Aleksandr Alaniya: Azərbaycan qədim şərabçılıq ənənələrinə malik heyrətamiz bir ölkədir - MÜSAHİBƏ

Rus mütəxəssis: “Turistlərə Azərbaycanın şərab zavodlarına baş çəkməyi tövsiyə edərdim”

Azərbaycana tətilə gedərkən, qədim Şamaxı şəhərinə səfər etməyi planlaşdırdığınızdan əmin olun. Özünəməxsus təbiətə və çoxlu sayda memarlıq abidələrinə əlavə olaraq, bu bölgə təbii üzüm sortlarından hazırlanan ləzzətli şərabları ilə də məşhurdur. Dağlarda, mənzərəli Meysari kəndində, ölkənin ən böyük üzüm bağları və şərab zavodları var. Qonaqlar üçün hər gün xüsusi şərab turları təşkil olunur, bu müddət ərzində somolye (şərab mütəxəssisi-red.) Aleksandr Alaniya yüksək keyfiyyətli içki seçməyi öyrədir və unikal təbii Azərbaycan şərabının dadını ortaya qoyur. Aleksandr Alaniya Moskva-Bakı portalına verdiyi müsahibədə, bir şərabçının şərabdan zövq almasının nə üçün asan olmadığını, təbii içkini fərqləndirən və hansı yemək üçün hansı növ şərabın ideal olduğunu izah edib. Müsahibəni oxucularımıza təqdim edirik.

- Aleksandr, Azərbaycanla ilk tanışlığınızdan danışın. Necə oldu ki, Şamaxıya gəldiniz?

- Azərbaycana ilk dəfə 10 il əvvəl gəlmişəm. Bakının ən yaxşı restoran və klublarında xidmət meneceri və somelye işləmişəm. Azərbaycan paytaxtını qeyri-adi memarlığı ilə bəyəndim: keçmişlə bu günün, tarixin və müasirliyin qarışığı, eyni zamanda bənzərsiz milli mətbəxi. Yeni tanışlıqlar və yeni dostlar qazandım. Ölkələri gəzməkdən, insanlara şərab içməyi öyrətməkdən zövq alıram. Azərbaycanlılar qədər heç kim yaxşı şərab haqqında çox şey bilmir. Bu səbəbdən yenidən bu ölkədə işləmək şansım olanda tərəddüd etmədən razılaşdım. Üstəlik, “Meysari” şirkətinin peşəkar şərabçılarından ibarət böyük bir komandanın bir hissəsi olmalı idim. Qədim Şamaxadan bir qədər aralıda yerləşən bu bənzərsiz kənddə Şərqi Avropada Avropa sertifikatı olan yeganə bio-orqanik şərab zavodu "Şirvan şərabları" fəaliyyət göstərir. Burada 6 xətli və 9 üzüm nümunəsindən ibarət olan, dadı əla olan təbii Azərbaycan şərabını istehsal edirlər.

- Siz qədimdən şərabçılıq ənənələrinə malik olan Gürcüstanda doğulub böyümüşdünüz. Şərabı ilk dəfə nə vaxt dadmısınız?

- Məndən hansı yaşda şərab içməyə başladığımı soruşanda cavab verirəm- ana bətnində. Və bu zarafat deyil. Fakt budur ki, Gürcüstanda bəzi həkimlər hələ də hamilə qadınlara bəzən kiçik bir stəkan qırmızı şərab içməyi məsləhət görürlər. Həqiqətən, az miqdarda şərab əla bir antioksidantdır və qandakı hemoqlobinin səviyyəsini artıra bilər. Qafqazda həmişə yaxşı şərab haqqında çox şey bilirdilər və ondan düzgün istifadə etməyi bilirdilər. Bu içki olmadan heç bir bayram tamamlanmır və əlbəttə ki, gözəl bir tost olmadan.

- Bir vaxtlar məşhur Rublyovka ərazisində yerləşən elit restoranlardan birində işləmisiniz. Rublyovka sakinləri ən çox hansı şərabları sifariş edirdilər?

