Azərbaycan–Vyetnam münasibətləri yeni dövrə qədəm qoyur - ŞƏRH

7 may 2025-ci il tarixində Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev və Vyetnam Sosialist Respublikasının Kommunist Partiyasının Mərkəzi Komitəsinin Baş katibi To Lamın mətbuat qarşısında verdiyi bəyanatlar, tarixə iki dost və strateji tərəfdaş ölkənin yeni mərhələyə keçid anı kimi daxil olacaq. Bu bəyanatlarda ifadə olunan fikirlər təkcə cari münasibətlərin mənzərəsini təqdim etmir, eyni zamanda gələcək illərə hesablanmış siyasi, iqtisadi və geosiyasi əməkdaşlığın konturlarını da cızır. Strateji tərəfdaşlıqdan qlobal həmrəyliyə doğru yolları müəyyənləşdirir. Cənab Prezident İlham Əliyev tərəfindən xüsusi vurğulanan “Strateji Tərəfdaşlıq haqqında Birgə Bəyanat” iki ölkə arasında etimad və qarşılıqlı hörmətə əsaslanan münasibətlərin nə qədər dərin və davamlı olduğunu sübut edir. Bu sənəd, ilk növbədə, Azərbaycanın Asiya-Sakit okean regionuna olan marağını və həmin bölgədə etibarlı tərəfdaşlarla daha sıx işləmək əzmini nümayiş etdirir. Cənab Prezidentin sözləri ilə desək, bu sənəd "Vyetnam–Azərbaycan əlaqələrini daha yüksək pilləyə qaldıran" ciddi bir siyasi iradə nümunəsidir. Bu, sadəcə diplomatik jest deyil-bu, gələcəyin əməkdaşlıq strategiyasıdır. Azərbaycan diplomatiyası tarix boyu ədalətə, beynəlxalq hüquqa və dövlətlərin suverenliyinə hörmət prinsipinə əsaslanıb. Cənab Prezident İlham Əliyevin bəyanatında ərazi bütövlüyü, sərhədlərin toxunulmazlığı və beynəlxalq hüququn aliliyi məsələlərinin xüsusi yer alması da bu siyasətin bariz nümunəsidir. O, açıq şəkildə bildirdi ki, istənilən mübahisələr danışıqlar və sülh yolu ilə həll olunmalıdır – bu, Azərbaycanın yalnız regional deyil, qlobal miqyasda da sabitliyin və sülhün təbliğatçısı olduğunu sübut edir. Xüsusilə diqqətçəkən məqamlardan biri də BMT Təhlükəsizlik Şurasında Vyetnamın Azərbaycanın mövqeyini dəstəkləməsi ilə bağlı minnətdarlıq oldu. Bu fakt, Vyetnamın beynəlxalq arenada Azərbaycana olan dost münasibətinin və ədalətə verdiyi önəmin göstəricisidir. Eyni zamanda, Qoşulmama Hərəkatı çərçivəsində Azərbaycan və Vyetnamın vahid platformada çıxış etməsi, iki ölkənin qlobal ədalət və bərabərlik prinsipini əsas tutduğunu göstərir. Cənab Prezident İlham Əliyev çıxışında vahid mövqedən çıxış etməyin, ortaq baxışlara sahib olmağın əməkdaşlıq üçün nə qədər vacib olduğunu da vurğuladı. Baxmayaraq ki, coğrafi məsafə iki ölkəni ayırır, siyasi iradə və ortaq məqsədlər bu məsafəni mənəvi və strateji baxımdan aradan qaldırır. Azərbaycan və Vyetnam bu gün dünya xəritəsində sülh, əməkdaşlıq və qarşılıqlı hörmətin timsalı kimi çıxış edir. Bu məqalədə Azərbaycan–Vyetnam münasibətlərinin müxtəlif aspektləri – siyasi dialoq, iqtisadi əməkdaşlıq, energetika, nəqliyyat-logistika, təhsil və mədəniyyət sahələrində inkişaf potensialı təhlil olunur. Eyni zamanda Prezident İlham Əliyevin çıxışında səsləndirilən mühüm tezislər fonunda bu münasibətlərin gələcək istiqamətləri müəyyən edilir. Əlbəttə, siyasi əlaqələr qarşılıqlı etimada əsaslanan strateji tərəfdaşlıqdır. Azərbaycan və Vyetnam arasında mövcud olan münasibətlər tarixi dostluğa və beynəlxalq hüquqa əsaslanır. Cənab Prezident İlham Əliyevin də vurğuladığı kimi, “Strateji Tərəfdaşlıq haqqında Birgə Bəyanat” sənədi iki ölkənin qarşılıqlı etimada və suverenliyə hörmətə söykənən münasibətlərini yeni mərhələyə daşıyır. Bu sənəd təkcə rəsmi diplomatik protokol deyil, eyni zamanda iki ölkənin regional və qlobal proseslərdə birgə mövqeyini nümayiş etdirən mühüm siyasi bəyanatdır. Azərbaycan–Vyetnam münasibətlərində diqqət çəkən məqamlardan biri də beynəlxalq arenada göstərilən qarşılıqlı dəstəkdir. Hər iki dövlətin Qoşulmama Hərəkatı çərçivəsində ortaq platformada çıxış etməsi, münasibətlərin sadəcə ikitərəfli deyil, çoxtərəfli əməkdaşlığa da əsaslandığını göstərir. Prezident Əliyevin bildirdiyi kimi, “Azərbaycan və Vyetnam beynəlxalq hüququn aliliyini, dövlətlərin ərazi bütövlüyünü müdafiə edir və bu məsələdə vahid yanaşma sərgiləyirlər.” Bu yanaşma, Azərbaycanın Cənubi Qafqaz regionunda sabitliyin təmin olunmasına yönəlmiş siyasəti ilə Vyetnamın Cənub-Şərqi Asiyada sülhə və təhlükəsizliyə verdiyi töhfə arasında paralellik yaradır. Cənab Prezident İlham Əliyevin qeyd etdiyi kimi, Azərbaycan və Vyetnam arasında iqtisadi əlaqələrin potensialı hazırda mövcud olan göstəricilərdən qat-qat yüksəkdir. Neft ixracı ilə məhdudlaşan ticarət dövriyyəsi daha geniş sahələrə yayılmalıdır. Burada qarşılıqlı sərmayə təşviqi, hüquqi mühitin öyrənilməsi, gömrük və vergi sistemlərinin uyğunlaşdırılması və biznes forumların təşkili xüsusi əhəmiyyət daşıyır. Azərbaycan son illərdə qeyri-neft sektorunun inkişafına, xüsusilə sənaye, kənd təsərrüfatı, logistika və texnologiya sahələrinə böyük sərmayələr yönəldir. Bu baxımdan, Vyetnam kimi yüksək sənayeləşmə səviyyəsinə malik ölkə ilə birgə istehsal müəssisələrinin yaradılması və texnologiya mübadiləsi strateji əhəmiyyət kəsb edir. Cənab Prezident İlham Əliyevin ifadəsi ilə, “Azərbaycan iqtisadiyyatına bu günə qədər 310 milyard dollardan çox sərmayə yatırılıb və bu, ölkənin stabil və cəlbedici investisiya məkanı olduğunu sübut edir.” Belə şəraitdə Vyetnam şirkətləri üçün Azərbaycan Cənubi Qafqazda və Xəzər bölgəsində əlverişli istehsal və ixrac bazasına çevrilə bilər.

David İbramxəlilov,
YAP Qusar rayon təşkilatının sədri