Sergey Markov: “Ermənistanla Azərbaycan arasında toqquşma olacaq” - RƏY

Keçən həftə, martın 24-də Ermənistan Konstitusiya Məhkəməsi Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin (BCM) Roma Statutunu respublika Konstitusiyasına uyğun olaraq tanıyıb. Əslində, ölkə bu beynəlxalq aktı hələ 1998-ci ildə imzalasa da, 2004-cü ildə ölkənin ali məhkəmə orqanı məhz bu Əsasnaməni o vaxt qüvvədə olan Əsas Qanuna zidd hesab edib və onun ratifikasiyası təxirə salınıb.

Uzun müddət İrəvan bu məsələyə qayıtmadı, lakin bir neçə gün əvvəl Konstitusiya Məhkəməsi Roma Statutuna qoşulmağı təsdiqlədi. Bu o deməkdir ki, indi Ermənistan respublikada araşdırma və həbslər apara bilən Haaqa Tribunalının yurisdiksiyasındadır. Hər şey yaxşı olardı, amma fakt odur ki, martın 17-də BCM-nin məhkəməyə qədərki palatası Rusiya prezidenti Vladimir Putinin həbsinə order verib və indi hüquqi suallar ortaya çıxır- İrəvanın bu qərarı Rusiya prezidentinin həbsinə BCM tərəfindən order verilməsiləmi bağlıdır və Moskva buna necə reaksiya verəcək?

Bu və digər suallarla bağlı Siyasi Araşdırmalar İnstitutunun direktoru, rusiyalı politoloq Sergey Markov “Caliber” analitik mərkəzinə fikirlərini bildirib. Politoloqun şərhini oxucularımıza təqdim edirik.

S.Markovun ilk növbədə qeyd etdiyi kimi, Haaqa Məhkəməsinin Rusiya Prezidenti Vladimir Putinin həbsinə sanksiya verməsindən cəmi bir neçə gün sonra Ermənistan Konstitusiya Məhkəməsinin Roma Statusunun Respublika Konstitusiyasına uyğunluğu barədə qərarı qəbul edilib. Moskvada bu, son dərəcə mənfi qarşılanıb.

“Hətta deyərdim ki, Rusiya cəmiyyəti Ermənistanın bu addımını xəyanət kimi qəbul edir. Eyni zamanda, çox güclü erməni diasporunun təsiri altında olan bir çox Rusiya mediası bu fakta susmağa çalışır. Baxmayaraq ki, bu, hətta diaspor deyil, həm erməniləri, həm də rusları özündə birləşdirən sistemdir və yəqin ki, ən güclü etnik qrupdur. Yəhudilərin əksəriyyəti Rusiyanı tərk etdikdən sonra ermənilər Rusiya mediasında, maliyyə qurumlarında və nəhayət, siyasətdə ən güclü etnik icmadır. Və bu erməni sistemi hər şeyi edəcək ki, Rusiya buna heç bir şəkildə reaksiya verməsin və ən yaxşısı Rusiya vətəndaşlarının əksəriyyətinin bundan ümumiyyətlə xəbəri olmasın. Buna baxmayaraq, hakimiyyətin bundan xəbəri var və orada qəzəblənirlər. Nə vaxtsa Ermənistan rəhbərliyinin şıltaqlığı Rusiya rəhbərliyinin səbrini alt-üst edə bilər”,- rusiyalı politoloq hesab edir.

Ümumiyyətlə, S.Markovun fikrincə, Ermənistan Roma Statutunu Azərbaycana qarşı istifadə etmək üçün tanıyıb.

“Çətin ki, İrəvan Azərbaycanla danışıqlarda iqtisadi üstünlüklər barədə sövdələşmək istəməsin. İrəvan Laçın yolundakı vəziyyətlə bağlı Ermənistan tərəfinin az qala Qarabağın erməni əhalisinin “soyqırımına” hazırlıq kimi yozmağa çalışdığı vəziyyətlə bağlı ən qısa zamanda Azərbaycana qarşı BCM-yə şikayət vermək istəyir. Qeyd etmək lazımdır ki, erməni sisteminin nümayəndələri təkcə Rusiyada deyil, ABŞ-da, Aİ-də, xüsusən də Fransada nüfuz sahibidirlər. İndi erməni lobbisi BCM-də müttəfiqlər tapmağa ümid edir.

Bundan başqa, Paşinyan Rusiyaya daim təzyiq göstərir, ondan daha çox ermənipərəst mövqe tutmasını tələb edir, əks halda Ermənistanın Qərbə gedəcəyi ilə hədələyir. Və bu Qərbə istiqamətlənmə siyasəti kifayət qədər uzun müddətdir ki, davam edir. Ermənistan hakimiyyəti uzun müddətdir ki, bu istiqamətdə işləyir. Bunlara Paşinyanın qərbyönlü siyasətçiləri dövlət vəzifələrinə təyin etməsi, ölkəyə Aİ-nin müşahidəçi missiyasının dəvəti, həmçinin baş nazirin KTMT ilə bağlı müxtəlif neqativ hərəkətləri daxildir”,- həmsöhbətimiz vurğulayıb.

Qarabağ hadisələrinə gəlincə, S.Markovun hesab etdiyi kimi, orada vəziyyət həqiqətən də kəskindir.

“Bu, azərbaycanlı ekoloqların Laçın yolunda dinc aksiyası ilə bağlıdır. İndi də Azərbaycan ordusu Laçın yolunun şimalındakı torpaq yolu nəzarətə götürüb. Beləliklə, Ermənistanın Qarabağdakı RMK-nın müvəqqəti məsuliyyət zonasına hərbi texnika ötürmək və şəxsi heyətin rotasiyasını həyata keçirmək üçün bütün imkanlarını itirdiyi məlum olur. Beləliklə, indi gərginlik arta bilər.

Lakin ümumilikdə bu, Ermənistanın öz hərbi hissələrini Qarabağdan çıxarmaması və sülhməramlı kontingentin yerləşdiyi və erməni əhalisinin yerləşdiyi Qarabağın qalan hissəsinə nəzarətin ona verilməsinə hazırlaşmaq üçün konkret addımlar atmaması ilə bağlıdır. Bu istiqamətdə heç bir tədbir görülmür. Ona görə də güman etmək olar ki, 2025-ci ilə qədər Ermənistanla Azərbaycan arasında müəyyən toqquşmalar olacaq, çünki regionda hərbi qarşıdurma hələ də davam edir”, - deyə S.Markov yekunlaşdırıb.

Tərcümə - Elçin Bayramlı