Tramp ABŞ-ı NATO-dan çıxaracaqmı?

Donald Tramp Rusiyanın hücumu halında NATO ölkələrini müdafiə etməyəcəyi ilə hədələyib. Həftəsonu Cənubi Karolinada seçki kampaniyası mitinqində çıxış edən siyasətçi bildirib ki, o, prezident kimi Şimali Atlantika bloku ölkələrindən alyans qarşısında maliyyə öhdəliklərini yerinə yetirməyi tələb edib. Tramp böyük bir ölkənin lideri ilə uzun müddət əvvəl keçirdiyi görüşü xatırladıb. Adının çəkilməsini istəməyən həmsöhbət Rusiyanın hücumuna məruz qalsalar, nə baş verəcəyini və ümumi büdcəyə ödənişlərin vaxtı keçdiyini soruşub. İddialara görə, Tramp cavab verib ki, bu halda ABŞ-dan müdafiə gözləməyə ehtiyac yoxdur. Ağ Ev bu bəyanatları “şok və çılğın” adlandırıb və NATO-nun baş katibi Yens Stoltenberq Trampın Avropa və Amerika əsgərlərini riskə atdığını qeyd edib. Təfərrüatlar “Kommersant FM”də xarici mətbuatın icmalındadır.

“The New York Times” yazır ki, Tramp hələ prezident olarkən şəxsi söhbətlərində ABŞ-ı NATO-dan çıxarmaqla hədələsə də, indi ritorikasını yeni səviyyəyə qaldırıb. Əvvəllər heç vaxt Amerika lideri, hətta keçmiş lider də müttəfiqlərə hücumu həqiqətən təşviq etməyib. Tramp Ağ Evə qayıtsa, o zaman təkcə Avropa deyil, Yaponiya, Tailand, Avstraliya və Argentina da Vaşinqtonun etibarlılığına inamını itirəcək. Hamısı öz mərclərini hedcinq etmək və digər güclərlə birləşmək istəyə bilər ki, bu da Çin və Rusiyaya güvən verəcək.

Bundan əlavə, Trampın NATO-dan formal olaraq çıxmasına belə ehtiyac yoxdur, çünki Senat bunu təsdiqləməlidir. ABŞ-ın Avropadakı hərbi mövcudluğunu ittifaqı mənasız edəcək səviyyəyə endirmək kifayətdir.

Eyni zamanda, 2018-ci il sammitində iştirak edən bir neçə diplomat qeyd edib ki, Trampın təhdidləri o zaman yeni təkrarlama ilə müqayisədə daha yumşaq səslənir, The Atlantic yazır. Siyasətçinin keçmiş müşavirləri onun başqa bir ölkənin adı açıqlanmayan lideri ilə dialoqunu heç xatırlaya bilmədilər. Bu o deməkdir ki, Trampın reallıqdan qopması getdikcə daha da pisləşir.

Bu və ya digər şəkildə, indi Bloomberg yazır, Avropa ölkələri Trampın ona atacağı hər şeyə daha yaxşı hazırdır. Ukraynada hərbi əməliyyatlar başlayandan sonra onlar müdafiə xərclərini görünməmiş dərəcədə artırdılar. Rusiya ilə həmsərhəd olan altı ittifaqa üzv ölkədən yalnız Norveç bu məqsədlərə ÜDM-nin 2%-dən azını xərcləyir. Aİ də Trampın seçkilərdə qalib gələcəyi təqdirdə plan hazırlayır. Və onun son bəyanatları Avropa həmrəyliyi və genişləndirilmiş hərbi büdcə haqqında danışığı gücləndirib.

V.SALAH