Prezident İlham Əliyevin Türkmənistana işgüzar səfəri: Avrasiya əməkdaşlığında yeni mərhələ - ŞƏRH

2025-ci il 22 avqust tarixində Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin Türkmənistana işgüzar səfəri həm ikitərəfli münasibətlər, həm də regional inteqrasiya baxımından xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Səfər çərçivəsində keçirilən görüşlər, imzalanan sənədlər və verilən bəyanatlar Azərbaycanın Xəzər hövzəsində və bütövlükdə Avrasiya məkanında artan nüfuzunun bariz nümunəsidir.
Azərbaycanın xarici siyasət kursunda Türkmənistanla münasibətlər mühüm yer tutur. Həm ortaq tarixi-mədəni köklər, həm də Xəzər dənizi hövzəsindəki geoiqtisadi maraqlar bu əlaqələrin strateji əsaslarını formalaşdırır. Prezident İlham Əliyevin səfəri, əslində, Azərbaycan–Türkmənistan əməkdaşlığının yeni mərhələyə qədəm qoyduğunu təsdiqləyir.
Prezident İlham Əliyevin Türkmənistan Xalq Məsləhətinin sədri, türkmən xalqının milli lideri Qurbanqulu Berdiməhəmmədovla təkbətək görüşü xüsusi əhəmiyyət daşıyır. Təkbətək görüş zamanı iki lider qarşılıqlı etimada əsaslanan münasibətlərin inkişafını müzakirə etdilər. Bildirildi ki, tarixi kontekstdə Azərbaycan–Türkmənistan əlaqələrinin əsası ümummilli lider Heydər Əliyev və Saparmurat Niyazov tərəfindən qoyulmuş, sonrakı dövrdə Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov tərəfindən strateji tərəfdaşlıq səviyyəsinə yüksəldilmişdir.
Geniş tərkibdə keçirilən görüşlərdə enerji, nəqliyyat, ticarət və humanitar sahələr üzrə əməkdaşlıq imkanları müzakirə olunub. Bu müzakirələrdə xüsusilə Transxəzər Nəqliyyat Dəhlizinin inkişafı və Avrasiya bazarlarına çıxış prioritet kimi vurğulanıb.
Qarabağda Türkmənistan tərəfindən inşa ediləcək məscid dərin mənəvi və tarixi rəmzə malikdir. Bu məscid yalnız dini ibadətgah deyil, həm də türk-islam həmrəyliyinin təcəssümüdür. Azərbaycan xalqı bu jesti yüksək qiymətləndirir. Çünki bu addım qardaş ölkələrin işğaldan azad olunmuş torpaqlara mənəvi dəstəyinin göstəricisidir və xalqlarımız arasında bağları daha da möhkəmləndirəcək.
Bununla yanaşı, təhsil, elm və mədəniyyət sahələrində əməkdaşlıq xalqlar arasında birliyin möhkəmlənməsi baxımından strateji əhəmiyyət daşıyır.
Türkmənistana səfər çərçivəsində Azərbaycan, Türkmənistan və Özbəkistan liderlərinin Türkmənbaşı şəhərində keçirilən yüksək səviyyəli görüşü Avrasiya məkanında yeni əməkdaşlıq formatının başlanğıcı kimi qiymətləndirilə bilər. Bu formatın əsas üstünlüyü ondan ibarətdir ki, regionun üç mühüm dövləti resurs potensiallarını, nəqliyyat imkanlarını və geosiyasi mövqelərini birləşdirərək qlobal bazarlarda vahid platforma formalaşdırırlar. İmzalanan sənədlər yalnız iqtisadi maraqlara deyil, həm də regional təhlükəsizlik və sabitliyə xidmət edir. Sənədlərin təhlili göstərir ki, enerji sahəsində – Azərbaycanın Cənub Qaz Dəhlizi təcrübəsi, Türkmənistanın qaz ehtiyatları və Özbəkistanın tranzit imkanları sinerji yaradır; nəqliyyat sahəsində – Transxəzər marşrutu Orta Dəhlizin əsas həlqəsi kimi Avropa ilə Asiyanı birləşdirir; humanitar müstəvidə isə – təhsil və mədəniyyət sahəsində üçtərəfli əməkdaşlıq xalqlar arasında davamlı inteqrasiyanı gücləndirir.
Yüksəksəviyyəli görüşün yekununda verilən birgə bəyanat üç ölkənin qarşıdakı illərdə əməkdaşlıq gündəliyini müəyyənləşdirib. Bu bəyanat, eyni zamanda, Avrasiya regionunda çoxqütblü əməkdaşlıq modelinin möhkəmlənməsinə xidmət edir.
Prezident İlham Əliyevə Türkmənistanın milli sərvəti hesab olunan “Axaltəkə” atının hədiyyə edilməsi sadəcə simvolik hadisə deyil. Bu, türkmən xalqının dostluq və qardaşlıq münasibətlərinə verdiyi yüksək dəyərin, həm də xalqlarımızın tarixi-mədəni yaxınlığının təzahürüdür.
Prezident İlham Əliyevin Türkmənistana səfəri və üçtərəfli görüşün nəticələri göstərir ki,
Azərbaycan Xəzər və Orta Asiya regionunda strateji inteqrasiyanın aparıcı aktorudur, iki dost-qardaş dövlət arasındakı münasibətlər regional sabitlik və enerji təhlükəsizliyi üçün mühüm dayağa çevrilir, Həmçinin, Azərbaycan, Türkmənistan və Özbəkistan arasında imzalanan sənədlər Avrasiyanın iqtisadi xəritəsini yenidən formalaşdıracaq, mədəni-humanitar əməkdaşlıq siyasi və iqtisadi münasibətlərin davamlılığını təmin edəcək.
Nəticə olaraq, bu səfər həm Azərbaycan diplomatiyasının uğurlarının, həm də Avrasiya miqyasında yeni əməkdaşlıq mexanizmlərinin formalaşdırılmasının bariz təzahürüdür.

İlqar İlyasov
Yeni Azərbaycan Partiyası Laçın rayon təşkilatının sədri