyəti kökündən dəyişməyəcək.

“Geopolitik salsaultu başa çatdırmaq və ölümcül risklərdən qaçmaq üçün Paşinyan hökuməti bu və ya digər şəkildə Azərbaycan və Türkiyə ilə münasibətləri normallaşdırmalıdır. Axı son dərəcə mənfi reaksiya təkcə Rusiyadan deyil, İrandan da gələcək”, - deyə R.Musabekov yekunlaşdırıb.

Eyni zamanda, Almaniya politoloqu, WeltTrends Beynəlxalq Siyasət İnstitutunun (Potsdam) professoru Aleksandr Rarın fikrincə, Aİ və ABŞ Azərbaycanla münaqişədə Ermənistanı daha da dəstəkləməklə Bakını məcburi addımlar atmağa razı salmaq istəyirlər. Təxminən belə bir vəziyyətə - Avropa ilə enerji birliyinin gücləndirilməsi və Rusiya ilə əməkdaşlıqdan imtina.

“Siz çox sadə bir şeyi başa düşməlisiniz. Aİ və ABŞ-ın Cənubi Qafqaz siyasətinin əsas məqsədi Rusiyanın təcrid olunmasıdır. Qərb Ermənistanın özü və ya Azərbaycanın, hətta Gürcüstanın özü ilə yalnız o dərəcədə maraqlıdır ki, bu ölkələr Aİ və NATO-nun anti-Rusiya alyansına qoşulmağa hazırdır. Vaşinqton və Brüssel üçün Ermənistanın Rusiya ilə hərbi ittifaqdan çıxması böyük strateji uğurdur. Və təbii ki, Ermənistan bu addımına görə Qərbdə mükafatlandırılacaq. Necə? Azərbaycanla münaqişədə Ermənistana əlavə dəstək veriləcək. Beləliklə, Bakı Avropa ilə enerji ittifaqını gücləndirməyə, Rusiya ilə əməkdaşlıqdan imtina etməyə inandırılacaq. ABŞ və Aİ-nin Qafqazda başqa geosiyasəti yoxdur, onların bundan daha çoxuna nə pulu, nə də gücü var”,- deyə A. Rahr yekunlaşdırıb.

Siyasi Təhlil və İnformasiya Təhlükəsizliyi Mərkəzinin beynəlxalq ictimai təşkilatının direktoru, Almaniya Xarici Siyasət Şurasının üzvü, Avrasiyada Strateji Tərəfdaşlıq üzrə Berlin Komitəsinin sədri Svyatoslav Andrianovun fikrincə, Vaşinqton və Brüsselin Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin həlli ilə bağlı heç bir faydası yoxdur. Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsi alovlanmaqda davam edir və sülh müqaviləsi imzalanmayıb.

“Hesab edirəm ki, həm Avropa, həm də Amerika onlar üçün Cənubi Qafqaz ərazisindən keçməli olan yeni nəqliyyat dəhlizlərinə maneəsiz və aşağı riskli investisiya imkanlarını açacaq sülh sazişinin imzalanmasında maraqlıdırlar. Buna ehtiyac artan geosiyasi gərginlik fonunda eksponent olaraq çoxalıb”,- politoloq qeyd edib.

Andrianov hesab edir ki, Vaşinqton və Brüssel Bakı və İrəvanın necə davranacağına çoxdan qərar veriblər. Əgər İrəvan indiki mövqeyində vahid Avropanın onun üçün seçdiyi demək olar ki, hər şeylə razılaşırsa, o zaman Bakının manevr üçün daha geniş imkanları var, buna görə də Azərbaycan nümayəndələri Qərbin təklif etdiyi təşəbbüsləri və konfiqurasiyaları yaxından öyrənirlər, çox vaxt ya məhəl qoymurlar, ya da diqqət verimirlər. Onların fikrincə, bunlar ölkənin milli maraqlarına cavab vermir.

“Əlbəttə ki, bu cür çaşqınlıq Qərb tərəfdaşlarını qıcıqlandırır, çünki hesab edirlər ki, Azərbaycanın gələcəyi üçün nəyin xeyirli, nəyin pis olduğuna özünün qərar verməsi, eyni zamanda, təcrübəli “ağsaqqalların” israrlı təkliflərini qəbul etməməsi həyasızlıqdır. Nəticə etibarilə, təsvir etdiyim vəziyyət ABŞ və Aİ-ni Bakıya qarşı bir-birini əvəz edən əks-hərəkət üsulları ilə sarkaç prinsipini (kəşfiyyat mütəxəssislərinə yaxşı məlumdur) tətbiq etməyə məcbur edir”,- politoloq əmindir.

Andrianovun sözlərinə görə, aprelin 5-də keçiriləcək konfrans Azərbaycana onun müstəqil siyasətinin kollektiv Qərbin siyasi rəhbərliyini qıcıqlandırmaqda davam etdiyini bir daha nümayiş etdirmək məqsədi daşıyır.

“Azərbaycan üçün daha ciddi nəticələrə gəlincə, ən azı Aİ üçün indiki şəraitdə Azərbaycanın enerji təchizatının artan əhəmiyyətini nəzərə alsaq, bu tədbirlərin effekt verəcəyi ehtimalı azdır”,- deyə S.Andrianov yekunlaşdırıb.

Tərcümə - Elçin Bayramlı

Yazı Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyinin maliyyə dəstəyi ilə “İctimai və dövlət maraqlarının müdafiəsi” istiqaməti çərçivəsində hazırlanıb