Paşinyan-Kilsə savaşı qızışır - RAKURS

Ermənistanda sülhə alternativ axtaranlar hələ də kifayət saya malikdirlər. “Eks”lər, rusiyapərəstlər, kilsənin diqtəsi ilə “bəlkə də qaytardılar” aforizminə sadiq qalanlar zaman maşınının geri fırlanacağı düşünənlər, bir sözlə bir qrup cahil hələ də çərxi-fələyin ətəyindən yapışıb Azərbaycan torpaqlarında firionluq etdikləri dövrə qayıtmağı arzu edirlər. Amma zaman maşını da, çərxi-fələyin arabası da onlar üçün xarab olub, işlək halda deyil. Müxalifətin çaldığı “balalayka”nın havasına oynayanlar tək-tükdür, ümid qalıb kilsəyə. Ermənistan hökumətinin başçısı Nikol Paşinyan isə növbəti dəfə kilsənin ali iyerarxlarına qarşı ittihamlar səsləndirib.Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan tarixi abidə statusunda olan, hökumətin kitablarında olan və Erməni Apostol Kilsəsinə pulsuz istifadə üçün bağışlanan bəzi kilsə və monastırları kilsədən alacağı ilə hədələyib. Paşinyan hesab edir ki, bu kilsələrdə mənəvi həyat yoxdur və orada intriqalar, müxtəlif süjetlər hörülür. Hökumət “bu kilsələri cəmiyyətə qaytarmaq” üçün bütün mənəvi və hüquqi rıçaqlara malikdir. Parlamentdə hökumət saatı zamanı baş nazir bir daha katolikos II Qaregini onun subaylığını pozmaqda ittiham edib və əlavə edib ki, hökumətin kilsə ilə heç bir münaqişəsi yoxdur. "Bizim münaqişəmiz Eçmiədzinin ana taxtını qəsb edən və təhqir edən bir qrup şəxslədir" deyib.Əvvəllər Hovhannavank monastırının abbatı Stepan (Aram) Asatryanı müdafiə edən Paşinyan indi Ermənistan Apostol Kilsəsinin (EAK) yüksək iyerarxlarını nəzərdə tutaraq, “özləri də soyulmuşların” keşişi soymağa haqqı olmadığını bəyan edib. O, Asatryanın elan etdiyi gələn bazar günü Hovhannavankdakı liturgiyada şəxsən iştirak etmək niyyətini bir daha təkrarlayıb. Ermənistan hakimiyyəti ilə Erməni Apostol Kilsəsi arasında qarşıdurma baş nazir Nikol Paşinyanın sosial şəbəkələrdə yüksək rütbəli ruhaniləri tənqid edən sərt bəyanatlarından sonra daha da böyüyüb. Daha sonra hökumət başçısı bütün ermənilərin katolikosunun seçilməsi prosedurunun dəyişdirilməsini təklif edərək, bu prosesdə dövlətin əsas rol oynamasını təklif edib. O, həmçinin katolikosu sıxışdırıb çıxarmaq üçün hərəkata şəxsən rəhbərlik etmək niyyətindədir.Qeyd edək ki, hakimiyyətlə Erməni Apostol Kilsəsi arasında baş verən qarşıdurmadan sonra arxiyepiskoplar Baqrat Qalstanyan və Mikael Ajapaxyan, yepiskop Mkrtiç Proşyan və Muğni kəndindəki Surb Gevork monastırının abbatı Qaregin Arsenyan müxtəlif ittihamlarla həbs ediliblər. Kahinin Erməni Apostol Kilsəsinin onu müxalifətin mitinqlərində iştirak etməyə məcbur etməsi ilə bağlı iddiaları əsasında da cinayət işi açılıb.

