Ermənistanın “köhnə peşə”si - RAKURS

İrəvan insi də Moskva ilə yaxınlaşmaq qərarına gəlib

İrəvanın Aİ-yə üzv olmaq öhdəliyini elan etməsindən, lakin Brüsseldən lazımi dəstəyi ala bilməməsindən sonra Ermənistan və Rusiya hakimiyyəti ikitərəfli əlaqələri gücləndirib. Belə ki, yaxın vaxtlarda ölkəyə Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin rəhbərliyi və Federasiya Şurasının sədri Valentina Matviyenkonun səfəri nəzərdə tutulub. Bir gün əvvəl Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan Moskvada Qələbə bayramı şənliyində iştirak edib. Rusiya diplomatiyasının rəhbərinin yaxın vaxtlarda İrəvana səfəri gözlənilir, Ermənistan Xarici İşlər Nazirliyinin mətbuat katibi Ani Badalyan bildirib. Səfərin dəqiq tarixi hələlik açıqlanmayıb. Eyni zamanda Moskva bildirir ki, respublikanı qardaş hesab etməkdə davam edir və ikitərəfli münasibətləri reallığa uyğunlaşdırmağa hazırdır, amma əsas odur ki, əvvəllər qoyulmuş təməli qorumaq üçün hər kəsin siyasi iradəsi var.
Bundan başqa, Federasiya Şurasının sədri Valentina Matviyenkonun iyunda Ermənistana uçacağı gözlənilir. Moskvada izah edildiyi kimi, səfər ikitərəfli münasibətlərə yeni təkan vermək üçün lazımdır. Bundan başqa, Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan da Moskvada Qələbə bayramı şənliyində iştirak edib. Respublika başçısı qərarını belə tədbirlər çərçivəsində keçirilən ikitərəfli görüşlərin əhəmiyyəti ilə izah edib. O, həmçinin vurğulayıb ki, İrəvan balanslaşdırılmış xarici siyasət aparır, bu siyasət bəzi tərəfdaşlarla digərlərinin hesabına münasibətləri inkişaf etdirməyi nəzərdə tutmur. Bu arada, 2024-cü ildə Paşinyan mayın 9-u üçün Moskvaya uçmayıb.İstisna etmək olmaz ki, Paşinyan bu dəfə Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevə faşizm üzərində “Böyük Ümumi Qələbə” bəhanəsi ilə sülh müqaviləsi imzalamağı təklif etmək üçün onunla görüşə ümid edib. Xüsusən də, baş nazir bayram münasibətilə müraciətində bəyan edib ki, 80 il əvvəl olduğu kimi, ermənilər də Cənubi Qafqazın sülh və firavan gələcəyinə töhfə vermək imkanına malikdirlər. "Ermənistan və Azərbaycan arasında sülh və dövlətlərarası münasibətlərin qurulması haqqında Saziş layihəsi razılaşdırılıb və imzalanmasını gözləyir və biz bu yolla gedəcəyik. Bizim regionumuz sülh və firavan yaşamaq haqqı qazanıb və belə də olmalıdır. Bütün daxili və xarici təxribatlara baxmayaraq, Ermənistanla Azərbaycan arasında müharibə olmayacaq və sülh olacaq", - Paşinyan bildirib.Lakin Əliyevlə görüşmək mümkün olmayıb. Azərbaycan Prezidenti son anda Heydər Əliyevin doğum günü ilə bağlı mayın 10-na bayram tədbirləri planlaşdırdığından, gələ bilməyəcəyini Moskvaya bildirib. Nə olursa olsun, Ermənistan-Rusiya münasibətləri üzərində qismən ikinci Qarabağ müharibəsi və İrəvanın Avropa istəkləri ilə bağlı yaranan buludların dağılmağa başladığını söyləmək hələ tezdir. Məsələn, Paşinyanın Moskvaya səfərindən əvvəl Ermənistan parlamentinin spikeri Alen Simonyan onu ölkəsinə qarşı hibrid müharibədə ittiham etmişdi. O, xüsusilə Ermənistanın ikinci prezidenti Robert Köçəryanı “Rusiya casusu” adlandırıb. "Ermənistana qarşı hibrid müharibə aparılır ki, bu da zaman-zaman daha da şiddətlənir. Məsələn, Rusiya kanallarında, müxtəlif şərhçilər və çox vaxt təəssüf ki, erməni soyadlı şəxslər vasitəsilə Ermənistanda hakimiyyəti dəyişməyə cəhd edəndə, mitinq anonsları verəndə və s.", vurğulayan Simonyan bəyan edib ki, belə sabitliyin pozulmasına “kənardan çoxlu pul