Azərbaycan və Macarıstan: etibarlı dostluq və strateji tərəfdaşlıq modeli

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin 2025-ci ilin may ayında Macarıstana həyata keçirdiyi işgüzar səfər zamanı mətbuata verdiyi bəyanat iki ölkə arasında münasibətlərin strateji səviyyədə olduğunu bir daha nümayiş etdirdi. Prezidentin çıxışında səsləndirdiyi əsas məqamlar bu münasibətlərin sadəcə diplomatik əlaqələrlə məhdudlaşmadığını, əslində dərin tarixi, siyasi və iqtisadi təməllər üzərində qurulduğunu təsdiqlədi.

Prezident İlham Əliyevin bəyanatında xüsusi vurğuladığı "biz dostuq" fikri, Azərbaycan-Macarıstan münasibətlərinin emosional və siyasi yükünü bir arada ehtiva edir. Bu, təsadüfi deyil. İki ölkə arasında mövcud olan mədəni yaxınlıq, ortaq tarixi köklər və bir sıra beynəlxalq məsələlərə baxışdakı oxşarlıqlar bu dostluğu daha da möhkəmləndirir. Macarıstan Azərbaycanın Avropa İttifaqı ilə münasibətlərində hər zaman ədalətli mövqe nümayiş etdirib, ölkəmizin suverenliyini və ərazi bütövlüyünü dəstəkləyib. Prezident Əliyev bu xüsusda macar tərəfinin açıq və prinsipial mövqeyini yüksək dəyərləndirib.

"Strateji tərəfdaşlıq" anlayışı Azərbaycan diplomatiyasında yalnız müttəfiqliyi deyil, həm də qarşılıqlı faydalı və uzunmüddətli əməkdaşlığı ifadə edir. Bu baxımdan Macarıstan ilə münasibətlər Azərbaycanın Avropa ilə əlaqələrinin mühüm dayaqlarından biridir. 2014-cü ildə imzalanan "Strateji tərəfdaşlıq haqqında Birgə Bəyannamə" bu əlaqələrin hüquqi əsasını formalaşdırdı. Prezident Əliyevin səfəri çərçivəsində bu sənədin ruhuna uyğun olaraq yeni razılaşmalar və təşəbbüslər irəli sürüldü.

Azərbaycan ilə Macarıstan arasında enerji sahəsində əməkdaşlıq xüsusi əhəmiyyət daşıyır. Avropa İttifaqının enerji təhlükəsizliyi gündəmində Azərbaycanın oynadığı rol artdıqca, Macarıstan da Cənub Qaz Dəhlizinin önəmli iştirakçılarından birinə çevrilir. İki ölkə arasında yaşıl enerji layihələri, hidrogen texnologiyaları və enerji daşımaları üzrə danışıqlar bu tərəfdaşlığın gələcək inkişaf vektorlarını müəyyən edir.

Prezident İlham Əliyevin "bütün başqa məsələlərdə də biz iki dost və tərəfdaş ölkə kimi birgə fəaliyyət göstəririk" fikri Azərbaycan-Macarıstan münasibətlərinin çoxşaxəli xarakterini əks etdirir. Bu əməkdaşlıq təkcə enerji və siyasət sahəsində deyil, eyni zamanda təhsil, mədəniyyət, kənd təsərrüfatı, yüksək texnologiyalar, maliyyə və turizm sektorlarını da əhatə edir.

Hazırda yüzlərlə azərbaycanlı tələbə Macarıstanda təhsil alır, bu isə humanitar sahədə əməkdaşlığın vacib sütununa çevrilib. Macarıstan hökumətinin hər il təqdim etdiyi təqaüd proqramları iki ölkə gəncliyi arasında körpülər qurur.

Bundan əlavə, Macarıstan şirkətləri Azərbaycanın işğaldan azad edilmiş ərazilərində aparılan bərpa və yenidənqurma işlərində də iştirak edir. Bu da həm iqtisadi, həm də siyasi əməkdaşlığın yeni istiqamətləri kimi dəyərləndirilir.

Prezident İlham Əliyevin Macarıstana səfəri zamanı verdiyi bəyanatlar göstərdi ki, Azərbaycan-Macarıstan münasibətləri sadəcə iki ölkə arasında diplomatik əlaqələrdən ibarət deyil. Bu münasibətlər səmimiyyət, qarşılıqlı hörmət, etibarlılıq və strateji düşüncə ilə zənginləşmiş bir tərəfdaşlıq modelidir. İki ölkə arasında qurulan bu nümunəvi əlaqələr regionda və Avropa miqyasında əməkdaşlığın necə uğurla inkişaf etdirilə biləcəyinin bariz nümunəsidir.

Əli Hüseynov

YAP Yasamal rayon təşkilatının fəalı