“Çete” başçısı da danışdı
Ermənistanın keçmiş prezidenti, Xocalı qatili Serj Sarkisyan əmin olduğunu bildirib ki, katolikos bundan sonra da millətin və kilsənin maraqlarını qətiyyətlə müdafiə edəcək. Üçüncü prezident Serj Sarkisyan hesab edib ki, hakimiyyətin kilsəyə hücumları yalnız onu gücləndirir. O, baş nazir Nikol Paşinyanın katolikos II Qareginə və digər din xadimlərinə qarşı davam edən ittihamları ilə bağlı jurnalistlərin suallarına cavab verib. Sarkisyan əmindir ki, katolikos öz missiyasına qətiyyət və sadiqlik nümayiş etdirəcək. “Psixi sağlamlıq problemi olan, kinlə dolu biri və ya düşmənin əmrlərini yerinə yetirən kimsə Kilsəyə qarşı mübarizəyə başlaya bilər... Amma hamımız bilirik ki, kilsənin təqibi onu yalnız gücləndirir”, - Sarkisyan deyib.Oktyabrın 22-də Ermənistanın baş naziri parlamentdə tarixi abidə statusuna malik olan və pulsuz istifadə üçün Erməni Apostol Kilsəsinə verilmiş bəzi kilsə və monastırları kilsədən müsadirə etməklə hədələyib. Paşinyan hesab edir ki, bu kilsələrdə mənəvi həyat yoxdur və intriqaların və müxtəlif sxemlərin meydanıdır. Hökumət “bu kilsələri cəmiyyətə qaytarmaq” üçün bütün mənəvi və hüquqi rıçaqlara malikdir. Parlamentdə hökumət saatı zamanı baş nazir bir daha katolikos II Karekini onun subaylığını pozmaqda ittiham edib və əlavə edib ki, hökumətin kilsə ilə heç bir münaqişəsi yoxdur.Kilsəyə qarşı kampaniya psixi pozğunluqlardan əziyyət çəkən və ya tamamilə şərlə dolu olan və ya düşmənin əmrlərini yerinə yetirən biri tərəfindən başlana bilər. Bunu da Serj Sarkisyan oktyabrın 22-də məhkəmə binasının həyətində jurnalistlərə açıqlamasında deyib. “Bu rejimin nümayəndələrinin nə müqəddəsliyi, nə əxlaqı, nə də ləyaqəti var”-deyə Sarkisyan bildirib. Serjik qeyd edib ki, o, istənilən şəraitdə Erməni Apostol Kilsəsini və Həzrətlərini dəstəkləyir. “Patriarx Əlahəzrətlərinin bir çağırışı ilə biz Ermənistan Respublikasının istənilən yerində, istənilən kilsədə ayağa qalxmağa hazırıq”, o əlavə edib.Ermənistanın üçüncü prezidenti Serj Sarkisyan Qazaxıstan taxılının Azərbaycan üzərindən Ermənistana çatdırılmasını logistik baxımdan əlverişsiz adlandırıb. Jurnalistlərlə söhbətində qeyd etdiyi kimi, bu, ən qısa, nə də ən sərfəli çatdırılma yolu deyil. "Əgər bu, məsələn, qiymətlərin azalmasına gətirib çıxararsa, o zaman mən yalnız buna sevinərəm. Bunun təhlükəsizlik məsələlərinə heç bir aidiyyəti yoxdur", - Ermənistanın üçüncü prezidenti vurğulayıb. Bununla belə, Ermənistan və Azərbaycan arasında sülh prosesinə toxunan Serj Sarkisyan qeyd edib ki, o, indiki şəraitdə və şərtlər daxilində bunun necə mümkün olacağını başa düşmür. “Əlbəttə, bu sülh sabitdirsə, onda mən yalnız müsbət şeyləri görürəm. Təhdidlərə gəlincə, biz başa düşməliyik ki, onlar həmişə mövcud olacaq, ya yox”, - Serj Sarkisyan yekunlaşdırıb.Xatırladaq ki, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev bundan əvvəl Ermənistana yüklərin tranzitinə qoyulan bütün məhdudiyyətlərin götürüldüyünü bəyan edib. O, ilk belə tranzit yükün Qazaxıstan taxılının Ermənistana göndərilməsi olduğunu qeyd edərək, bunun artıq praktikada ölkələr arasında sülhün mövcud olduğunu nümayiş etdirdiyini bildirib. Ermənistan Azərbaycan Prezidentinin bəyanatını alqışlayıb və bunun regional kommunikasiyaların açılması üçün böyük əhəmiyyət daşıdığını qeyd edib.