xərclənir”, o cümlədən “şimal qonşumuzdan”.Onu da unutmaq olmaz ki, mart ayında Ermənistan parlamenti respublikanın Avropa İttifaqına inteqrasiyası haqqında qanun layihəsinə səs verib. Aprelin əvvəlində ölkə prezidenti Vaaqn Xaçaturyan sənədi imzalayıb. Rusiya hakimiyyəti bu qərarı tənqid edib. Hökumət qeyd edib ki, qanun deklarativ xarakter daşısa da və indiki mərhələdə konkret hərəkətləri nəzərdə tutmasa da, gələcəkdə Ermənistanın Avropaya inteqrasiyası qaçılmaz olaraq Avrasiya İqtisadi İttifaqı (Aİİ) ilə ziddiyyət təşkil edəcək.Politoloq Arşaluys Mqdesyan bildirib ki, Ermənistan hakimiyyəti balanslaşdırılmış xarici siyasət həyata keçirdiyini bəyan edib. Ekspertin nöqteyi-nəzərindən belə qənaətə gəliblər ki, Aİ və NATO nəinki Ermənistanın, hətta Ukraynanın da öz sıralarına qoşulmasını gözləmir. "ABŞ-da baş verən hadisələr fonunda hər iki təşkilat köklü transformasiya və özünü yenidən kəşf etmə dövrünü yaşayır. Qlobal xaos və qeyri-müəyyənlik şəraitində haradasa sabitlik adasının olmasını gözləmək qəribədir ki, orada sizin üçün yer hazırlanmışdır. Üstəlik, Ermənistan təbii sərvətlərlə zəngin deyil və bu şəraitdə qonşusu ilə münaqişələrə hazırdır. Aİ ilə, lakin bunu Rusiya və digər xarici siyasət sahələri ilə münasibətlərə xələl gətirməyəcək şəkildə edəcəyik ki, biz Ermənistanın ikinci Qarabağ müharibəsindən sonra düşdüyü təhlükəsizlik boşluğu problemini birlikdə həll etməli olan alternativləri genişləndirməkdən danışırıq.Onun sözlərinə görə, bu, o demək deyil ki, İrəvan Moskva ilə mövcud problemləri həll etməyə hazırdır. Daha doğrusu, söhbət tərəflərin onlara toxunmamaq və belə ziddiyyətlərin olmadığı sahələrdə əməkdaşlığı inkişaf etdirmək barədə razılığa gəlməsindən gedir.
“Biz hansı Rusiya ilə eyni yoldayıq?”
Ermənistan mətbuatında isə Rusiyaya münasibətlərin birmənalı olmadığına dair çoxsaylı mövqelər işıq üzü görür. “Armenianreport” saytı Rusiyanın indiki durumunu şərh edib və Ermənistanın şimal qonşumuzla münasibətlərinə yenidən baxmağın acı nəticələr verəcəyini xüsusi olaraq qeyd edib. Saytda yazılanları diqqətinizə çatdırsaq, hər şey bəlli olar.
Beləliklə...
“Tez-tez olur ki, ziyalı ailəsində böyüyən, həm də qısaboylu və küçə panklarının ələ saldığı uşaq yetkinlik dövründə güc əldə edərək keçmişi ilə mübarizə aparmağa çalışır. Müşahidə edirik ki, o cümlədən mətbuatda son vaxtlar Ermənistanın Rusiyanın xeyrinə geosiyasi seçiminin tərəfdarları fəallaşıb. Çox müxtəlif arqumentlər verirlər. Yuxarıda göstərilənlərdən bəziləri ilə razılaşmaq olar, digərləri isə rədd edilməlidir. Amma yenə də bizə mümkün olan bütün geosiyasi ssenariləri unutduran bir şey var. Söhbət insanın özünün ifadə formalarından gedir, əgər bunu belə ifadə etmək olarsa. Burada Rusiya siyasi elitası Avropa siyasətçiləri üçün ağlasığmaz işlər görməyə imkan verir. Məsələn, Rusiya Təhlükəsizlik Şurasının sədr müavini Dmitri Medvedev Kiyevə səfər edən Avropa liderlərinin Rusiya ilə Ukrayna arasında atəşkəsin yaradılması ilə bağlı təkliflərini tənqid edib. O, Fransa, Almaniya, Böyük Britaniya və Polşa liderlərini sülh təşəbbüsləri adı altında Moskvaya ultimatum və hədələr verməkdə ittiham edib. "Makron, Merz, Starmer və Tusk sülhdən danışmaq üçün Kiyevə gəlməli idilər. Amma əvəzində onlar Rusiyaya təhdidlər yağdırırlar: ya Bandera qoşunlarına fasilə vermək üçün atəşkəs, ya da yeni sanksiyalar. Sizcə, bunu ağıllı hesab edirsiniz, hə? "Bu sülh planlarını ovsunlayın!", - Medvedev sosial şəbəkədə yazıb.
