Dmitri Solonnikov: Bakı haqlıdır, sülh sazişi imzalanması üçün Ermənistan Konstitusiyası dəyişməlidir - RƏY

“Bakının İrəvanla sülh sazişinin imzalanması təşəbbüsü Azərbaycanın nəhayət normallaşma prosesini məntiqi sonluğa çatdırmaq istəyidir”

Azərbaycanın Ermənistanla dövlətlərarası münasibətlərin qurulmasına dair sazişin (sülh müqaviləsinin yekun bağlanmasına qədər ilkin müvəqqəti imzalanması - redaktorun qeydi) paraflanması məsələsi gündəmdədir.

Bu barədə iyulun 19-da Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev Şuşa Media Forumunda çıxışı zamanı deyib. Dövlət başçısı qeyd edib ki, iyulun 10-da liderlərin Əbu-Dabidə danışıqları zamanı Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanla bu məsələ müzakirə olunub.

Müasir Dövlət İnkişafı İnstitutunun direktoru Dmitri Solonnikov bu təşəbbüs ilə bağlı vəziyyəti “Moskva-Baku” portalına şərh edib. Ekspertin fikirlərini oxucularımıza təqdim edirik.

- Azərbaycan hakimiyyəti başa düşür ki, Ermənistan konstitusiyanı burada və indi dəyişməyəcək, burada və indi ondan Azərbaycana ərazi iddialarını istisna etməyəcək və bunun üçün vaxt lazımdır. Sülh müqaviləsinin paraflanması təklifi Bakının imic addımıdır, Azərbaycanın sülh prosesinin əsas təşəbbüskarı və mühərriki olduğunu nümayiş etdirmək cəhdidir. Bu, Azərbaycanın Ermənistana qarşı xoşməramlı addımıdır. Və ideal bir həllin əldə edilməsinin hələ mümkün olmadığı anlayışı fonunda məntiqli bir qərardır.

Aydındır ki, paraflama Bakı ilə İrəvan arasında sülh müqaviləsinin yekun imzalanmasının sürəti ilə bağlı vəziyyətə əsaslı təsir göstərməyəcək. Amma bu, hər iki tərəfin nəhayət münasibətləri normallaşdırmaq istəyinin jesti olacaq. Azərbaycan Prezidentinin Administrasiyasında bildirildiyi kimi, paraflama Azərbaycana ərazi iddialarının Ermənistan Konstitusiyasından çıxarılması ilə bağlı Bakının İrəvana tələblərinin sonradan yerinə yetirilməsindən və strukturun Minsk Qrupunun hüquqi müstəvidə ləğvi ilə bağlı ATƏT-ə müraciətin birgə təqdim edilməsindən əvvəl olacaq. Üstəlik, İrəvan son vaxtlara qədər təkrar edirdi ki, Ermənistan Azərbaycana sülh müqaviləsi imzalamağı təklif edir və Bakı demək olar ki, bundan imtina edir. Bu, belə məlumat sızmasının təkzibi olardı.

Azərbaycanın ərazi iddialarının Ermənistan Konstitusiyasından çıxarılması tələbi ədalətlidir. İlham Əliyev media forumunda bir daha vurğulayıb ki, sülh prosesində müsbət tendensiyalar olsa da, Ermənistana etimad yoxdur. Əvvəllər erməni tərəfinin əks bəyanatlar verməsi nümunələri var idi. Ona görə də Bakı ərazi iddialarının Konstitusiyadan çıxarılmasını Ermənistanla nəhayət tam hüquqlu sülh sazişi imzalaması tələbi kimi qarşıya qoyur.

Acı tarixi təcrübəyə malik olan Bakı gələcəkdə riskləri minimuma endirmək üçün Ermənistanla dövlətlərarası münasibətlərin qurulması məsələsində hər şeyi hüquqi cəhətdən düzgün etmək, hər şeyi dəqiq etmək istəyir ki, Ermənistanın gələcək potensial hakimiyyət orqanlarının hansısa yolla imzalanmış sülh müqaviləsindən imtina edə biləcəyi “pəncərələr” olmasın. Dünya tendensiyalarının göstərdiyi kimi, hər şeyi tərsinə çevirmək olar.

Təbii ki, müsbət ssenari nəzərə alınarsa, Ermənistanın hazırkı baş nazirinin Azərbaycana qarşı ərazi iddialarını ölkə Konstitusiyasından çıxarmaq şansı yüksəkdir. Hələlik İrəvan deyir ki, Konstitusiya ilə bağlı referendum 2027-ci ildə keçiriləcək. Bu, kifayət qədər uzun müddətdir və bu müddət ərzində hər şey ola bilər. Paşinyan bu yolla gedir, amma çox yavaş və çox ehtiyatla öz addımlarını atır.

Ermənistanın daxili gündəmi Ermənistan-Azərbaycan nizamlanmasının sürətinə təsir etməkdə davam edir. Müxalifət revanşist mövqe tutur. Bütün bunların fonunda Paşinyan alternativ gündəmi təbliğ edir, o, Bakı ilə birbaşa qarşılıqlı əlaqəni daha fəal surətdə həyata keçirir, öz fəallığını və erməni xalqının daha yaxşı gələcəyi naminə məsələləri həll etdiyini, “əsl Ermənistan” gündəliyinin aktual olduğunu sübut etməyə çalışır.

Tərcümə - Elçin