Köçəryan şahiddir, Sarkisyan torpaq satıb
İstintaq altında olan sövdələşmə 2005-ci ildə, Köçəryan prezident, Sarkisyan isə müdafiə naziri vəzifələrində çalışarkən bağlanıb. Torpaqlar Müdafiə Nazirliyinin mülkiyyətində idi. Ermənistanın ikinci prezidenti Robert Köçəryan onun xələfi Serj Sarkisyana qarşı açılan işdə şahid qismində tanınırdir. Bu barədə məhkəmə iclasında prokuror Qorik Hovakimyan məlumat verib. Bu cinayət işi Yerablur hərbi panteonunun yaxınlığındakı torpaq sahələrinin özəlləşdirilməsindən gedir. İstintaq altında olan sövdələşmə 2005-ci ildə, Köçəryan prezident, Sarkisyan isə müdafiə naziri vəzifələrində çalışarkən bağlanıb. Torpaqlar Müdafiə Nazirliyinin mülkiyyətində idi. Prokurorun sözlərinə görə, onlar Ermənistanın Rusiyadakı səfiri, müstəntiqlərin fikrincə, sövdələşməyə bağlı olan Qurgen Arsenyanı və Serj Sarkisyanın təhlükəsizlik xidmətinin keçmiş rəhbəri Vaçaqan Kazaryanı da şahid qismində çağırmağı planlaşdırırlar.
Media redaktorları Paşinyana qarşı
Yerli media nümayəndələri qeyd ediblər ki, hakimiyyətin Stepan Asatryanın elan etdiyi görüşü erməni kilsəsinə qarşı genişmiqyaslı etiraza çevirə biləcəyi və bunun qarşıdurmalara səbəb ola biləcəyi ilə bağlı ciddi narahatlıqlar var. Ölkə hakimiyyətini bütün mümkün vasitələrlə erməni kilsəsinin rəhbərliyinə qarşı tədbirlər görməkdən çəkindirmək vacibdir. Bu barədə Ermənistanın bir sıra kütləvi informasiya vasitələrinin rəhbərlərinin ölkədə akkreditə olunmuş diplomatik nümayəndəliklərə və beynəlxalq təşkilatların nümayəndəliklərinə ünvanladığı məktubda deyilir.Məktubda qeyd olunduğu kimi, ölkə Konstitusiyasına əsasən, Erməni Apostol Kilsəsi dövlətdən ayrıdır və hər hansı məmurun onun işinə qarışması vəzifə səlahiyyətlərindən sui-istifadə və Konstitusiyanın, habelə “Vicdan azadlığı və dini qurumlar haqqında” qanunun pozulması deməkdir. Bu arada baş nazir Nikol Paşinyanın erməni apostol kilsəsinə qarşı düşmənçilik və nifrət elementlərini ehtiva edən bəyanatları cəmiyyətdə parçalanmaya səbəb olur.Media nümayəndələri yüksək rütbəli ruhanilərin qanunsuz həbsləri ilə müşayiət olunan hökumətin kampaniyasının yeni mərhələsinin mümkünlüyünə inanırlar. Qapısını dəyişdirmiş Stepan Asatryan (keçmiş keşiş Aram Asatryan) oktyabrın 26-da Paşinyanın iştirak edəcəyinə söz verdiyi liturgiya keçirməyi planlaşdırır. Bundan əvvəl o, Eçmiədzinin Ana Taxtını “azad etmək” niyyətini ən vulqar ifadələrlə bəyan etmişdi. Hakimiyyətin Stepan Asatryanın görüşünü erməni kilsəsinə qarşı genişmiqyaslı etiraza çevirə biləcəyi ilə bağlı ciddi narahatlıqlar var. Məktubda deyilir ki, erməni kilsəsinin çoxsaylı ardıcıllarının onun müdafiəsinə çıxa biləcəyini nəzərə alsaq, bu cür etiraz potensial toqquşmalarla doludur. “Baş verənlərin hamısı hüquqi və demokratik dövlət ideologiyasına, vicdan azadlığına tamamilə ziddir, insanların vicdan və inamını