İlham Əliyevdən UzA-ya müsahibə: Azərbaycan-Özbəkistan münasibətlərində yeni mərhələ

Özbəkistanın Milli İnformasiya Agentliyi UzA-ya verilən müsahibədə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev ölkələrarası əlaqələrin strateji əhəmiyyətini, regiondakı əməkdaşlıq potensialını və gələcək perspektivləri detallı şəkildə şərh etdi. Bu müsahibə, xüsusilə Mərkəzi Asiya dövləri ilə Azərbaycanın qarşılıqlı strateji əlaqələrinin güclənməsi baxımından mühüm mesajlar ehtiva edir.

Prezident Əliyev vurğulayır ki, Azərbaycan və Özbəkistan arasında qarşılıqlı ziyarətlər və siyasi dialoq son dövrlərdə intensivləşib. O, şəxsən Özbəkistan Prezidenti Şavkat Mirziyoyev ilə dostluq münasibətlərinin əlaqələrin dərinləşməsində əsas amillərdən biri olduğunu qeyd etdi.

Belə yüksək səviyyəli qarşılıqlı ziyarətlər, strateji tərəfdaşlıq ideyasını praktiki əməkdaşlığa çevirir. Prezident deyir ki, qarşılıqlı etimad və dostluq, qarşılıqlı anlaşmanı gücləndirir.

Bu müsahibədə iqtisadi-ticari əlaqələr xüsusilə vurğulanıb. Əliyevin sözlərinə görə, ticarət dövriyyəsi sürətlə artır: 2024-cü ildə ölkələrarası ticarət 252 milyon ABŞ dolları olub, və 2025-ci ilin yanvar-sentyabr dövründə isə bu rəqəm 319 milyon dollara çatıb — bu, keçən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 87,5 % artım deməkdir.

Sərmayə sahəsində də əhəmiyyətli irəliləyiş var: Özbək investorlarının Azərbaycanda, eləcə də Azərbaycan sərmayəçilərinin Özbəkistandakı iştirakı aktivləşib.

Müsahibədə xüsusi bir layihə kimi qeyd olunub: Azərbaycan-Özbəkistan İnvestisiya Şirkəti, 500 milyon ABŞ dolları kapital ilə yaradılıb, bu isə hər iki ölkənin iqtisadi baxımdan birgə investisiya imkanlarını genişləndirir.

Prezident Əliyev nəqliyyat və tranzit sahəsində birgə imkanların xüsusilə perspektivli olduğunu vurğulayıb. Onun dediyinə görə, Orta Dəhliz Beynəlxalq Nəqliyyat Marşrutu bu sahədə strateji önəm daşıyır və Azərbaycan bu marşrutda Mərkəzi Asiya üçün vacib bir tranzit ölkəsinə çevrilir.

Müsahibədə 2024-cü ildə tranzit daşımalarının həcminin artdığı, 2025-ci ilin ilk doqquz ayında isə yenə əhəmiyyətli artım müşahidə edildiyi bildirilir.

Eyni zamanda, Azərbaycanın nəqliyyat infrastrukturu da güclüdür: Bakı-Tbilisi-Qars dəmiryolu, beynəlxalq limanlar (məsələn, Ələt Beynəlxalq Ticarət Limanı) və hava limanları kimi layihələr regionda logistik mərkəz rolunu gücləndirir.

Energetika sahəsində isə ölkələr bərpaolunan enerji və neft-kimya sektorunda əməkdaşlıq edirlər: SOCAR-ın Özbəkistana neft məhsulları ixracı, eləcə də “Neftegaztexnologiya” birgə müəssisəsi musahibədə qeyd olunan önəmli istiqamətlərdəndir.

Müsahibədə mədəni və humanitar əməkdaşlıq da mühüm yer tutur. Əliyev ortaq dəyərlər, tarixi və mədəni irsin ölkələrimizi birləşdirdiyini qeyd edib.

Ötən illərdə bir sıra mədəni tədbirlər keçirilib: Özbəkistan mədəniyyəti günləri Azərbaycanda, eləcə də Azərbaycan mədəniyyəti günləri Özbəkistanda təşkil olunub.

