Azərbaycan və Gürcüstan arasında iqtisadi əlaqələr daha da dərinləşir - ŞƏRH

Azərbaycan və Gürcüstan Cənubi Qafqaz regionunun iki strateji tərəfdaşı kimi, son illərdə iqtisadi əməkdaşlıq sahəsində sürətli və davamlı inkişaf nümayiş etdirirlər. Hər iki ölkə təkcə coğrafi yaxınlıqları ilə deyil, eyni zamanda siyasi, iqtisadi və strateji maraqlar baxımından da bir-birini tamamlayır. Bu əməkdaşlıq modeli enerji, nəqliyyat, ticarət, investisiya və digər sahələrdə konkret nəticələr verməklə yanaşı, regional sabitlik və inkişaf üçün də nümunəvi çərçivə yaradır. Enerji sektoru Azərbaycan və Gürcüstan arasında iqtisadi əlaqələrin əsasını təşkil edir. Azərbaycanın zəngin karbohidrogen ehtiyatları və Gürcüstanın əlverişli tranzit mövqeyi bu əməkdaşlığı daha da gücləndirir. Ən önəmli enerji layihələri sırasında Bakı–Tbilisi–Ceyhan (BTC) neft kəməri və Bakı–Tbilisi–Ərzurum qaz kəməri yer alır. Hər iki layihə beynəlxalq əhəmiyyətə malik olmaqla yanaşı, Azərbaycan neft və qazının dünya bazarlarına çıxarılmasında Gürcüstanın mühüm rolunu təsdiqləyir. Bundan əlavə, Cənub Qaz Dəhlizi çərçivəsində həyata keçirilən TANAP və TAP layihələri Azərbaycanın Avropaya qaz ixracında Gürcüstanı əsas tranzit ölkəyə çevirib. Bu isə regionun enerji təhlükəsizliyini təmin etməklə yanaşı, iqtisadi gəlirləri də artırır. Azərbaycan və Gürcüstan nəqliyyat və logistika sahəsində də bir-birini tamamlayan tərəfdaşlardır. Bakı–Tbilisi–Qars dəmir yolu xətti bu əməkdaşlığın əsas sütunlarından biridir. Bu xətt Çinlə Avropa arasında yüklərin daşınması üçün alternativ və təhlükəsiz marşrut kimi çıxış edir. Orta Dəhliz (Transxəzər Beynəlxalq Nəqliyyat Marşrutu) çərçivəsində Azərbaycanın Xəzər dənizinə, Gürcüstanın isə Qara dəniz limanlarına çıxışı bu marşrutu daha da cəlbedici edir. Beləliklə, iki ölkə regionun əsas tranzit qovşaqlarından birinə çevrilməkdədir. Azərbaycan və Gürcüstan arasında ticarət əlaqələri ilbəil genişlənir. Azərbaycan Gürcüstanın əsas ticarət tərəfdaşlarından biri olmaqla yanaşı, onun idxal və ixrac balansında xüsusi yer tutur. Əsas ticarət məhsulları sırasında neft məhsulları, elektrik enerjisi, kənd təsərrüfatı məhsulları və tikinti materialları yer alır. 2024-cü ilin statistik məlumatlarına əsasən, iki ölkə arasındakı ticarət dövriyyəsi 1 milyard ABŞ dollarını keçmişdir ki, bu da əməkdaşlığın dərinləşməsinin göstəricisidir. Bununla yanaşı, sərhəd ticarəti, kiçik və orta sahibkarlıq (KOS) sahəsində əməkdaşlıq da inkişaf etdirilməkdədir. Azərbaycan Gürcüstan iqtisadiyyatına ən çox sərmayə qoyan ölkələrdən biridir. SOCAR şirkətinin Gürcüstandakı fəaliyyəti, o cümlədən yanacaq doldurma məntəqələri şəbəkəsi, qazpaylayıcı sistem və enerji layihələri bu sahədə strateji mövqeni təsdiqləyir. Gürcüstan isə öz növbəsində investisiya mühitini liberallaşdırmaqla və vergi güzəştləri təqdim etməklə Azərbaycanlı investorlar üçün əlverişli şərait yaradır. Azərbaycanın qeyri-neft sektorunda fəaliyyət göstərən bir sıra şirkətləri Gürcüstanda fəaliyyət göstərir və bu proses davam edir. Azərbaycan və Gürcüstan yalnız ikitərəfli deyil, həm də regional və beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində əməkdaşlıq edirlər. GUAM (Gürcüstan, Ukrayna, Azərbaycan, Moldova), BMT, Avropa İttifaqı ilə Şərq Tərəfdaşlığı Proqramı, TRACECA kimi platformalar bu əməkdaşlığı dəstəkləyir. Hər iki ölkə regional təhlükəsizlik, enerji və nəqliyyat siyasətlərində ortaq maraqlara malikdir və beynəlxalq layihələrdə birgə iştirak edirlər. Bu isə həm siyasi həm də iqtisadi baxımdan əməkdaşlığın dayanıqlı olmasına şərait yaradır. Azərbaycan və Gürcüstan arasında iqtisadi əlaqələrin gələcəkdə daha da inkişaf edəcəyi gözlənilir. Bu mənada - rəqəmsal iqtisadiyyat və informasiya texnologiyaları sahəsində əməkdaşlığın qurulması; yaşıl enerji – xüsusilə külək və günəş enerjisi layihələrinin birgə icrası; turizm sektorunda qarşılıqlı təşviq proqramlarının hazırlanması; əmək bazarında təcrübə mübadiləsi və ixtisaslı kadrların hazırlanması xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Azərbaycan və Gürcüstan arasında iqtisadi əlaqələr yalnız rəqəmlərlə deyil, həm də strateji məqsədlərlə müəyyən edilir. Bu münasibətlər hər iki ölkənin milli maraqlarına cavab verir və regionda sabitliyin və tərəqqinin təmin olunmasında mühüm rol oynayır. Qarşılıqlı hörmət və etimada əsaslanan bu əməkdaşlıq modeli gələcəkdə də Cənubi Qafqaz üçün uğurlu inteqrasiya nümunəsi olacaqdır.

İlqar İlyasov

YAP Laçın rayon təşkilatının sədri