təhqir edir”, - məktubda bildirilir.Ermənistan hakimiyyəti ilə Erməni Apostol Kilsəsi arasında qarşıdurma baş nazir Nikol Paşinyanın sosial şəbəkələrdə yüksək rütbəli ruhaniləri tənqid etdiyi sərt bəyanatlarından sonra daha da artıb. Daha sonra hökumət başçısı bu prosesdə dövlətin əsas rolunu öz üzərinə götürərək bütün ermənilərin katolikosunun seçilməsi prosedurunun dəyişdirilməsini təklif etdi. O, həmçinin katolikosu devirmək hərəkatına şəxsən rəhbərlik etmək niyyətindədir. Əvvəllər Hovhannavank monastırının abbatı Aram (dünyəvi adı Stepan) Asatryanı müdafiə edən Paşinyan bu gün Ermənistan Apostol Kilsəsinin yüksək iyerarxlarını nəzərdə tutaraq, “özləri də soyulmuşların” keşişi soymaq hüququna malik olmadığını bəyan edib.Qeyd edək ki, hökumətlə Erməni Apostol Kilsəsi arasında baş verən qarşıdurmadan sonra arxiyepiskoplar Baqrat Qalstanyan və Mikael Ajapaxyan, yepiskop Mkrtiç Proşyan və Muğni kəndindəki Surb Gevorq monastırının abbatı Qaregin Arsenyan müxtəlif ittihamlarla həbs ediliblər. Keçmiş keşiş Aram Asatryanın Erməni Apostol Kilsəsi daxilində müxalifətin mitinqlərində iştirak etməyə məcbur edilməsi barədə dedikləri əsasında da cinayət işi açılıb.
Eçmiədzində qanun pozuntuları
“Hədiyyə paylanması” “Ermənistan Cinayət Məcəlləsinin 221-ci maddəsi ilə qadağan edilmiş əməli ehtiva edir”. “Məlumatlı Vətəndaşlar Birliyi” ictimai təşkilatı “Mülki Müqavilə” (MM) partiyasının Eçmiədzində törətdiyi aşkar qanun pozuntuları ilə bağlı Ermənistan Baş Prokurorluğuna şikayət edib. Bu barədə QHT-nin yaydığı məlumatda deyilir. Bəyanatda xüsusilə qeyd olunur ki, noyabrın 16-da Eçmiədzində yerli özünüidarə orqanlarına seçkilər keçiriləcək. Oktyabrın 21-də icmanın kəndlərindən birində (itlər) "MM” partiyasının bir neçə namizədinin iştirakı ilə xeyriyyə aksiyası keçirilib, bu barədə jurnalist Lia Sarkisyan məlumat verib. Tədbir zamanı çoxsaylı icma sakinlərinə qiymətli hədiyyələr təqdim olunub. Yuxarıda göstərilənlər Ermənistan Respublikası Cinayət Məcəlləsinin 221-ci maddəsi ilə qadağan edilmiş əməli təşkil edir. Bu hadisə ilə bağlı cinayət işi açılıb və Ermənistan Baş Prokurorluğuna göndərilib.Eçmiədzində adı çəkilən jurnalist həmçinin kommunal xidmət işçilərinin (və ya ictimai işlər idarəsinin) iş vaxtı (rəsmi vəzifələrini yerinə yetirmək əvəzinə) kampaniyada iştirakını sənədləşdirib. Üstəlik, nəşrdə bildirilir ki, kommunal xidmət işçiləri rəhbərlərin göstərişi ilə hərəkət edərək, ictimai avadanlıqlardan istifadə edərək, qadağan olunmuş yerdə plakat yerləşdiriblər. Yuxarıda göstərilənlər Ermənistan Respublikası Seçki Məcəlləsinin 23-cü maddəsinin iddia edilən pozuntusunu təşkil edir. Bu hissə ilə bağlı cinayət işi də Baş Prokurorluğa təqdim olunacaq. Etirazçılar Mülki Müqavilə partiyasını seçki kampaniyasına ictimai vəsaitlərin açıq şəkildə israf edilməsini dayandırmağa çağırıblar.
V.VƏLİYEV