Bayden administrasiyasının gecikmiş Qafqaz qızışması nə məqsəd güdür? – Əcnəbi ekspertlər şərh edir

Aleksandr Ryabtsov: “Burada məqsəd özü üçün maksimum siyasi bonuslar toplamaqdan ibarətdir ki, bu kapitalı sonrakı siyasi oyunlar üçün istifadə etsin”

Ruslan Salixov: “Bütün bunlar absurd teatra bənzəyir: maskalar çoxdan açılıb, lakin ABŞ hələ də Cənubi Qafqazda vasitəçi rolunu oynamağa çalışır”

Birləşmiş Ştatlar tərəflərin razılığa gəlməyə üstünlük verdiyi istənilən formatda Bakı və İrəvanla işləməyə hazırdır. Bu qəribə bəyanatı “Amerikanın Səsi”nin erməni xidmətinə ABŞ Dövlət Departamentinin mətbuat xidməti səsləndirib. “Birləşmiş Ştatlar Hökuməti Cənubi Qafqazın təhlükəsizliyi və rifahı üçün vacib olan davamlı və ləyaqətli sülh sazişinə nail olmaq üçün Ermənistan və Azərbaycanın səylərini dəstəkləyir. Biz hər iki tərəfin nə ilə bağlı irəliləyiş əldə edə biləcəyi barədə razılığa gələ bildiyi istənilən formatda hər iki tərəflə işləməyə hazırıq”, - Dövlət Departamenti qeyd edib.

Və burada suallardan qaça bilmərik: Co Baydenin istefa verən administrasiyası çox gec özünə gəlib və Bakı ilə İrəvan arasında sülh danışıqlarının taleyi ilə bağlı narahat olmağa başlayıb? Bəs onda niyə, 4 il ərzində Bayden administrasiyası nəinki İrəvanın revanşist istəklərini təşviq etdi, həm də onu fəal şəkildə silahlandırdı? Bu sualları Caliber.Az-ın əməkdaşı xarici politoloq və ekspertlərə verib. Cavabları oxucularımıza təqdim edirik.

Rusiyalı politoloq və Cənubi Qafqaz üzrə ekspert Aleksandr Ryabtsovun fikrincə, Vaşinqtonun bu mesajı kinayəli təbəssüm olmadan qəbul edilə bilməz- bu, çox yersiz səsləndi.

“Ümumiyyətlə, siyasətçilərin postlarını tərk edərkən və ya komanda nümayəndələrinin açıqlamalarına baxmaq həmişə bir az gülməli olur. Burada məqsəd ən çox özü üçün maksimum siyasi bonuslar və üstünlüklər toplamaqdan ibarətdir ki, bu kapitalı sonrakı siyasi oyunlar üçün istifadə etsin. Axı bu siyasətçilərin ölkənin yüksək vəzifəli məmurları vəzifəsindən getməsi ilə onların karyerası bu və ya digər şəkildə bitmir. Yaxşı, əgər Co Baydenin karyerası ilə bağlı hər şey az-çox aydındırsa və o, layiqli təqaüdə çıxmaqdan qaça bilmirsə, amma Ağ Evdən və Dövlət Departamentindən bəzi insanlar Donald Trampın komandasının gəlişi ilə belə, işlərini itirməyəcəklərinə ümid edirlər. Yaxud Demokratlar Partiyasından yeni prezidentliyə namizəd hakimiyyətə gələnə qədər demokratların fəal hissəsinin tərkibində qalmaq. Onu gözləmək, yeni siyasi portfel toplamaq– Amerika siyasətində bu cür rotasiyalar çox yaygındır, ABŞ-da prezidentlik müddəti cəmi 4 ildir; Odur ki, bu cür manevrlər, gecikmiş bəyanatlar gözlənilir və onların heç bir mühüm siyasi mənası olmadığı açıq-aydın görünür.

Aydındır ki, Tramp və komandası ABŞ-ın qarşıdakı 4 ildə hansı formada vasitəçilik edəcəyini müəyyən edəcək. Lakin Baydenin rəhbərliyi altında Ağ Evin və ABŞ Dövlət Departamentinin yanaşmaları Vaşinqtonun açıq-aşkar ikili oyunu səbəbindən Bakıda davamlı neqativliyə səbəb oldu; Tramp ABŞ-ın Cənubi Qafqazdakı mövqelərini geri qaytarmağa çalışacaq, lakin çox güman ki, bunu aqressiv şəkildə etməyəcək, çünki bu strategiya iflasa uğradı və Bakı Vaşinqtonun təzyiqinə boyun əymədi”,- A.Ryabtsov vurğulayıb.

Qazaxıstanlı politoloq və iqtisadçı Ruslan Salixovun fikrincə, ABŞ Dövlət Departamentinin Co Bayden komandasının “çamadan” əhval-ruhiyyəsi fonunda verdiyi bəyanatı konstruktiv bir şey kimi qəbul etmək çətindir.

“Məncə, belə bəyanatlar verməmək və hətta bu mövzuya toxunmamaq, bu sahədə nəyisə müəyyən etmək üçün estafeti Trampın yeni komandasına ötürmək daha yaxşı olardı– sadəcə olaraq, Vaşinqtonun son 4 ildəki kursu açıq şəkildə olub- Cənubi Qafqazda sülh prosesini pozmağa yönəlib. ABŞ-a inamını itirən Azərbaycan amerikalılardan yəqin ki, soruşa bilər: onlar son illərdə İrəvanı fəal şəkildə revanşizmə sövq edəndə və orada müharibə əhval-ruhiyyəsini gücləndirəndə, fəal hərbi əməkdaşlıqdan danışanda, mühüm vasitəçi və dövlətin mühüm rol oynaya biləcəyi məqamlarda harada idilər? Müəyyən koordinator danışıqlara icazə verə bilmədi? Yeri gəlmişkən, bu fonda ABŞ-ın guya Bakı ilə İrəvan arasında dialoqu inkişaf etdirmək cəhdi ilə bağlı israrlı vasitəçilik cəhdləri xüsusilə gülünc görünürdü. Baydenin rəhbərliyi altında ABŞ ikili oyun oynadı və bu, böyük ölçüdə Bakının kimi - Vaşinqtonu, Brüsseli və ya Moskvanı- təmsil etməsindən asılı olmayaraqbeynəlxalq vasitəçi statusuna münasibətini yenidən nəzərdən keçirmək qənaətinə gəlməsinə səbəb oldu.

İndi, bu bəyanata cavab olaraq, Bakı nəzakətlə Dövlət Departamentindən onun yaddaşını yenidən işə salmağı xahiş edə bilər və bu kömək etməsə, ona xatırlada bilər ki, uzun müddətdir ki, vasitəçilərə ehtiyac yoxdur. İrəvan birbaşa, ikitərəfli formatda kifayət qədər uğurla əlaqə saxlaya bilər. Necə deyərlər, sənsiz də bacararıq. Bütün bunlar absurd teatra bənzəyir: maskalar çoxdan açılıb, lakin ABŞ hələ də Cənubi Qafqazda vasitəçi rolunu oynamağa çalışır”, - deyə R.Salıhov bildirib.

Tərcümə - Elçin Bayramlı