Ukraynada təhlükəsizlik zəmanətləri - SÜLHMƏRAMLILAR

Tramp dünən Zelenskiyə söz verib ki, Birləşmiş Ştatlar sülh sazişinin bir hissəsi kimi Ukraynanın təhlükəsizliyinə zəmanət verməyə kömək edəcək. Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski və digər Avropa liderləri arasında bir gün əvvəl Vaşinqtonda Ağ Ev rəhbəri Donald Trampla görüşündə Rusiyanın ikinci işğalının qarşısını almaq üçün “təhlükəsizlik təminatları” tez-tez müzakirə edilib. Böyük Britaniyanın baş naziri Keir Starmer atəşkəs və ya sülh razılaşmasından sonra Ukraynaya yerləşdiriləcək "istəklilər koalisiyasından" ibarət bir qüvvə yaratmaqdan danışıb. Lakin heç kim bu qüvvənin necə görünəcəyi ilə bağlı təfərrüatları açıqlamır.

Trampın vədi

ABŞ prezidenti bildirib ki, müharibənin miqyası hələ məlum olmasa da, Birləşmiş Ştatlar müharibənin dayandırılması ilə bağlı istənilən razılaşmada Ukraynanın təhlükəsizliyinə zəmanət verməyə kömək edəcək. Tramp bu sözləri dünən Ağ Evdə keçirilən sammit zamanı verib. Zelenski və bir qrup avropalı müttəfiqini cümə günü Alyaskada Rusiya prezidenti Vladimir Putinlə görüşündən sonra qəbul edib.

“Təhlükəsizliyə gəlincə, çoxlu yardım olacaq” deyən o, Avropa ölkələrinin bu işə cəlb olunacağını bildirib. “Onlar birinci müdafiə xəttidir, çünki oradadırlar, lakin biz onlara kömək edəcəyik”, - ABŞ prezidenti əlavə edib.

Ukraynanın mövqeyi

"Mövzulara gəlincə, biz təhlükəsizlik təminatlarından danışdıq, bu, müharibənin sonunun başlanğıcı kimi əsas məsələdir. Yəni sonunda nə olmalıdır, yəni müdafiə, biz bununla başlayırıq və işə başlayırıq", - Zelenski Vaşinqtonda brifinq zamanı deyib. Ukrayna prezidenti bu vədi “irəliyə doğru atılmış mühüm addım” adlandırıb və əlavə edib ki, zəmanətlər “gələn həftə və ya 10 gün ərzində kağız üzərində rəsmiləşəcək”.

"ABŞ-ın onlara kömək edəcək, koordinasiya edəcək və həmçinin Ukraynanın təhlükəsizliyinə zəmanət verən ölkələr sırasında iştirak edəcəklərini açıq şəkildə bildirməsi vacibdir. Hesab edirəm ki, bu, irəliyə doğru böyük addımdır", - o əlavə edib.

Qoşunların təhlükəsizlik zəmanətləri nə görünə bilər?

The New York Times rəsmilər və ekspertlərlə danışıb və müəyyən edib ki, Ukraynada qoşunların təhlükəsizliyinə təminat üç ssenari ola bilər. Konseptlərdən biri Ukrayna Silahlı Qüvvələrini tamamlayacaq tamhüquqlu silahlı “sülhməramlı qüvvə”dir. O, yalnız müdafiə məqsədi ilə yerləşdiriləcək. İdeya Kremli NATO əsgərləri ilə münaqişəyə girmək barədə ciddi düşünməyə vadar etməklə Rusiyanı çəkindirməkdir. Problem ondadır ki, etibarlı çəkindirici vasitə olmaq üçün on minlərlə əsgər lazımdır.

İkinci imkan sülhməramlıları cəbhə xətti boyunca “uzatmaq”dır. Bu ssenari çox müdafiə təmin etməyəcək, lakin nəzəriyyəyə görə, ruslar Avropa qoşunlarına hücum riski ilə bağlı tərəddüd edəcəklər.

Üçüncü ideya isə “nəzarət qüvvəsi” yaratmaqdır. Kiçik, bəlkə də bir neçə yüz qoşun ola bilər. Əslində, orada Rusiyanın mümkün hərbi hərəkətləri barədə məlumat veriləcəkdi. Lakin bu rol peyklərdən və yerüstü kameralardan istifadə etməklə yerinə yetirilə bilərdi və bu qüvvələr hər hansı müdafiəni qurmaq üçün kifayət qədər böyük olmayacaqdı.

Həmçinin vacibdir:

Tramp bu variantların heç birinə ABŞ ordusunu cəlb etməyi öhdəsinə götürməyib;

Zelenski əlavə edib ki, söhbət indiyə qədər 30 ölkədən gedir.

V.VƏLİYEV