Üstəlik, D.Medvedev Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenskini təhqir etməyə icazə verib. "Bu gün Kiyevə gələn Avropa liderlərinin ölkəmizin daha "qalmağın təhlükəsizliyinə zəmanət verə bilməyəcəyi" xəbərini alsa, burnu kokainli tif biti nə edəcək? Yaxşı, qıvrılma, siçovul! "Ordumuz Bandera əclaflarından fərqli olaraq terrorla məşğul deyil" deyib. Rusiya ordusunun “terrorla məşğul olmadığı” ifadəsi yalandır. Rusiyanın Ukraynaya genişmiqyaslı işğalından üç ildən çox vaxt keçib və Rusiya terror üsullarından istifadə edir. Buna əmin olmaq üçün bir vaxtlar çiçəklənən Ukrayna şəhərlərinin nəyə çevrildiyinə nəzər salmaq kifayətdir. Lakin biz hamımız Kreml sakinlərinin aşkar olanı inkar etməsinə çoxdan öyrəşmişik.Onlar Rusiya ilə Ermənistanı tarixi dostluq, demək olar ki, qardaşlıq telləri ilə birləşdirdiyini vurğulamağı sevirdilər və vurğulayırdılar. İkinci Qarabağ savaşında “rus qardaşların” bizə kömək etməməsi faktı - günahkar Rusiya deyil, indiki hökumətimizdir. Lakin Nikol Paşinyanın Moskvaya hazırkı səfərindən sonra ən azı bir müddət Rusiya tərəfinin bu bəyanatları başqaları ilə əvəz oluna bilər. Düzdür, Kreml yenidən bizim qanuni seçilmiş hökumətin Rusiya rəhbərliyinin xoşuna gəlməyən işi görməyə icazə verdiyi barədə qərar verən ana qədər. Və sonra əsas "natiq" rolunu Dmitri Medvedev üzərinə götürə bilər. Onun açıqlamalarını oxuyanda başa düşürsən ki, qarşımızda bir dəstə aşağılıq kompleksinin meqalomaniyaya sublimasiyasının bariz nümunəsi var.Bəli, tez-tez olur ki, ziyalı ailəsində böyüyən, həm də qısaboylu, küçə panklarının ələ saldığı uşaq yetkinlik çağında güc əldə edərək keçmişi ilə mübarizə aparmağa çalışır. Etiraf edirəm ki, Medvedev də “tualetdə dunk” kimi ifadələr işlətmək praktikasını tətbiq edən Rusiya prezidenti Vladimir Putini yamsılamağa çalışır. Lakin Putinin həyat yolunun xüsusiyyətləri ilə bağlı çıxışında təbii və ahəngdar görünən, Lensovet adına Leninqrad Texnologiya İnstitutunun (indiki Sankt-Peterburq Dövlət Texnologiya İnstitutu) professoru və filoloq ailəsində böyümüş D.Medvedevin ağzında.Amma gördüyümüz kimi, böyük siyasət qurbanlar tələb edir. İndi isə biz D.Medvedevdən may bayramlarından sonra Sankt-Peterburqun kommunal mənzillərindən birinin sərxoş sakinindən eşitmək daha çox rast gəlinən çox şeylər eşidirik. Bəs aydın deyil ki, o, nitqində hansı məqsədlə “pangender eşşəkləri” və “kokainli burunlar” ifadələrindən istifadə edir? Axı, insanda belə bir təəssürat yarana bilər ki, bu mövzu Dmitri Anatolyeviçə ağrılı şəkildə tanışdır.İnanıram ki, bu doğru deyil. Şübhəsiz ki, Rusiya prezidenti kürsüsündə oturan adam belə məsələləri ətraflı başa düşə bilməz! Eyni zamanda, hələ də hesab edirik ki, Ermənistan siyasi elitası bu cür ritorikadan istifadə edən dövlətdən mümkün qədər uzaqlaşsa, daha yaxşı olar. Kim nə deyirsə desin, Rusiya Federasiyasında “Gayrope” adlanan, lakin liderləri heç vaxt müsyö Dimon kimi danışmağa imkan verməyən Avropaya doğru getməyimiz daha yaxşı olardı”.Bəli, Ermənistan Rusiyaya yaxınlaşmaq istəyir, amma tərəddüd edir, ona inanmır. Buna baxmayaraq “köhnə peşə”sini əldən qoymaq istəmir. Ona dövlətçilik qazandıran Rusiyanın əlini öpməyə hər an hazır olduğunu nümayiş etdirir.

V.VƏLİYEV