2 iyun 2025-ci il tarixində Bakı Ekspo Mərkəzində öz işinə başlayan və 4 iyunadək davam edəcək Bakı Enerji Həftəsi çərçivəsində keçirilən 30-cu Yubiley Beynəlxalq Xəzər Neft və Qaz Sərgisi “Caspian Oil and Gas”, 13-cü Xəzər Beynəlxalq Energetika və Yaşıl Enerji Sərgisi “Caspian Power” və 30-cu “Baku Energy Forum” dünya ölkələrinin diqqət mərkəzindədir.
Ölkəmizin iqtisadi və siyasi mövqeyinin möhkəmlənməsində, bugünkü və gələcək uğurlarında əhəmiyyətli rol oynayan “Əsrin müqaviləsi”ndən öncə 1994-cü ildə keçirilən ilk Beynəlxalq Neft və Qaz Sərgisi Azərbaycanın enerji imkanlarının dünyaya təqdimatı oldu. Qeyd etmək lazımdır ki, həmin vaxtdan ötən 31 ilin ölkəmizin enerji tarixinə hansı uğurları yazdığı göz qabağındadır. Bu gün böyük əminliklə qeyd edirik ki, Azərbaycan regional inkişafın aparıcı qüvvəsi, dünyanın enerji təhlükəsizliyinin təminatçısıdır. Azərbaycanın iştirakçısı və təşəbbüsçüsü olduğu layihələr dünyanın enerji xəritəsini yenidən tərtib etdi. 30-cu Yubiley Beynəlxalq Xəzər Neft və Qaz Sərgisi “Caspian Oil and Gas”, 13-cü Xəzər Beynəlxalq Energetika və Yaşıl Enerji Sərgisi “Caspian Power” və 30-cu Yubiley “Baku Energy Forum”u ölkəmizin enerji diplomatiyasının uğurlarını bir daha beynəlxalq ictimaiyyətə təqdim edir. İyunun 4-dək davam edəcək Bakı Enerji Həftəsi çərçivəsində keçirilən tədbirlər Azərbaycanın bu gün hazırda beynəlxalq münasibətlər sistemində möhkəmlənən yerinə və mövqeyinə işıq salır. Yubiley tədbirinin açılış mərasimində Böyük Britaniyanın “ICA Events” şirkətinin İdarə Şurasının müşaviri Tomas Hord bu məqamı xüsusi qeyd etdi ki, 1994-cü ildə Ümummilli Lider Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan qlobal enerji səhnəsinə ilk cəsarətli addımlarını atdı. İlk dəfə keçirilən Xəzər Neft və Qaz Sərgisi Azərbaycanın müasir enerji strategiyasının və qlobal enerji əməkdaşlığının dinamik rolunu əks etdirən, əsasını qoyan tarixi “Əsrin müqaviləsi”nin imzalanması ilə eyni vaxta təsadüf etdi. O vaxtdan bəri Bakı Enerji Həftəsi enerjinin gələcəyini formalaşdırmaq üçün hökumətləri, qlobal şirkətləri və sənaye ekspertlərini bir araya gətirərək regionun ən nüfuzlu platformalarından birinə çevrildi.
Ölkə başçısı İlham Əliyev yubiley tədbirinin açılış mərasimində Azərbaycanın 1994-cü ildə “Əsrin müqaviləsi”nin imzalanmasından bu günədək keçdiyi inkişaf yolunun təhlilini verdi. Bir daha vurğulandı ki, bunlar Ulu Öndər Heydər Əliyevin baxışı sayəsində mümkün oldu. Həmin dövrdə Ümummilli Lider dünya təcrübəsinə əsaslanaraq bu çağırışı səsləndirmişdir ki, heç bir ölkə səylər birləşdirilmədən, təcrübə mübadiləsi aparılmadan təkbaşına iqtisadi tərəqqiyə nail ola bilməz. Bu reallıq da xüsusi qeyd edilmişdir ki, enerji sahəsində geniş beynəlxalq əməkdaşlıq olmadan Azərbaycan çətinliklərin öhdəsindən gələ bilməyəcək və həqiqi müstəqil dövlət ola bilməyəcək. Prezident İlham Əliyevin bildirdiyi kimi, çünki bu gün həmin dövrə nəzər salanda müstəqillik uğrunda yolun həmin tarixi məqamdan başlandığı aydın olur. O zaman Azərbaycan müəyyən obyektiv səbəbdən xarici investorlar üçün riskli ölkə hesab edilirdi. Ölkədə vətəndaş qarşıdurması yeni başa çatmışdı, iqtisadiyyat iflic vəziyyətində idi, inflyasiya 1000 faizlə ölçülürdü və yoxsulluq hökm sürürdü. Bununla yanaşı, ərazilərimizin Ermənistan tərəfindən işğalı nəticəsində yüz minlərlə azərbaycanlı etnik təmizləməyə məruz qalmışdı. Bu gün enerji siyasətimizin iqtisadi və siyasi uğurumuzun aparıcı qüvvəsi olduğunu görürük.
