Sergey Voronin: Prezident seçkiləri işğaldan azad edilmiş ərazilərdə hakimiyyəti legitimləşdirdi – MÜSAHİBƏ

Azərbaycanda prezident seçkiləri üzrə Rusiya monitorinq qrupunun üzvü, Rusiya Federasiyası Dövlət Dumasında LDPR fraksiyasının rəhbərinin müşaviri Sergey Voronin “Moskva-Baku” portalına müsahibəsində ölkə hakimiyyətinin nəyə görə Azərbaycanda növbədənkənar prezident seçkiləri keçirmək qərarına gəldiyini və bu qərarın regionun gələcəyi üçün nə kimi əhəmiyyəti olduğunu şərh edib. Müsahibəni oxucularımıza təqdim edirik.

- Sergey Anatolyeviç, Azərbaycanda prezident seçkiləri növbədənkənar oldu, bütün ölkə üzrə seçici fəallığı 76 faizi, işğaldan azad edilmiş ərazilərdə isə 93 faizi ötüb. Nə üçün növbədənkənar seçkilərlə bağlı qərar verildi?

- Keçən ilin noyabrında Prezident İlham Əliyev Xankəndinə səfər etdi və burada 20 illik dövlət başçısı fəaliyyəti ilə bağlı nitqlə çıxış etdi. Və o, bugünkü uğurunun əsas təminatını özündə əks etdirən çox mühüm sözlər dedi, Azərbaycan vətəndaşlarının niyə indi az qala yekdilliklə ona səs verməsinin izahını verdi. İlham Heydəroviç deyib ki, hakimiyyətdə olduğu 20 il ərzində o, 2003-cü ildə xalqa verdiyi bütün seçki vədlərini yerinə yetirib və xüsusən də, bəzilərinin kinayəli təbəssümlə yanaşdığı vədi yerinə yetirib - söhbət əvvəllər işğal olunmuş ərazilərin geri qaytarılmasından gedir.

Və mən, şübhəsiz ki, Azərbaycan hakimiyyətinin növbədənkənar seçkilər keçirmək qərarının səbəbini ölkənin öz ərazi bütövlüyünü bərpa etməsi, ölkənin tarixi hissəsinin öz tərkibinə qaytarılması ilə əlaqələndirirəm.

Ərazi sərhədləri dəyişəndə ​​Konstitusiya tez-tez dəyişir və seçkilər keçirilir. Axı, yeni bir mövzu görünür və ya yeni ərazi qayıdır. Və yeni subyektin elektoratı da seçkilərdə iştirak edir. İlham Heydəroviç Əliyev bu işdə öz konstitusion hüququndan istifadə edib (Azərbaycan Konstitusiyası prezidentlik müddətinin sayını məhdudlaşdırmır). Şərq demokratiyaları ilə Qərb demokratiyalarının yanaşması arasında əsas fərq də budur. Bir çox hallarda Qərbi Avropalı tərəfdaşlarımız nədənsə Şərqdə və Avrasiya ölkəsi kimi Rusiyada demokratiyanın olmadığı qənaətindədirlər. Xoşbəxtlikdən həm Rusiya, həm də Azərbaycan AŞPA-dan çıxmaqla, gördüyümüz kimi, bununla bağlı onlara nəyisə izah etməyi dayandırdılar.

Əgər Azərbaycan xalqı İlham Əliyevin ölkənin layiqli lideri olduğuna qərar veribsə (və o müstəqil ölkənin müstəqil lideridir), deməli, belədir və bu, şərq demokratiyasının və xalqın, dövlət çiçəklənməsinin nümunəsidir.

İstər-istəməz xatırlayıram ki, bir neçə il bundan əvvəl bir amerikalı jurnalist İlham Əliyevlə müsahibəsində prezidentlə söhbətinin mövzusunu dəyişərək, Azərbaycanda guya demokratiya olmadığını iddia etməyə başladı. İlham Əliyev isə özünəməxsus siyasi taktikası ilə cavab sualı verməklə onu öz yerinə qoydu: Bəs Assanc? Nəticədə jurnalist çox çaşıb və söhbətin mövzusu olmadığını deməyə çalışdı...

