Rusiya Beynəlxalq Əlaqələr Şurasının eksperti Aleksey Fenenko Ermənistanın baş nazirinin ABŞ və Fransaya səfərlərini “Moskva-Baku” portalı üçün şərh edib. Müsahibəni oxucularımıza təqdim edirik.
- Ermənistanın baş naziri Aleksey Valerieviç ABŞ-a çoxgünlük işgüzar səfər edib. Sizcə, məqsəd nə idi və o, buna nail oldumu?
- Hesab edirəm ki, ABŞ-da Tramp administrasiyası ABŞ-ın vitse-prezidenti Venslə Nikol Paşinyanla görüşlə nümayişkaranə şəkildə Ermənistanın baş nazirinə stavka etdiyini və onunla dialoqa hazır olduğunu göstərdi. Yeri gəlmişkən, Vansla Paşinyan Parisdə yenidən əlaqə saxlayıblar.
Amma Rusiya üçün bu barədə düşünmək üçün böyük səbəb var: əgər ABŞ Paşinyana onun KTMT-dən mümkün çıxması ilə bağlı bəyanatları fonunda bu cür davranırsa, bu, özlüyündə onu göstərir ki, Amerika üçün Ermənistan istiqaməti prioritetlərdən biridir.
Unutmayaq ki, Tramp administrasiyası işə yeni başlayıb. ABŞ-ın vitse-prezidenti Vens isə artıq erməni istiqamətinə maraq göstərib. Təbii ki, onlar Ermənistanı özlərinə bərabər hesab etmirlər. Amma yenə də.
ABŞ-da Paşinyan hamı ilə görüşüb. Eyni zamanda, Ermənistan hökumətinin başçısı Rusiya ilə, o cümlədən İrəvanla Bakı arasında sülh sazişi məsələsində daim gərginliyi artırır. Və bütün istiqamətlərdə o, əsasən Qərbin dəstəyinə arxalanır.
Paşinyan yaxşı başa düşür ki, Qərb onunla razılaşdıqca və onu dəstəklədikcə baş nazir postunda qalacaq. Ermənistanda qərbyönümlü QHT-lər o qədər güclənib ki, lazım gələrsə, indiki baş nazirə asanlıqla əvəzləyici tapa bilirlər. Ona görə də o, çox gözəl başa düşür ki, onun gücü ABŞ-ın dəstəyindən asılıdır.
Tramp diqqətini ilk növbədə Yaxın Şərqə, bu və ya digər dərəcədə Ukraynaya yönəldib. ABŞ Ermənistana maraq göstərməklə yanaşı, Paşinyana respublika uğrunda vuruşmayacaqlarını və Türkiyə ilə ciddi münaqişə etməyəcəklərini nümayiş etdirir. Deməli, ənənəvi olaraq Paşinyanın çiyninə vururlar və gələcəkdə deyəcəklər - afərin, əgər sən özünü Rusiyadan azad edib KTMT-dən çıxsan, əladır, səni demokrat, liberal, nə istəsən, elan edəcəyik. Amma biz öz hesabımıza sizə real kömək etməyəcəyik. Yəni Ermənistan onlar üçün o qədər də önəmli deyil.
Açığı, heç kim Ermənistana Qərbin müttəfiqi statusu vermir, onun “Qərbin könüllü köməkçisi” statusu var ki, bu da Rusiya üçün Cənubi Qafqazda çətinliklər yaradır.
-Paşinyan Trampa nə təklif etdi və əksinə?
- Paşinyan Tramp administrasiyasına İrəvan üçün anti-Rusiya mövqeyini, Aİİ-dən daha da uzaqlaşmağı və KTMT-dən çıxmağı təklif edir. Bu, Ermənistanın baş nazirinin amerikalılara təklif edə biləcəyi yeganə likvid əmtəədir.
Bunun müqabilində Paşinyan onlardan silah almaq istəyir və Azərbaycandan qisas alacağına ümid edir.
- USAID Ermənistanı maliyyələşdirirdi. Tramp strukturu bağladıqdan sonra ABŞ-dan maliyyə axını məsələsi necə həll olunacaq?
- Paşinyan ümid edir ki, o, başqa strukturlar vasitəsilə maliyyələşəcək. Ermənistanın baş naziri ABŞ-da o qədər müxtəlif görüşlər keçirdi, təbii ki, o, maliyyə, dəstək, təhlükəsizlik zəmanəti və ideal olaraq Ermənistanda Amerika hərbi bazasının yaradılmasını təmin etmək istəyirdi.
-Paşinyan ABŞ-dan sonra Fransaya getdi...
- Paşinyan ümumiyyətlə, harda daha çox verəcəklərsə o yerdə dəstək almağa çalışır. Ermənistanın baş naziri kim daha çox verəcəksə, özünü ona satmağa hazırdır. Üstəlik, Paşinyan Fransada Qərb liderlərinin bir araya gəldiyi süni intellekt sammitində iştirakı ilə Ermənistanın Avropa “ailəsinə” qoşulmağa can atmasını istəyirdi. Sammit çərçivəsində o, ABŞ-ın vitse-prezidenti, Kanadanın baş naziri, Avropa Komissiyasının rəhbəri və s. Görüşdü. Təbii ki, o, bu cür təmaslarla öz mövqeyini möhkəmləndirirdi.
Birləşmiş Ştatlarda onunla işləmirsə, o, Fransadan soruşacaq ki, onlar da onunla işləmirsə, o, yenidən ABŞ-a üz tutacaq. Və o, həm də onların hər ikisinə eyham vuracaq ki, o, onların prioritet müttəfiqi olmağa hazırdır, əgər razılaşmasalar, o zaman onu şantaj edəcək və digəri üçün prioritet müttəfiq olacaq.
Tərcümə - Elçin Bayramlı