Uşaqların Beynəlxalq Müdafiəsi Gününün tarixi - ARAŞDIRMA

Ümumdünya Uşaqlar Günü nədir, nə vaxt meydana gəlib? Əhəmiyyəti nədir, bu necə baş verib?

Dünya Uşaq Günü demək olar ki, hər ölkədə fərqli tarixlərdə qeyd olunur. Qeyd olunan tarixlərdən biri də 1 iyun, yəni bu gündür. Beynəlxalq Uşaqlar Günü ideyası 1925-ci ildə Cenevrədə keçirilən Ümumdünya Uşaqların Rifahı Konfransından sonra yaranıb. Bu konfransa 54 ölkə qatılıb və daha sonra nəşr olunan sənəd qəbul edilib. Uşaqlar sabahın böyükləridir, gələcəyin idarəediciləri və təminatlarıdır. İnsanlığın xoşbəxtliyi və barışı üçün, dünyanın gözəlləşməsi üçün uşaqların yaxşı böyüməsi və qorunması lazımdır. Uşaqlar bütün dünyada sülh şəraitində yaşamaq üçün böyük əhəmiyyətə malikdirlər.

Dünya Uşaqlar Günü ümumdünya və əksər ölkələrdə fərqli tarixlərdə qeyd olunur. Lakin Birləşmiş Millətlər Təşkilatının üzvü olan bütün ölkələrdə eyni gündə qeyd edilir. Xüsusi vətəndaşlar bu günün mənasını və əhəmiyyətini araşdırmağa başlayıblar. Dünyanın ən vacib elementlərindən biri uşaqlarımızdır. Uşaqların yaxşı böyümələri, sağlam və dinc olmaları, dünyanın daha yaxşı olması üçün təhlükəsiz yaşamaları lazımdır. Bu səbəbdən uşaqlar böyük əhəmiyyət daşıyırlar. Türkiyədə bu gün 1 oktyabr, əksər ölkələrdə isə 1 iyun qeyd olunur.

Oktyabr ayının ilk bazar ertəsi Dünya Uşaqlar Günüdür. Uşaqların yaxşı tərbiyəsi millətlərin ümumi problemidir. Bu ümumi problem üçün ilk tədqiqatlar 1923-cü ildə başlayıb. Qırx ölkədən nümayəndələr İsveçrənin Cenevrə şəhərinə toplaşaraq Beynəlxalq Uşaqları Müdafiə Birliyini təsis etdilər.

Bu beynəlxalq təşkilat, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının qurulmasından bir il sonra UNICEF-ə çevrilib. UNICEF "Birləşmiş Millətlər Uşaq Fondu" nun qısaltmasıdır. 1954-cü ildə Birləşmiş Millətlər Birliyi, Oktyabr ayının ilk bazar ertəsini Dünya Uşaq Günü olaraq qəbul edib.

Dünya Uşaq Günü ümumdünya xarakterlidir. Eyni gündə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının üzvü olan bütün ölkələrdə qeyd olunur. Bu günün əhəmiyyəti üzv ölkələrin radio, qəzet və televiziyalarında izah edilir. Uşaqlara qayğı və qorunmanın zəruriliyi vurğulanır.

Uşaqlar sabahın böyükləridir. Gələcəyin meneceri və qarantıdırlar.

İnsanların xoşbəxtliyi, dünyamızın gözəlləşməsi, uşaqların qorunması onların tərbiyəsindən asılıdır. Dinclik içində yaşamaq, gözəllikləri bölüşmək, təhsil ilə gəlir. Dünya Uşaqlar Günü uşaqlar arasında ümumi hisslər yaratmaq və millətlərin sülh içində yaşamaq istəklərini gücləndirmək məqsədi daşıyır.

Bu hədəfi reallaşdırmaq üçün Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Məclisi daha yaxşı bir həyat və xoşbəxt uşaqlıq üçün 1959-cu ildə Uşaq Hüquqları Bəyannaməsini nəşr edib.

Türkiyədə uşaqlara sağlamlıq xidməti göstərmək üçün uşaq xəstəxanaları açılıb. Böyük yaşayış məntəqələrində uşaq bağçaları var. Uşaq kitabxanaları uşaqların xeyrinə yaradılıb. Digər tərəfdən, anasız və atasız uşaqların qorunması, baxılması və sığınacağı üçün Uşaq Müdafiəsi Agentliyi və Uşaq evləri açılıb.

Ümumdünya Uşaq Günündə məktəblərdə və siniflərdə günün mənası və əhəmiyyəti vurğulanır. Dünya Uşaq Hüquqları və Türk Uşaq Hüquqları Bəyannamələri oxunur. Bəyannamələrdə müəyyən edilmiş bəzi hüquqlara dair izahatlar verilir.

Ayşən Vəli