Azərbaycan Respublikası və Gürcüstan arasında münasibətlərin tarixi ŞƏRH

Azərbaycan Respublikası və Gürcüstan arasında münasibətlərin tarixi çox zəngindir. Hər iki ölkə, coğrafi mövqeləri və mədəniyyəti ilə bir-birinə yaxın olsa da, həm də özünəməxsus milli xüsusiyyətlərə sahibdir. Azərbaycan və Gürcüstanın tarixi münasibətləri qədim dövrlərə gedib çıxır. Bu dövrlərdə həmAzərbaycanda, həm də Gürcüstanda müxtəlif dövlətlər və sivilizasiyalar mövcud olmuşdur. Eramızın əvvəlində, xüsusən də urartu, midiya və digər qədim dövlətlərin tarixi çərçivəsində hər iki ölkənin ərazisində əlaqələr olmuşdur. Orta əsrlərdə Azərbaycan və Gürcüstan arasında qonşuluq münasibətləri daha da möhkəmlənmişdir. Xüsusilə, 12-13-cü əsrlərdə Gürcüstanın Krallığı ilə Azərbaycanı birləşdirən siyasi və ticarət əlaqələri önəmli yer tutmuşdur. Bu dövrdə Gürcüstan və Azərbaycan arasında əlaqələr müxtəlif mədəniyyətlər, dinlər və dillər arasında qarşılıqlı təsiri gücləndirmişdir. 19-cu əsrdə Rusiya İmperiyasının Azərbaycan və Gürcüstanı öz tərkibində birləşdirməsi ilə bu iki xalq arasında əlaqələr yeni mərhələyə qədəm qoydu. Hər iki ölkənin ərazisində Rusiya imperiyasının təsiri altında müxtəlif siyasi, social və iqtisadi dəyişikliklər baş vermişdir. Bu dövr həm də hər iki xalqın bir-birini daha yaxından tanımasına səbəb olmuşdur. Sovet dövründə Azərbaycan və Gürcüstan SSRİ-nin tərkibində birləşmişdi və bir çox sahələrdə, o cümlədən sənaye, ticarət və mədəniyyət sahələrində sıx inteqrasiya hökm sürürdü. İttifaqın tərkibində birgə fəaliyyət göstərsələr də, hər iki xalqın milli kimlikləri və mədəniyyətləri özəl olaraq inkişaf etməkdə davam etdi.

1991-ci ildə Sovet İttifaqının dağılmasından sonra hər iki ölkə müstəqil dövlətlər olaraq beynəlxalq aləmdə tanındılar. Azərbaycan və Gürcüstan müstəqil olduqdan sonra, iki ölkə arasında əlaqələr daha da gücləndi. Həm siyasi, həm də iqtisadi sahələrdə bir-birinə dəstək verən və ortaq maraqlarını qoruyan tərəfdaşlara çevrildilər. Bu dövrdə həmçinin hər iki ölkə Avropaya inteqrasiya etmək istəyini önə çıxardı. Azərbaycan və Gürcüstan arasında iqtisadi əlaqələr mühüm yer tutur. Hər iki ölkə bir-birinin strateji tərəfdaşıdır. Azərbaycanın enerji resurslarının Gürcüstanın transit potensialından istifadə etməklə dünya bazarına çıxarılması istiqamətində sıx əməkdaşlıq var. Bu əməkdaşlıq, xüsusən də Bakı-Tiflis-Ceyhan neft kəməri, Bakı-Tiflis-Erzurum qaz kəməri və Bakı-Tiflis-Qars dəmir yolu layihələrində özünü göstərir. Bu layihələr yalnız iki ölkənin deyil, ümumilikdə Avropanın iqtisadi inkişafına mühüm təsir göstərir.

Azərbaycan və Gürcüstan arasında siyasi əlaqələr, qarşılıqlı dəstək və yaxın əməkdaşlıq əsasında qurulub. Hər iki ölkə bir-birinin suverenliyini və ərazi bütövlüyünü dəstəkləyir. Gürcüstan, Azərbaycanı Qarabağ münaqişəsində dəstəkləyir və hər iki ölkə birgə regional təhlükəsizlik məsələlərində əməkdaşlıq edir. Azərbaycan və Gürcüstan arasında mədəniyyətlərarası əlaqələr də çox güclüdür. Hər iki ölkənin mədəniyyətində bir-birinə təsir edən amillər mövcuddur. Azərbaycan və Gürcüstanın xalqları arasında qarşılıqlı ziyarətlər, mədəniyyət festivalları, incəsənət nümayişləri və təhsil sahəsində əməkdaşlıq mühüm rol oynayır. Azərbaycan və Gürcüstan, regional təhlükəsizlik məsələlərində də sıx əməkdaşlıq edirlər. Hər iki ölkə, xüsusən də NATO ilə əlaqələrinin inkişafına, eləcə də regional sabitliyin təmin olunmasına önəm verir. Azərbaycanın və Gürcüstanın birgə həyata keçirdiyi hərbi təlimlər, müasir hərbi texnologiyaların tətbiqi və regional təhlükəsizlik məsələlərində birgə mövqedən çıxış etmələri mühüm əhəmiyyət daşıyır. Azərbaycan və Gürcüstanın gələcəkdəki əməkdaşlıq perspektivləri çox ümidvericidir. Hər iki ölkə həm regional, həm də beynəlxalq səviyyədə müasir çağırışlara uyğun birgə fəaliyyət göstərmək niyyətindədir. Bu əməkdaşlıq, xüsusilə enerji, nəqliyyat, ticarət, təhlükəsizlik və mədəniyyət sahələrində daha da möhkəmlənəcəkdir.

İlqar İlyasov,

YAP Laçın rayon təşkilatının sədri