Azərbaycan–Qazaxıstan strateji tərəfdaşlığı: yeni dövrün siyasi manifesti - ŞƏRH

2025-ci il oktyabrın 21-də Astanada Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin mətbuata verdiyi bəyanat təkcə iki dövlət arasında diplomatik münasibətlərin daha bir uğurlu səhifəsi deyil, həm də Türk dünyasının inteqrasiyasında mühüm dönüş nöqtəsi kimi tarixə düşdü. Astanada səslənən hər bir fikir, imzalanan hər bir sənəd və vurğulanan hər bir dəyər Azərbaycan ilə Qazaxıstanın qardaşlıq bağlarının artıq strateji miqyasda birliyə çevrildiyini göstərdi. Prezident İlham Əliyevin çıxışı həm siyasi uzaqgörənliyin, həm də milli ruhun təntənəsi idi – bir millət, iki dövlət ideyasının çağdaş dövrə uyğun yeni formatda təqdimatı kimi səsləndi.

Azərbaycan və Qazaxıstan münasibətləri tarixən ortaq köklər, mədəniyyət və dil birliyinə əsaslanır. Bu gün isə həmin birliyin üzərinə müstəqil dövlətlərin iradəsi, siyasi düşüncə və qarşılıqlı inam dayaqları əlavə olunub. Prezident İlham Əliyevin bəyanatında bu istiqamət açıq şəkildə ifadə olundu: Azərbaycan və Qazaxıstan münasibətləri artıq “qardaşlıqdan strateji tərəfdaşlığa” keçib. Bu ifadə sadəcə diplomatik jest deyil, regionun gələcək siyasi xəritəsində Türk dövlətlərinin birliyinin istiqamətini göstərən mesaj idi. Astana görüşündə səslənən fikirlər Türk dünyasının gələcək güc mərkəzinin Bakı-Astana xəttində formalaşdığını təsdiqlədi.

İlham Əliyevin bəyanatında diqqət çəkən əsas məqam enerji və nəqliyyat sahəsində əməkdaşlığın yeni mərhələyə yüksəlməsi idi. Xəzər dənizi regionunda iki qardaş dövlətin koordinasiyalı fəaliyyəti həm iqtisadi, həm də geosiyasi baxımdan böyük əhəmiyyət daşıyır. Transxəzər nəqliyyat dəhlizinin inkişafı, enerji resurslarının təhlükəsiz və səmərəli daşınması, yeni logistika xətlərinin yaradılması artıq sadəcə regional layihə deyil – Avrasiya məkanında strateji əhəmiyyətli bir əməkdaşlıq modelidir. İlham Əliyev bu istiqaməti “ortaq iradə və qarşılıqlı fayda” prinsipi ilə ifadə edərək, Qazaxıstanla birgə fəaliyyətin regionda sabitliyə və inkişaf dinamikasına töhfə verdiyini vurğuladı.

Bu bəyanatda diqqət çəkən mühüm bir cəhət də Türk Dövlətləri Təşkilatına (TDT) verilən xüsusi önəm idi. Prezident İlham Əliyev açıq şəkildə bildirdi ki, Azərbaycan və Qazaxıstan bu təşkilatın dayaq sütunlarıdır. Türk dünyasının birliyi yalnız siyasi maraqlar üzərində deyil, həm də ortaq dəyərlər, tarix, dil və mədəniyyət üzərində qurulmalıdır. İlham Əliyevin bu mövqeyi, Astanada səslənən qardaşlıq çağırışları ilə birlikdə, TDT-nin gələcək inkişafında yeni mərhələnin başlanğıcını göstərdi. Bu, həm də müstəqil dövlətlər arasında bərabərhüquqlu əməkdaşlığın ən parlaq nümunəsidir.

Azərbaycan Prezidentinin bəyanatı, eyni zamanda, beynəlxalq münasibətlər sisteminə də bir mesaj idi. Regionda baş verən geosiyasi dəyişikliklər fonunda İlham Əliyev göstərdi ki, Türk dövlətləri öz siyasətini kənar təsirlərdən azad şəkildə formalaşdırır. Azərbaycan və Qazaxıstanın birgə addımları müstəqilliyin qorunması, sülhün möhkəmləndirilməsi və ədalətli beynəlxalq münasibətlərin bərqərar olmasına yönəlib. Bu baxımdan, Astanadakı çıxış sadəcə iki ölkənin əməkdaşlıq bəyanatı yox, həm də Türk dünyasının öz taleyini özü müəyyən etməyə qadir olduğunu göstərən siyasi manifest idi.

Mədəni və humanitar əməkdaşlıq da bu bəyanatda öz yerini tutdu. İlham Əliyev qeyd etdi ki, xalqlarımızı birləşdirən təkcə iqtisadi maraqlar deyil, həm də ortaq dəyərlərdir – ədəbiyyat, musiqi, tarix, ənənələr və xalqın yaddaşı. Qazaxıstanda Azərbaycan Mədəniyyət Günlərinin, Azərbaycanda Qazax mədəniyyətinə həsr olunmuş tədbirlərin keçirilməsi xalqlar arasında mənəvi bağların daha da möhkəmlənməsinə xidmət edir. Bu cür təşəbbüslər dövlət başçılarının uzaqgörən siyasətinin xalq səviyyəsində də qarşılıq tapdığını sübut edir.

Astanada səslənən bəyanat həm də bir dərin mənəvi mesaj daşıyırdı – o, birliyin və qarşılıqlı hörmətin tərənnümü idi. İlham Əliyevin səsi Astanadan yalnız diplomatik salonlara deyil, həm də Türk xalqlarının qəlbinə səsləndi. Bu çıxışda səmimiyyət, inam və gələcəyə yönəlmiş bir aydın baxış vardı. Azərbaycan lideri öz çıxışı ilə göstərdi ki, strateji tərəfdaşlıq yalnız sənədlərlə deyil, xalqların iradəsi ilə yaşamalıdır. Bu iradə isə bu gün Bakı və Astanada eyni gücdə, eyni məqsədlə döyünür.

Azərbaycan–Qazaxıstan münasibətlərinin inkişafı həm də regional sabitlik və təhlükəsizliyin təminatıdır. Xəzər regionunda iki liderin möhkəm dostluğu bütün regionun iqtisadi və siyasi balansını qoruyur. Astanada səslənən hər fikir bu istiqamətdə növbəti addımların əsasını qoydu. Əldə olunan razılaşmalar, imzalanan sənədlər, qurulan iqtisadi platformalar bir məqsədə xidmət edir – iki qardaş xalqın rifahı və Türk birliyinin gələcək nəsillərə miras qalması.

Nəticə etibarilə, İlham Əliyevin Astanadakı bəyanatı yalnız bugünün deyil, gələcəyin də çağırışlarına cavab verən tarixi hadisədir. Bu bəyanatla Azərbaycan Prezidentinin rəhbərliyi altında ölkəmizin regional və beynəlxalq siyasətdə rolu bir daha təsdiqləndi. Astana görüşü göstərdi ki, Azərbaycan və Qazaxıstan arasında dostluq sadəcə diplomatik münasibət deyil – bu, ortaq tarixin, ortaq məqsədlərin və ortaq gələcəyin simvoludur.

Bu gün bu birliyin adı strateji tərəfdaşlıq, mahiyyəti isə qardaşlıq və inamdır.

Zaur Mehdiyev,

YAP Gədəbəy rayon təşkilatının sədr müavini