Reallaşdırılan enerji layihələri beynəlxalq miqyasda yüksək qiymətləndirilir

Zəngin təbii sərvətlərə, davamlı iqtisadiyyata və müasir texnologiyalara malik olan müstəqil Azərbaycan dövləti dünyanın enerji təhlükəsizliyi məsələlərinin həllində aparıcı mövqe tutur. Ölkəmiz hazırda dünyada nəhəng neft və qaz ixrac edən ölkələrdən biri kimi tanınır. Azərbaycanın təşəbbüsü və iştirakı ilə reallaşdırılan enerji layihələrinin geostrateji - siyasi və iqtisadi əhəmiyyəti beynəlxalq miqyasda olduqca yüksək qiymətləndirilir. Çünki Azərbaycanın bu sahədə həyata keçirdiyi strateji kurs həm də ölkəmizlə əməkdaşlıq edən dövlətlərin enerji təhlükəsizliyinin, milli maraqlarının təmin olunması baxımından müstəsna əhəmiyyət kəsb edir.

Ulu öndərimiz Heydər Əliyevin uzaqgörənliklə işləyib hazırladığı, mərhələ-mərhələ həyata keçirdiyi milli neft strategiyası öz bəhrəsini verir. 1994-cü ildə “Əsrin müqaviləsi”nin imzalanmasını Azərbaycan diplomatiyasının qələbəsi hesab etmək olar. Müqavilə Azərbaycanın müstəqilliyinin və dövlətçiliyinin möhkəmləndirilməsində mühüm rol oynamışdır. Daxili bazarın tələbatını tam ödəyən ölkəmiz digər ölkələrin enerji təhlükəsizliyində getdikcə daha mühüm rol oynamağa çalışır.

Cənub Qaz Dəhlizinin işə salınması və fasiləsiz işləməsi Azərbaycanı dünyanın aparıcı qaz və neft ixrac edən ölkələri ilə bərabər səviyyəyə qaldırdı. Cənub Qaz Dəhlizi cəmi bir il beş aydır fəaliyyət göstərir, lakin bu, bizim fəxr edə biləcəyimiz layihədir. Bu gün Azərbaycanın payına Aİ-nın tələbatının cəmi 5%-i düşür, lakin bir sıra Avropa ölkələrinin Azərbaycan qazının idxalından artan asılılığını nəzərə alaraq, Azərbaycan “Şahdəniz” qaz-kondensat yatağında hasilatı artırmağı hədəfləyir.

Bundan başqa, Xəzər dənizi külək enerjisi potensialına görə dünyada ikinci yerdədir. Bu yaxınlarda Azərbaycanın energetika nazirinin müavini Elnur Soltanov Xəzər dənizində elektrik enerjisi istehsalı üçün potensialın olduğunu və bu gün Azərbaycanla Aİ arasında yaşıl enerji üzrə dialoqun aparıldığını bildirib. Bundan əlavə, Cənub Qaz Dəhlizi hidrogeni nəql etmək potensialına malikdir ki, bu da enerji keçidi və tamam ekoloji təmiz yanacaqlardan istifadə istiqamətində gələcək addımlar üçün vacibdir.

Azərbaycan erməni işğalından azad edilmiş ərazilərində alternativ enerji mənbələrinin inkişafına xüsusi diqqət yetirir. İşğaldan azad edilmiş torpaqların, xüsusən də Kəlbəcər və Laçının potensialı 9-10 min meqavatdır. Burada diqqət külək və günəş enerjisinə yönəlib. Dünyanın aparıcı enerji şirkətləri “ACWA Power” və “Masdar” ilə əməkdaşlıq çərçivəsində Azərbaycanda ümumi istehsal gücü 470 meqavat olan günəş və külək enerjisi ilə işləyən iki elektrik stansiyası tikilir və gələn il istifadəyə veriləcək. Beləliklə, böyük enerji potensialı yaşıl enerji layihələrinin uğurla həyata keçirilməsi və regionda enerji təhlükəsizliyi üçün geniş perspektivlər vəd edir.

Azərbaycanın enerji siyasəti regionda təhlükəsizliyin möhkəmlənməsində strateji faktor kimi çıxış edir. Qarşılıqlı investisiya qoyuluşunun artması, yeni əməkdaşlıq platformalarının gündəmə gətirilməsi, enerji resurslarının, karbohidrogen ehtiyatlarının əlverişli və təhlükəsiz marşrutlarla daşınması regional miqyasda hazırkı əməkdaşlığın səmərəli nəticələridir.

Namiq Əhmədov

YAP Xəzər rayon təşkilatının sədri