Müstəqillik sevinci - böyük tarixi qələbənin nəticəsidir ŞƏRH

1918-ci il mayın 28-də İslam Şərqində ilk parlamentli respublika olan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti (ADR) elan edildi. O, Azərbaycan xalqının milli dövlətçiliyinin formalaşmasında mühüm rol oynamışdır. Ötən ildən 28 May Azərbaycanda ilk dəfə Respublika Günü kimi deyil, Müstəqillik Günü kimi qeyd olunur. Milli Məclisin 2021-ci il oktyabrın 15-də keçirilən plenar iclasında “Müstəqillik günü haqqında” yeni qanun layihəsi qəbul edilib. Onun qəbulu ilə 28 May - Respublika Günü və 18 oktyabr - Dövlət Müstəqilliyi Günü adları dəyişdirilərək, Mayın 28-i Müstəqillik günü, oktyabrın 18-i isə Müstəqilliyin Bərpası Günü elan edilib.Müstəqillik elan edildikdən sonra ADR Parlamentinin qəbul etdiyi İstiqlal Bəyannaməsi Azərbaycanın bütün xalqlarına suveren hüquqlar verdi. Yeni yaradılmış Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti öz imkanları daxilində fəaliyyət göstərərək üzərinə götürdüyü mürəkkəb tarixi vəzifələrin öhdəsindən şərəflə gəlirdi. Azərbaycanda müstəqil, demokratik dövlət quruculuğu sahəsində ciddi tədbirlər həyata keçirilib, qısa müddətdə ilk parlament və hökumət, dövlət aparatı, idarəetmə institutları formalaşdırılıb, ölkənin sərhədləri müəyyən edilib, yüksək döyüş qabiliyyətinə malik hərbi hissələr yaradılıb. dövrdə ərazi bütövlüyünün təmin edilməsi istiqamətində mühüm işlər görülmüş, sonrakı illərdə xalqın, milli dövlətçiliyin hərtərəfli inkişafı üçün müstəsna əhəmiyyət kəsb edən digər mühüm məsələlərin həlli istiqamətində məqsədyönlü addımlar atılmışdır. Ölkədə rəsmi dil Azərbaycan dili elan edildi, respublikanın dövlət bayrağı, himni və gerbi təsdiq edilib. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti öz ərazisində yaşayan bütün millətlərin müstəqil inkişafı üçün geniş imkanlar yaratmışdır. O, həmin dövr üçün görkəmli olan bir çox ən yaxşı təcrübənin əsasını qoydu. Məsələn, gənc Respublika 1919-cu ildə Şərqdə ilk dəfə qadınlara səsvermə hüququ verməklə qadın bərabərliyinin əsasını qoydu. Bir çox azərbaycanlı gənc hökumət tərəfindən dünyanın aparıcı universitetlərində təhsil almaq üçün xaricə göndərilib. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti bir neçə ölkə ilə diplomatik əlaqələr qurmuş və Versal Sülh Konfransı tərəfindən de-fakto tanınmışdır. Tarixi məlumatlara görə, ADR-in mövcud olduğu dövrdə 155 parlament toplantısı keçirilib. Parlamentin müzakirəsinə 270 qanun layihəsi çıxarılıb, onlardan 230-a yaxını qəbul edilib. Qanunlar konstruktiv, işgüzar fikir mübadiləsi şəraitində müzakirə olunub və üçüncü oxunuşdan əvvəl nadir hallarda qəbul edilib. ADR-in ilk aktlarından biri Türkiyə ilə sülh və dostluq haqqında müqavilənin bağlanması oldu (həmçinin yetmiş ildən çox vaxt keçdikdən sonra, qardaş Türkiyə 1991-ci ildə yeni yaradılmış Azərbaycan Respublikasının müstəqilliyini ilk dəfə tanıdı).

Sonra “sosialist transformasiyalarının” uzun 70 illik mərhələsi oldu ki, respublikamız yalnız Ulu Öndər Heydər Əliyevin hakimiyyəti dövründə öz potensialını hiss etmək və tam nümayiş etdirmək imkanı əldə etdi. Bu, həm də Azərbaycan xalqının müstəqilliyə, yeni demokratik cəmiyyət quruculuğuna davamlı istəyi idi. Xalqımız isə 1991-ci il oktyabrın 18-də SSRİ-nin süqutu ərəfəsində, ADR-nın qısamüddətli fəaliyyətinin zəngin ənənələrindən istifadə edərək, “Azərbaycan Respublikasının dövlət müstəqilliyi haqqında” Konstitusiya Aktını qəbul etməklə öz dövlət müstəqilliyinə nail oldu. Tarixi ədalət və həqiqət zəfər çaldı. Azərbaycan Respublikası tədricən dünya səviyyəsində tanındı, öz Konstitusiyasını qəbul etdi, demokratik, hüquqi cəmiyyət qurmaq niyyətində idi.Müasir Azərbaycan Respublikası bu Demokratik Respublikanın hüquqi varisidir. Azərbaycan 1991-ci ildə müstəqilliyini bərpa edib və dərhal ərazisinin beşdə birini işğal edən qonşu Ermənistanla münaqişəyə cəlb edilib. Bu çətin siyasi və iqtisadi təlatüm dövrü müasir Azərbaycan dövlətçiliyinin qurulmasında həlledici rol oynamış Azərbaycanın Ümummilli Lideri Heydər Əliyevin müdrik siyasəti sayəsində aradan qaldırıldı. 30 ildən sonra Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə ölkəmizin ərazi bütövlüyünün bərbası təmin edildi və Qarabağ uğrunda Vətən Müharibəsində Azərbaycan Ordusunun şanlı qələbəsi böyük sevinc və qürur hissi doğurmuşdur. Bu böyük tarixi qələbənin nəticəsidir ki, xalqımız 28 May - Müstəqillik Gününü böyük sevinclə qeyd edir. Azərbayca Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin həyata keçirdiyi uğurlu daxili və xarici siyasət sayəsində Azərbaycan bu gün sürətlə inkişaf edir, beynəlxalq aləmdə mövqelərini möhkəmləndirir. Açıq və tolerant ölkə olan Azərbaycan həm də çoxsaylı tədbirlər vasitəsilə dünyanın hər yerindən siyasi, mədəni və dini liderləri bir araya toplayan qlobal mədəniyyətlərarası dialoq və əməkdaşlıq mərkəzi kimi də tanınır. Azərbaycanın düşünülmüş xarici siyasətinin prioritet istiqamətlərindən biri də ölkənin beynəlxalq aləmdə rolunun gücləndirilməsi, bütün dövlətlərlə mehriban və dostluq münasibətlərinin qurulmasıdır.Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti cəmi 23 ay yaşamasına baxmayaraq, milli dövlətçilik tarixində mühüm iz qoyub. Sonrakı onilliklər isə ölkə həyatında Azərbaycan xalqının parlaq hadisələri, böyük nailiyyətləri ilə yadda qalan əlamətdar mərhələləri təşkil edir. Bütün bunlar birlikdə götürüldükdə, bugünkü müstəqil Azərbaycanın iqtisadi, intellektual və mədəni potensialını yaratmışdır. XXI əsrin əvvəlləri Respublikamız üçün keyfiyyət dəyişikliklərinin tarixi mərhələsinə çevrildi. Əlamətdar haldır ki, Ümummilli Lider Heydər Əliyevin layiqli davamçısı cənab Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə sosial, hüquqi, iqtisadi, ekoloji, mədəniyyət, idman və digər sahələr uğurla səmərəli və dinamik inkişaf etdirilir.

Masil Dəmirov

YAP Yasamal rayon təşkilatının fəal üzvü