22 avqust 2025-ci il tarixində Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Türkmənistan və Özbəkistan liderləri ilə birgə bəyanatı regionda yeni bir strateji tərəfdaşlıq mərhələsini əhatə edir. Bu yüksək səviyyəli görüş regionun enerji, nəqliyyat və təhlükəsizlik arxitekturasında əhəmiyyətli dəyişikliklərə işarədir.
Cənab Prezident İlham Əliyevin "Türkmənistan əmin əllərdədir" ifadəsi tək bir hörmət ifadəsindən daha çox məna kəsb edir. Bu ifadə ilə,Regional stabilizasiya və davamlılıq mesaj, Azərbaycan Türkmənistanın müstəqilliyinin, suverenliyinin və ərazi bütövlüyünün tərəfdarı olduğunu bir daha təsdiq edir. Bu, xüsusilə də regionda artan beynəlxalq rəqabət şəraitində əhəmiyyətlidir.
Tarixi və mədəni əlaqələrin vurğulanması, İki xalqın tarixi qohumluğu və mədəni yaxınlığı bu ifadədə öz təzahürünü tapır. Türkmənistanın inkişaf yolu və müstəqil siyasəti Azərbaycan tərəfindən tam dəstəklənir.
Gələcək əməkdaşlıq üçün əsas, Bu ifadə gələcəkdə daha geniş və dərin strateji tərəfdaşlıq üçün zəmin yaradır, inamsızlıq deyil, etimad mühiti yaradır.
"Türkmənistanla mövqelərimiz üst-üstə düşür" ifadəsinin şərhi, Bu ifadə təsadüfi deyil, dərin strateji uyğunluğa işarədir
Enerji siyasəti: Hər iki ölkə enerji resurslarının beynəlxalq bazarlara çıxarılmasında müxtəlif marşrutların inkişafına ehtiyac olduğunu başa düşür. Azərbaycanın Qərbə enerji təchizatındakı təcrübəsi və Türkmənistanın dünyanın ən böyük qaz ehtiyatlarından birinə malik olması, qarşılıqlı maraq zonası yaradır.
Regional təhlükəsizlik: Təbii ki, regionda yeni təhlükəsizlik problemləri ilə bağlı mövqelərin üst-üstə düşməsi əhəmiyyətlidir.
Transregional layihələr: Həm Azərbaycan, həm də Türkmənistan "Orta Koridor"un inkişafında maraqlıdır ki, bu da Avropa ilə Asiya arasında nəqliyyat və əlaqəni təmin edir.
Azərbaycan-Türkmənistan münasibətlərinin inkişaf dinamikası, Xarici İşlər Nazirliyinin rəsmi portalında qeyd olunduğu kimi, iki ölkə arasında münasibətlər son illərdə əhəmiyyətli inkişaf edib.
Diplomatik əlaqələr: İki ölkə arasında diplomatik əlaqələr 1992-ci ildə qurulub, lakin son illərdə əlaqələrin daha da gücləndiyini müşahidə edirik.
İqtisadi əməkdaşlıq: Ticarət dövriyyəsi artır, o cümlədən kənd təsərrüfatı məhsulları, toxuculuq məmulatları və s. sahələrdə.
Hüquqi bazası: 50-dən çox sənəd imzalanıb ki, bu da ikitərəfli əməkdaşlığın hüquqi əsasını təşkil edir.
Türkmənbaşı şəhərində sənədlərin imzalanması mərasiminin əhəmiyyəti,
Azərbaycan, Türkmənistan və Özbəkistan liderlərinin iştirakı ilə keçirilən görüş və sənədlərin imzalanması mərasimi region üçün tarixi əhəmiyyət kəsb edir.
Üçtərəfli formatın əhəmiyyəti: Bu format regionda yeni bir kooperasiya modelidir. Özbəkistanın da qoşulması ilə əməkdaşlıq daha da güclənir və regionda balanslaşdırıcı amil kimi çıxış edir.
Nəqliyyat dəhlizləri: "Türkmənbaşı - Bakı" dəhlizi və digər nəqliyyat layihələri yalnız iqtisadi deyil, həm də strateji əhəmiyyət kəsb edir. Bu, region ölkələrinin enerji və nəqliyyat resurslarının beynəlxalq bazarlara çıxarılmasında müstəqil variant yaradır.
Enerji təhlükəsizliyi: Qaz və elektrik enerjisinin ötürülməsi ilə bağlı əməkdaşlıq regionda enerji təchizatının diversifikasiyasına xidmət edir.
Nəticə etibarı ilə,Cənab Prezident İlham Əliyevin bəyanatı və Türkmənbaşı şəhərində keçirilən görüş regionda yeni siyasi-realistik dövrün başlanğıcını əks etdirir. Azərbaycan, Türkmənistan və Özbəkistan arasında əməkdaşlığın gücləndirilməsi nəinki region daxilində, həm də geniş Avrasiya məkanında sabitlik və tərəqqiyə töhfə verə bilər.
Bu əməkdaşlıq modeli region ölkələrinin müstəqil siyasət yeritmək qabiliyyətini nümayiş etdirir və eyni zamanda onların beynəlxalq tərəfdaşlıq imkanlarını genişləndirir. Gələcəkdə bu formatın daha da dərinləşməsi və digər sahələrə, o cümlədən təhsil, texnologiya və mədəniyyətə şamil edilməsi gözlənilir.
Nicat İsmayılov
YAP Yasamal rayon təşkilatı “ Akim Abbasov küç. 73E” ünvanı üzrə Ərazi Partiya Təşkilatının sədri