“Özbəkistan Azərbaycan üçün qardaş ölkə və etibarlı müttəfiqdir”

Azərbaycan və Özbəkistanı birləşdirən münasibətlər yalnız diplomatik əlaqələr çərçivəsində məhdudlaşmır. Bu əlaqələr dərin tarixi köklərə, ortaq milli-mədəni dəyərlərə, dil və din yaxınlığına, ortaq dövlətçilik ənənələrinə əsaslanır. Hər iki xalq türkdilli ailənin ayrılmaz üzvləridir və bu mənəvi bağlar dövlətlərarası əlaqələrin strateji tərəfdaşlıq səviyyəsinə yüksəlməsinə təkan verib. Bu gün Özbəkistan Azərbaycan üçün sadəcə dost və tərəfdaş deyil, qardaş ölkə və etibarlı müttəfiq kimi çıxış edir.

Azərbaycan-Özbəkistan münasibətlərinin möhkəm təməli türk xalqlarının minilliklərə söykənən ortaq tarixi ilə bağlıdır. Hər iki xalq Orta Asiya–Qafqaz mədəni arealının mühüm hissələridir və tarix boyu siyasi, iqtisadi, mədəni əlaqələr saxlayıblar. Mahmud Kaşğaridən Nizami Gəncəviyə, Əlişir Nəvaidən Hüseyn Cavidə qədər türk-islam sivilizasiyasının görkəmli şəxsiyyətləri bu xalqları bir ideya ətrafında birləşdirib – ortaq mənəvi dəyərlər sistemi.

Müstəqillik dövründə isə tarixi bağlar daha da möhkəmlənib. Azərbaycanın Ümummilli Lideri Heydər Əliyev və Özbəkistanın görkəmli dövlət xadimi İslam Kərimov ölkələr arasında münasibətlərin əsas strateji xəttini müəyyən ediblər. Bu xətt bu gün Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və Özbəkistan Prezidenti Şavkat Mirziyoyev tərəfindən uğurla davam etdirilir.

Azərbaycan və Özbəkistanın siyasi münasibətləri qarşılıqlı etimada, dostluğa və hörmət prinsiplərinə söykənir. Dövlət başçıları səviyyəsində mütəmadi keçirilən görüşlər, yüksək səviyyəli səfərlər iki ölkə arasında strateji tərəfdaşlığın inkişafında mühüm rol oynayır.

Özbəkistan Azərbaycanın suverenliyini və ərazi bütövlüyünü daim dəstəkləyir. 44 günlük Vətən müharibəsi və sonrakı dövrdə Özbəkistanın Azərbaycana göstərdiyi həmrəyliyin bariz nümunəsi qardaşlığın söz deyil, əməli olduğunu sübut edir. Özbəkistanın Füzuli şəhərində öz vəsaiti hesabına inşa etdiyi “Mirzo Ulubek” adına tam orta məktəb bu münasibətlərin humanist və qardaşlıq simvoluna çevrilib.

Azərbaycan da öz növbəsində Özbəkistanın dünya birliyinə inteqrasiya proseslərini dəstəkləyir və iki ölkə beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində – BMT, Türk Dövlətləri Təşkilatı, İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı və digər platformalarda sıx əməkdaşlıq edir.

Azərbaycan ilə Özbəkistan arasında iqtisadi əlaqələr son illərdə intensiv şəkildə genişlənir. Ticarət dövriyyəsi artmaqda davam edir və tərəflər bu istiqamətdə yeni imkanlar açır. Nəqliyyat-logistika, kənd təsərrüfatı, enerji, sənaye və rəqəmsal texnologiyalar sahələrində əməkdaşlığın gücləndirilməsi istiqamətində mühüm qərarlar qəbul olunub.

Nəqliyyat və logistika sahəsi strateji əhəmiyyətə malikdir. Azərbaycan və Özbəkistanı birləşdirən Orta Dəhliz – Transxəzər beynəlxalq nəqliyyat koridoru – regionun iqtisadi xəritəsini yenidən formalaşdıran layihələrdəndir. Bu dəhliz həm Azərbaycan, həm də Özbəkistan üçün Avropa və Asiyanı birləşdirən əsas ticarət arteriyası rolunu oynayır.

Enerji əməkdaşlığı da xüsusi əhəmiyyət daşıyır. Neft-qaz sektorunda təcrübə mübadiləsi, bərpa olunan enerji layihələri və sənaye zonalarının yaradılması istiqamətində qarşılıqlı maraq mövcuddur.

Azərbaycan və Özbəkistan arasında humanitar əməkdaşlıq iki ölkə xalqlarını daha da yaxınlaşdıran vacib sahələrdən biridir. Mədəniyyət günləri, tələbə mübadiləsi, elm və təhsil sahəsində əməkdaşlıq daim genişlənir.

Bakı və Daşkənddə keçirilən sənət festivalları, ədəbiyyat günləri, tarixi irsin təbliği layihələri xalqlar arasında qardaşlıq münasibətlərini daha da möhkəmləndirir. Türk Dövlətləri Təşkilatı çərçivəsində humanitar əməkdaşlıq bu prosesə əlavə dinamizm qatır.

Azərbaycan və Özbəkistan türk dünyasının birliyi və güclənməsi istiqamətində daim fəal rol oynayır. Hər iki ölkə Türk Dövlətləri Təşkilatı çərçivəsində siyasi, iqtisadi və mədəni inteqrasiyanın dərinləşməsinə böyük töhfə verir. Ortaq dil, tarix və mədəniyyət faktorları türk dünyasının birləşdirici gücüdür və bu istiqamətdə Azərbaycan–Özbəkistan əməkdaşlığı nümunəvi xarakter daşıyır.

Bu gün Azərbaycan və Özbəkistan münasibətləri yeni tarixi mərhələdədir. Hər iki ölkə qarşılıqlı etimada, ortaq dəyərlərə, səmimi dostluğa və strateji maraqlara əsaslanan əməkdaşlıq modelini formalaşdırıb. Bu əməkdaşlıq təkcə region üçün deyil, bütün türk dünyası üçün əhəmiyyətli nümunədir.

Bu qardaşlıq gələcək nəsillər üçün də möhkəm təməl olacaq və regionda sülhün, inkişafın və inteqrasiyanın güclənməsinə xidmət edəcək.

Elnur Qəhrəmanov,

YAP Gədəbəy rayon təşkilatının əməkdaşı