1992-ci il noyabrın 21-i Azərbaycan dövlətçiliyinin müasir inkişaf tarixində mühüm siyasi hadisə kimi yadda qalmışdır. Həmin gün Naxçıvan şəhərində Yeni Azərbaycan Partiyasının təsis konfransının keçirilməsi həm ölkənin siyasi həyatında yeni mərhələnin başlanğıcı, həm də Azərbaycan xalqının gələcəyinə hesablanmış tarixi qərarın təzahürü idi. O dövrdə ölkədə yaşanan dərin siyasi böhran, idarəetmədə özbaşınalıq, separatçı meyllərin güclənməsi, iqtisadi çöküş və Qarabağda davam edən ağır vəziyyət cəmiyyətin yeni siyasi qüvvəyə ehtiyacını daha aydın göstərirdi. Belə bir şəraitdə Azərbaycan ziyalılarının və vətənpərvər ictimai-siyasi xadimlərin təşəbbüsü ilə formalaşan Yeni Azərbaycan Partiyasının yaranması milli dövlətçiliyin xilası üçün atılmış tarixi addım oldu.
1992-ci ilin sentyabrında Azərbaycanın tanınmış ziyalılarından ibarət 91 nəfərlik qrup ümummilli lider Heydər Əliyevə müraciət edərək, ölkəni dərin böhranlardan çıxarmaq üçün siyasi proseslərə rəhbərlik etməyi xahiş etmişdi. Bu müraciət, əslində, xalqın ümumi istəyi və narahatlığının ifadəsi idi. O dövrdə hakimiyyətdə olan qüvvələrin idarəetmə bacarığının zəifliyi, dövlətçilik ənənələrinin sarsılması və daxili çəkişmələrin güclənməsi dövlətin gələcəyini ciddi təhlükə altına salmışdı. “91-lər”in müraciəti cəmiyyətin həm siyasi, həm də sosial sifarişi idi və bu addım Yeni Azərbaycan Partiyasının yaranmasına ideoloji əsas yaratdı.
Azərbaycanın çətin günlərində Naxçıvan Muxtar Respublikası həm siyasi mühit, həm də təhlükəsizlik baxımından daha sabit məkan idi. Məhz buna görə də Yeni Azərbaycan Partiyasının təsis konfransı Naxçıvan şəhərində keçirildi. 21 noyabr 1992-ci ildə keçirilən konfransda ölkənin müxtəlif bölgələrindən gəlmiş nümayəndələr iştirak edirdilər. Bu konfransda partiyanın təşkilati-struktur əsasları müəyyənləşdirildi, proqram və nizamnamə qəbul olundu, habelə Heydər Əliyev Yeni Azərbaycan Partiyasının sədri seçildi. Bu hadisə Azərbaycan siyasi sisteminə yeni nəfəs gətirdi və ölkənin gələcək inkişaf istiqamətlərini müəyyən etdi.
Təsis konfransı ilə Heydər Əliyevin Azərbaycan siyasətinə böyük qayıdışı reallaşdı. Bu qayıdış təkcə bir liderin siyasi səhnəyə dönüşü deyildi; bu, xalqın öz xilaskarına ehtiyacının təcəssümü idi. Heydər Əliyev partiyanın sədri seçildikdən sonra ölkədəki təhlükəli siyasi proseslərin qarşısının alınması, iqtisadi tənəzzülün dayandırılması və dövlət idarəçiliyində nizam-intizamın bərpası məqsədilə strateji xətt müəyyənləşdirdi. Onun rəhbərliyi ilə təməli qoyulan siyasi kurs müstəqil Azərbaycan dövlətinin möhkəmlənməsinə xidmət edəcək gələcək islahatların əsasını təşkil edirdi.
Yeni Azərbaycan Partiyasının yaranması bir neçə mühüm istiqamətdə milli əhəmiyyət daşıyırdı
Ölkədə parçalanmış siyasi mühitin birləşdirilməsi və idarəetmədə yeni keyfiyyət mərhələsinin başlanması.
Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə milli dövlətçilik prinsipləri yenidən gücləndirildi.
YAP müxtəlif sosial təbəqələrin, ziyalıların və xalqın geniş kütlələrinin bir araya gəlməsinə şərait yaratdı.
1993-cü ildən sonra həyata keçirilən siyasi, iqtisadi və sosial islahatlar bu partiyanın əsas ideoloji xəttinə söykənirdi.
Bu gün Yeni Azərbaycan Partiyası ölkənin aparıcı siyasi qüvvəsi kimi fəaliyyətini davam etdirir. Təsis konfransından keçən müddət ərzində partiya Azərbaycan dövlətinin quruculuğu və inkişafında mühüm rol oynayıb. Heydər Əliyevin müəyyən etdiyi strateji inkişaf xətti bu gün Prezident İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilir. Qarabağın işğaldan azad edilməsi, iqtisadiyyatın dinamik inkişafı, regionlarda genişmiqyaslı layihələrin həyata keçirilməsi bu siyasi kursun bəhrəsidir.
1992-ci il 21 noyabr tarixində keçirilən Yeni Azərbaycan Partiyasının təsis konfransı Azərbaycan tarixində dönüş nöqtəsi olmuşdur. Bu konfrans həm ölkənin sabitliyə, təhlükəsizliyə və inkişaf yoluna çıxmasının başlanğıcını qoydu, həm də xalqın iradəsinin siyasi reallığa çevrilməsinə şərait yaratdı. YAP-ın yaranması Azərbaycan dövlətçiliyinin xilası və möhkəmlənməsi üçün həyata keçirilmiş ən mühüm siyasi addımlardan biri kimi tarixə həkk olunmuşdur.
Xəyyam Vəliyev,
YAP Gədəbəy rayon təşkilatının əməkdaşı