"ABŞ bizim işimizə qarışmasın" - Qırğızıstan prezidenti

Qırğızıstan prezidenti Sadır Japarov digər ölkələrdən, o cümlədən ABŞ-dan respublikanın daxili işlərinə qarışmamağı xahiş edib. O, Qırğızıstanda qəbul oluna biləcək xarici agentlər haqqında qanun layihəsi ilə bağlı narahatlığını bildirən Amerika dövlət katibi Entoni Blinkenin məktubunu belə şərh edib.

Cənab Japarov iddia edir ki, digər ölkələr tərəfindən maliyyələşdirilən QHT-lərdən ibarət kiçik, lakin “çox səsli qrup” “öz çətinlikləri və təqibləri haqqında spekulyasiya edir”. İddialara görə, bu, onlara sponsorluq edən xarici strukturları “onların rəhbərliyinə tabe olmağa” və “ABŞ və Aİ vergi ödəyicilərindən pul xərcləməyə” məcbur edir. Qırğızıstan prezidentinin sözlərinə görə, həmin QHT-lər insanlar arasında “yalan, etibarsız məlumatlar” yayırlar. O, ABŞ-dan maliyyələşən qeyri-hökumət və qeyri-kommersiya təşkilatlarının auditinin keçirilməsini təklif edib.

“Həmçinin vurğulamaq istəyirəm ki, biz bərabərhüquqlu əməkdaşlığın tərəfdarıyıq və bütün ölkələr və beynəlxalq tərəfdaşlarla, o cümlədən ABŞ ilə birgə işləməyə hazırıq. Yeganə xahişim odur ki, ölkəmizin daxili işlərinə qarışmasın”, - o, ABŞ dövlət katibinə (TASS-a istinadən) cavab məktubunda bildirib. Sadır Japarov Antoni Blinkeni respublikada insan hüquq və azadlıqlarının “Konstitusiya və qanunlarla etibarlı şəkildə qorunduğuna” əmin olmaq üçün Bişkekə səfərə dəvət edib. Prezidentin sözlərinə görə, “ədalət və azadlıq istəyi Qırğızıstan xalqının genetik kodudur”.

Parlamentdə baxılan qanun layihəsi xaricdən maliyyə alan QHT-lər üçün “xarici nümayəndə” termininin qanunvericiliyə daxil edilməsini, habelə belə təşkilatların reyestrinin yaradılmasını nəzərdə tutur. QHT-lərə münasibətdə dövlətin səlahiyyətlərinin genişləndirilməsi təklif olunur: qanunu pozduğuna görə hakimiyyət orqanlarına birtərəfli qaydada təşkilatın fəaliyyətini altı ay müddətinə dayandırmaq imkanı verilsin. Bundan əlavə, qeyri-kommersiya təşkilatlarının hər hansı siyasi fəaliyyətdə - korrupsiya işlərinin araşdırılmasından tutmuş mitinqlərdə iştirakına qadağa qoyulması nəzərdə tutulur.
Sadır Cəfərov qeyd edib ki, deputatların təşəbbüsü ilə irəli sürülən qanun layihəsinin konsepsiyası ABŞ-da 1938-ci ildə qəbul edilmiş Xarici Agentlərin Qeydiyyatı Aktının (FARA) konsepsiyasına yaxındır: “Bildiyimiz kimi, FARA qanunu xarici vətəndaşın statusunu nəzərdə tutur. təkcə media məlumatı üçün deyil, həm də digər hüquqi və fiziki şəxslər üçün agentdir. Qanun pozuntuları - qeydiyyatın gecikdirilməsi və ya ondan imtina edilməsi - təkcə inzibati deyil, həm də cinayət cəzası ilə doludur. Bu baxımdan, sual yaranmaya bilməz: niyə bu, sizin üçün mümkündür, amma bizim üçün yox?”.

V.VƏLİYEV