Prezident İlham Əliyevin “Konstitusiya və Suverenlik İli” çərçivəsində amnistiya təşəbbüsü: milli birlik, sosial ədalət və hüquqi islahatların vəhdəti - ŞƏRH

Azərbaycan Respublikasında müasir dövlət idarəçiliyinin əsasını Konstitusiyanın aliliyi, milli suverenliyin qorunması və insan hüquqlarının təmin edilməsi təşkil edir. Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə həyata keçirilən siyasət bu fundamental prinsiplərin real hüquqi mexanizmlərlə möhkəmləndirilməsinə yönəlib. “Konstitusiya və Suverenlik İli”nin elan edilməsi Azərbaycan dövlətçiliyinin hüquqi əsaslarının daha dərindən dərk olunmasına, suverenlik anlayışının yalnız siyasi deyil, eyni zamanda hüquqi və mənəvi mahiyyətinin cəmiyyətə çatdırılmasına xidmət edir.

Bu il çərçivəsində irəli sürülən amnistiya təşəbbüsü Prezident İlham Əliyevin hüquqi, sosial və humanitar siyasətinin mühüm tərkib hissəsidir. Amnistiya yalnız hüquqi akt kimi deyil, eyni zamanda milli birlik, ictimai həmrəylik və sosial ədalət ideyalarının təcəssümü kimi qiymətləndirilir. Dövlət bu təşəbbüslə göstərir ki, hüquq sistemi təkcə cəzalandırıcı mexanizm deyil, həm də insanın islahına, cəmiyyətə yenidən inteqrasiyasına və sosial tarazlığın qorunmasına xidmət edən kompleks bir strukturdur.

Amnistiya təşəbbüsü cəza siyasətinə humanist yanaşmanın bariz nümunəsidir. Müasir hüquq nəzəriyyəsinə görə, cəzanın əsas məqsədi intiqam deyil, hüquq pozuntularının qarşısının alınması və fərdin islah olunmasıdır. Prezident İlham Əliyevin irəli sürdüyü bu təşəbbüs cəzanın sosial mahiyyətini ön plana çıxarır. Dövlət insanı cəmiyyətdən təcrid etməyi deyil, onu yenidən cəmiyyətin fəal üzvünə çevirməyi prioritet hesab edir.

Bu təşəbbüs Konstitusiyanın əsas prinsipləri ilə birbaşa bağlıdır. Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası insan hüquq və azadlıqlarını ali dəyər kimi təsbit edir. Amnistiya aktı məhz bu ali dəyərin qorunmasına və praktiki tətbiqinə xidmət edir. Eyni zamanda, bu proses qanunun aliliyi prinsipinə xələl gətirmir, çünki amnistiya yalnız müəyyən edilmiş kateqoriyalara şamil olunur və ciddi hüquqi meyarlar əsasında həyata keçirilir.

Prezident İlham Əliyevin amnistiya təşəbbüsü sosial baxımdan da böyük əhəmiyyət kəsb edir. Amnistiya ailə institutunun möhkəmləndirilməsinə, sosial münasibətlərin sağlamlaşdırılmasına və ictimai sabitliyin gücləndirilməsinə xidmət edir. Azadlığa buraxılan şəxslərin ailələrinə qovuşması, onların normal həyata adaptasiyası cəmiyyətin sosial strukturuna müsbət təsir göstərir. Dövlət bu addımla yalnız hüquqi deyil, həm də sosial məsuliyyət daşıdığını açıq şəkildə nümayiş etdirir.

Amnistiya təşəbbüsü milli birlik ideyasını daha da gücləndirir. “Konstitusiya və Suverenlik İli” çərçivəsində həyata keçirilən bu addım cəmiyyətə dövlətin güclü, ədalətli və humanist mahiyyətini nümayiş etdirir. Suveren dövlət öz hüquqi sisteminə güvənən, cəmiyyətinə inanan və sosial məsuliyyəti dərk edən dövlətdir. Prezident İlham Əliyevin siyasəti məhz bu fəlsəfəyə əsaslanır.

Bu təşəbbüs beynəlxalq hüquqi yanaşmalarla da uzlaşır. Bir çox ölkələrdə mühüm tarixi mərhələlərdə, konstitusion proseslər və milli həmrəylik dövrlərində amnistiya aktları qəbul edilir. Azərbaycan da bu beynəlxalq təcrübəni milli maraqlara uyğun şəkildə tətbiq edərək hüquqi dövlət imicini daha da möhkəmləndirir. Bu, ölkənin beynəlxalq nüfuzunun artmasına və hüquqi islahatların müsbət qiymətləndirilməsinə şərait yaradır.

Prezident İlham Əliyevin amnistiya təşəbbüsü son illər aparılan məhkəmə-hüquq islahatlarının məntiqi davamı kimi çıxış edir. Məhkəmə sisteminin təkmilləşdirilməsi, cəza siyasətinin humanistləşdirilməsi və hüquqi mexanizmlərin şəffaflaşdırılması bu təşəbbüs üçün möhkəm zəmin yaradıb. Amnistiya hüquq sisteminin çevikliyini və müasir çağırışlara uyğunlaşma qabiliyyətini nümayiş etdirir.

“Konstitusiya və Suverenlik İli” çərçivəsində amnistiyanın elan edilməsi eyni zamanda hüquqi maarifçiliyin gücləndirilməsinə xidmət edir. Cəmiyyət Konstitusiyanın real həyatda necə tətbiq olunduğunu, dövlət qərarlarının hansı dəyərlərə əsaslandığını daha aydın şəkildə dərk edir. Bu isə vətəndaşların hüquqi şüurunun formalaşmasına və qanuna hörmət hissinin möhkəmlənməsinə mühüm töhfə verir.

Ümumilikdə, Prezident İlham Əliyevin “Konstitusiya və Suverenlik İli” münasibətilə amnistiyanın elan edilməsi təşəbbüsü Azərbaycan dövlətinin müasir, humanist və məsuliyyətli idarəetmə modelini dolğun şəkildə əks etdirir. Bu təşəbbüs hüquqi dövlət quruculuğunun dərinləşməsinə, sosial ədalətin təmin olunmasına və milli birliyin möhkəmləndirilməsinə mühüm töhfə verir. Dövlətçilik fəlsəfəsinin mərkəzində insan amilinin dayanması bu siyasətin əsas mahiyyətini təşkil edir və Azərbaycanın gələcək inkişafı üçün etibarlı hüquqi və mənəvi zəmin yaradır.

Ərşad Hüseynov,

YAP Gədəbəy Mədəniyyət ərazi partiya təşkilatının sədr müavini