Azərbaycanda keçirilən növbədənkənar seçkilər, şübhəsiz ki, ərazilərin qaytarılmasını, Azərbaycanın ərazi sərhədlərinin qaytarılmasını qanuniləşdirdi ki, bu çərçivədə bütün ölkə vətəndaşları, o cümlədən Azərbaycan Respublikasının ayrılmaz hissəsi olan Qarabağda öz seçici etimadlarını yeni seçilmiş prezident İlham Əliyevin xeyrinə ifadə etdilər. Bu proses lazım idi, buna görə də həyata keçirildi və böyük uğur qazanıldı. Seçkilər zamanı biz ənənəvi olaraq yüksək seçici fəallığının şahidi olduq. Amma müşahidə etdim ki, vətəndaşlar təkcə Əliyevə prezident kimi səs vermək istədikləri üçün deyil, həm də bu tarixi hadisədə, ölkənin tarixində, müasir Azərbaycanın həqiqət anında iştirak etmək istədikləri üçün gəliblər. İlham Əliyevin elan etdiyi və işğalı Azərbaycan xalqı üçün dəhşətli ağrı olan ərazilərinin qaytarılması ilə mümkün etdiyi Azərbaycanın yeni dövrü başladı.

Bütün Azərbaycanda, o cümlədən işğaldan azad edilmiş ərazilərdə növbədənkənar seçkilərin keçirilməsi rəsmi Bakının Azərbaycan Respublikasına təzyiq göstərməyə çalışan xarici oyunçulara, qüvvələrə cavab vermək, “Qarabağ kartı”ndan istifadə etmək baxımından siyasi addım idi. Məlumdur ki, bu gün hətta Ermənistanda da revanşistlər hələ də yatmır.

Prezident seçkilərinin 2025-ci ildən 2024-cü ilə keçirilməsi siyasi baxımdan çox ağıllı addımdır. İstənilən siyasi lider, xüsusən də İlham Əliyev səviyyəsində olan lider heç vaxt kortəbii iş görmür. Onun strategiyası həmişə dərindən düşünülmüşdür. Bu, həqiqətən də Qərbin vəziyyəti, sabitliyi pozmaq cəhdlərinə cavabdır. Və təkcə artıq müzakirə etdiyimiz səbəblərə görə deyil. Genişlənmiş Qərbdə mövcud opponentlərin Azərbaycana qarşı təxribat işlərinin aparılmasının qarşısını almaq üçün səriştəli cəhddir. Baxmayaraq ki, bu təxribatların mənasız olacağına dərindən əminəm.

Qeyri-adi çağırışlar Bakıya təzyiq göstərən bütün kənar oyunçulara cavab, eləcə də ölkə daxilində mənəvi xarakter daşıyan addım, Azərbaycan xalqı üçün daha əvvəl dediyim kimi, yeni dövrün açılması istiqamətində atılan addım oldu. Parlaq gələcəyin və özünü qüsursuz şəkildə doğrultmuş gücün etibarlılığı. İnkar etmək olmaz ki, İlham Əliyev bu gün təkcə öz ölkəsinin deyil, həm də daha qlobal miqyasda görkəmli liderdir. Bu, Azərbaycanın bir dövlət kimi suverenliyini maksimum dərəcədə təsdiq etdi. Bugünkü geosiyasi çağırışlar fonunda bu fakt daha da aktuallaşır.

Yel dəyirmanları ilə vuruşmaq nəyə lazımdır? Bakı oyunu effektiv həyata keçirdi, bu, həmişə İlham Əliyev üçün xarakterik olub. Və bu vəziyyətdə o, yenidən qalib gəldi.

Qısaca deyim: növbədənkənar prezident seçkiləri göstərdi ki, Azərbaycanda insanlar öz prezidentini çox sevir, burada hər şey sakitdir.