Xüsusilə qeyd etmək lazımdır ki, Ulu Öndər Heydər Əliyevin müəllifi olduğu neft strategiyası ölkəmizə davamlı uğurlar qazandırır. Dünyanın enerji təhlükəsizliyinin təmin olunmasında rolunu günbəgün artıran Azərbaycan tərəfdaşları ilə birlikdə Xəzər dənizini Qara dəniz və Aralıq dənizi ilə birləşdirən strateji boru kəmərlərini inşa etdi. Açıq dənizə çıxışı olmayan ölkə olmasına baxmayaraq, Avrasiyanın vacib nəqliyyat qovşaqlarının birinə çevrildi. Ölkəmiz infrastruktur layihələrinə çox böyük sərmayə yatırdı. Əməkdaşlığın coğrafiyası genişləndi. Regional çərçivədə başlanan əməkdaşlıq beynəlxalq miqyas alıb. Görülən işlərin zirvəsində dayanan Cənub Qaz Dəhlizi reallığa çevrildi. Bu gün onun əsas seqmentləri olan TANAP-ın və TAP-ın genişləndirilməsindən bəhs edilir. Azərbaycanın qarşısına qoyduğu hədəflərdən biri yeni körpülərin qurulmasıdır. Ölkəmiz hər zaman əməkdaşlıq məkanı kimi tanınır. Cənab İlham Əliyevin qeyd etdiyi kimi, bu, hələ də son deyil. İxrac coğrafiyasının genişləndirilməsi üçün bəzi ölkələrlə danışıqlar və sərmayə qoyuluşu mərhələsindəyik. Boru kəməri ilə müəyyən coğrafiyanın qazla təmin edilməsi baxımından Azərbaycan bu gün qlobal səviyyədə aparıcı dövlətə çevrilmişdir. Bütün bunlar müsbət dinamikadır və biz enerji sahəmizin inkişafının təkcə Azərbaycanın potensialına deyil, həmçinin qonşuluğumuza da töhfə verdiyini görürük. Enerji resursları düzgün idarə edilirsə, investorlar, tranzit ölkələr və istehsalçılar arasında əməkdaşlıq məhz bu səviyyədədirsə, o zaman uğur əldə edilir. Hər kəs üçün uğurlu vəziyyət yaranır və Azərbaycan hər zaman istehsalçılar, tranzit ölkələr və istehlakçılar arasında maraqların balansına diqqət yetirir. Çünki bu amil gələcək enerji əməkdaşlığı baxımından olduqca vacibdir.
Onu da qeyd edək ki, ölkəmiz bərpaolunan enerji sahəsində böyük potensiala malikdir. Bu sahədə də əməkdaşlığa xüsusi önəm verir. Dövlət başçısı İlham Əliyev yubiley tədbirinin açılış mərasimindəki çıxışında diqqəti Azərbaycanın yaşıl enerji gündəliyinə yönəltdi. Bildirdi ki, ötən il Bakı Enerji Həftəsi çərçivəsində toplam 1000 meqavat yaşıl enerji həcmində müqavilələr imzalandı. Bu tədbir çərçivəsində də bir neçə yüz meqavat həcmində yeni sazişlər imzalanacaq. Biz bu yol ilə irəliləyirik. COP29 enerji bazarında məsuliyyətli aktor, hər zaman real hədəfləri qarşısına qoyan ölkə kimi nüfuz qazanan Azərbaycanın tədbirə yüksək səviyyədə ev sahibliyi və uğurlu nəticələrin əldə olunması ilə tarixə yazıldı. Qlobal Cənub və Qlobal Şimal arasında körpünün qurulmasını qarşıya əsas hədəf kimi qoyan ölkəmiz buna nail oldu.
Ən əsası, Ümummilli Lider Heydər Əliyevin siyasi kursunu bütün sahələrdə uğurla davam etdirən Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycanın enerji sektorunda qazandığı uğurların miqyası olduqca genişdir. Enerji sektoru əməkdaşlıq əlaqələrinin qurulmasında əsas amillərdən biridir.
Vüqar İsayev
YAP Göygöl rayon təşkilatının sədri