Prezident həmçinin regionlararası dostluq münasibətlərini vurğulayıb: şəhərlər arasında qardaşlaşma əlaqələri qurulur — məsələn, Şuşa-Xivə, Lənkəran-Buxara, Şəki-Kokand və s. bu tip şəhərlərdir.

Maraqlı bir detal: Füzuli rayonunda Mirzə Uluqbəy adını daşıyan məktəb var və bu, Özbəkistanın bərpa prosesinə verdiyi konkret və simvolik töhfə kimi diqqətə çatdırılıb.

Prezident, Heydər Əliyevin xatirəsinə Özbəkistanda göstərilən ehtirama da xüsusi təşəkkürünü ifadə edib.

İdman sahəsində isə birgə nailiyyət: FIFA-nın U-20 Dünya Kuboku turnirinin 2027-ci ildə Azərbaycan və Özbəkistan tərəfindən birgə ev sahibliyi edəcəyi planlaşdırılır.

Mətbuat və QHT sahəsində əməkdaşlıq da genişlənir: media forumları, qeyri-hökumət təşkilatları arasında əməkdaşlıq platformaları qurulur.

Prezident Əliyev müsahibədə Mərkəzi Asiya Dövlət Başçılarının Məşvərət Görüşü formatının əhəmiyyətini vurğulayıb.

Onun fikrincə, Azərbaycan Mərkəzi Asiya ölkələri ilə təkcə iqtisadi deyil, həm də siyasi, mədəni-strateji dərkdə birgə məkan yaradır.

Onun dediyinə görə, Xəzər dənizi sadəcə coğrafi ayrıc deyil, həm də strateji birləşdirici amildir — xalqlarımızın tarixi, mədəni əlaqələrini gücləndirən bir rəmzdir.

Prezident həmçinin beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində əməkdaşlığın artırılmasının vacibliyini qeyd edib: BMT, Qoşulmama Hərəkatı, İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı (İƏT), Türk Dövlətləri Təşkilatı və s. kimi platformalarda Azərbaycan və Özbəkistan daha sıx işləyirlər.

Xüsusi diqqət çəkən məqamlardan biri Prezidentin Özbəkistana minnətdarlıq mesajıdır: o, Özbəkistanın Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü dəstəkləməsini yüksək qiymətləndirir.

Müsahibədə Füzulidəki Mirzə Uluqbəy məktəbi xüsusi qeyd olunur — bu, iki ölkə arasındakı qardaşlıq və əməkdaşlığın simvolik ifadəsi kimi təqdim edilir.

Prezident Əliyev Özbək xalqlarına və Prezident Mirziyoyevə səmimi minnətdarlığını bildirib, gələcək əməkdaşlıqda dostluq münasibətlərinə həsr olunmuş optimist bir tonla danışıb.

Prezident İlham Əliyevin UzA-ya verdiyi müsahibə, Azərbaycan-Özbəkistan əlaqələrinin yeni bir mərhələyə keçdiyini göstərir. Bu, təkcə sözlü qarşılıqlı etiraflar səviyyəsində deyil, real iqtisadi, nəqliyyat-logistika, enerji və mədəni layihələrdə özünü doğruldur.

Müsahibə həmçinin regionda geosiyasi mənzərənin dəyişdiyini və Azərbaycanın Mərkəzi Asiya ölkələri ilə strateji inteqrasiyaya hazır olduğunu nümayiş etdirir. Xüsusilə, Orta Dəhliz marşrutu, şəhərlərarası dostluq əlaqələri, investisiya birliyinin yaradılması və beynəlxalq platformalarda əməkdaşlığın genişləndirilməsi bunlar uzunmüddətli perspektiv üçün güclü baza yaradır.

Oxucularımız üçün bu müsahibə bir mənada həm diplomatik mesaj, həm də iqtisadi və mədəni strateji niyyətlərin açıq ifadəsidir: Azərbaycan Özbəkistanı sadəcə dost və qardaş dövlət kimi görmür, eyni zamanda strateji tərəfdaş olaraq bütün potensialını birlikdə reallaşdırmaq istəyir

Xəyyam Vəliyev,

YAP Gədəbəy rayon təşkilatının əməkdaşı