Dünən biz Bakı və şəhərətrafı rayonlarda 7 seçki məntəqəsində olduq, seçkilərin yüksək səviyyədə təşkil olunduğunu gördük. Çox şeylər məndə xoş bir ağ paxıllıq yaratdı, onlar bir çox cəhətdən Rusiyadan daha inkişaf etmişlər. Mən gördüm ki, bir çox Azərbaycan vətəndaşlarının pasportlarının elektron versiyası var. Biz həmçinin hər bir seçici üçün barmağa boya çiləyən və yoxlayan cihazdan istifadə etməklə potensial təkrar səsvermə cəhdlərinin qarşısını almağın etibarlı yolunu gördük. Bu, səsvermə zamanı mümkün saxtakarlığın qarşısını almaq imkanı verir.

Mən də seçici fəallığından çox razı qaldım. Məncə, bunu süni şəkildə etmək mümkün olmaz. Gün ərzində məntəqələrdə sabit və çoxlu sayda insan səs verib.

Çox mühüm amil isə seçicilər arasında hökm sürən müsbət ab-hava idi. İnsanlar çox yüksək əhval-ruhiyyə ilə səs verdilər, öz iradələrini səmimiyyətlə bildirdilər. Xoşbəxtlikdən, məsələn, Avropa tərəfdən gözlədiyimiz hər hansı təxribatlar hələ baş vermədi (cənab Şvabbe qeyd edib ki, onun fikrincə, Azərbaycanda əvvəlki seçkilərə nisbətən “daha ​​çox demokratiya” olub). Və bu məntiqi nəticədir.

Rusiyalı müşahidəçilər seçkilərin favoritlərinin kimlər olduğuna, kimin qalib olacağına bir an belə şübhə etmirdilər. Ümumiyyətlə, mən baş verənləri seçki deyil, Azərbaycan vətəndaşlarının öz liderinə plebisit adlandırardım.

- Bütün bunların fonunda Azərbaycanın qonşusu Ermənistanın baş nazirinin Gürcüstanın Aİ-dəki statusunun bütün regiona qərbyönlü təsir göstərdiyini bildirən son bəyanatlarına toxunmamaq mümkün deyil. Və Ermənistan üçün bununla bağlı bu faktı nəzərə almalıdır.

- Bu yaxınlarda bir erməni politoloqu ilə danışdım, o mənə bunları dedi: “Təəssüf ki, liderimiz İlham Əliyev deyil”. Ermənidən gələn bu təəəssüf, çox açıq səslənir.

Nikol Paşinyanın himayədarı ABŞ-dır. Psevdo-hədələrə gəlincə, Paşinyan özü bu yaxınlarda şikayətləndi ki, Bakı onunla ultimatum dili ilə danışır. Madam ki, iqtidarı olanların, həqiqəti olanların mövqeləri var, o zaman cənab Paşinyan Bakını hansı ultimatumlarla və nə ilə bağlı ittiham edə bilər. Bu cəfəngiyyatdır.

Moskva ilə əlaqəni kəsmək cəhdi ilə bağlı spekulyasiyalar Ermənistan üçün də üzücü və kədərlidir. Biz başa düşürük ki, Ermənistan iqtisadiyyatının Rusiya iqtisadiyyatı ilə nə qədər böyük əlaqələri var.

Siyasi baxımdan mənə elə gəlir ki, Sergey Lavrov Nikol Paşinyanın hərəkətlərinə əla qiymət verib, o deyib ki, əgər Qərbdə dostlar tapmağa çalışsanız, Moskvada onları itirəcəksiniz və siz artıq onları itirmisiniz.

Gürcüstanın mövqeyinə gəlincə, Paşinyanın qorxutduğu boş hədələrdən fərqli olaraq, gürcü “Avropa” vektoru çox bacarıqlı və təmkinlidir. Gürcüstan öz mövqeyini praktikada göstərdi. Və onun mövqeyi ondan ibarətdir ki, o, azad seçim həyata keçirə bilər.

Tərcümə - Elçin Bayramlı