- Bəli, yeri gəlmişkən, hələ də moskvalılar arasında çox populyar olan “Uryuk” restoranı idi. Çox vaxt ziyarətçiləri əsasən çəhrayı rəngli şampan sifariş edirdilər. Burqundiya və Yeni Zelandiya ağ şərabları və italyan qırmızı şərabları da yüksək qiymətləndirilirdi.

- Somolyelər hansı biliyə malik olmalıdır?

- Şərab onun ehtirasına çevrilməlidir. Məsələn, ölkənizin və dünyanın müxtəlif bölgələrindən olan şərabların fərdiliyini tanımalısınız. Somolyelər də şərabları ayırd edə bilməli, temperaturun nə qədər olması lazım olduğunu, şüşəni nə vaxt açacağını, hansı yeməyi hansı şərabla verməli olduğunu, müəyyən bir şəraitə və müəyyən bir insana uyğun şərabı necə seçəcəyini bilməlidir. Somolyelərin işi yalnız müştəri xidməti ilə məhdudlaşmır. Şərab siyahısının formalaşdırılması, işçilərin təhsili, şərab və içkilərin tədarükçüləri ilə işləmək- bütün bunlar həm də şam yeməyinin məsuliyyətidir. Mənə tez-tez soruşulan ən əhəmiyyətli sual, somolyelərin şərabdan nə qədər daddıqlarıdır. Biz şərabı dadırıq, içmirik. Bəzən, əlbəttə ki, içirik- bayram günlərində. Ancaq ümumiyyətlə, peşə həyatında o qədər həyəcanlıdır ki, ilk bir neçə ildə şərabdan zövq almaq çox çətindir. Bir ad günü və ya Yeni il üçün bir şüşə açırsınız və baxırsınız, dadını, tərkibini qiymətləndirməyə başlayırsınız. Beyin artıq müəyyən bir şəkildə qurulmuşdur: şüşəni açanda dərhal qiymətləndirməyə başlayırsan.

- Görəsən hansı üzüm çeşidi sizin üçün daha yaxşıdır?

- "Saperavi". Bibliya hekayəsinə görə, Cənnətdəki Adəm və Həvva qadağan olunmuş meyvəni- bir alma daddı, amma məncə “Saperavi” üzümü idi. Niyə məhz o? Ən qədim və unikal üzüm növlərindən biridir. Fransızlar bu içkiyə tinturier və ya şərab boyası deyirlər. Və "saperavi" adı gürcü dilindən "boyayıcı" kimi tərcümə olunur. Şərabçılıqdan ümumi insan dilinə çevrilən bu məna, "saperavi"nin yalnız dərisinin deyil, ətinin də qırmızı olduğu anlamına gəlir. Bu xüsusiyyət əksər qırmızı şərabların təbii fenolik zənginliyini və dərin rənglərini izah edir. "Saperavi" Azərbaycanda da yetişdirilir.

Üzüm pestisidlərdən, kimyəvi gübrələrdən və digər oxşar maddələrdən istifadə edilmədən yetişdirildikdə ondan əla təbii şərab istehsal olunur. Üzüm sahəsindəki torpaq üzvi məhsul yetişdirmək üçün yüksək standartlara cavab verməlidir. Məcburi tələblərdən biri də üzümçülük başlamazdan 3 il əvvəl torpağa heç bir sintetik təsirin olmamasıdır.

- Oxucularımıza deyin, "ət üçün qırmızı, balıq üçün ağ" qaydası hələ də dəyişməzdirmi? Bütün yeməklərə uyğun gələn bir şərab çeşidi varmı?

- Bəli, bəlkə də belədir, baxmayaraq ki, ağ şərab qırmızıdan daha çox yönlüdür. Ancaq unutmayın ki, hər şərabın öz zövqü, öz xarakteri var. Əksinə, bütün şərablara uyğun gələn yeməyi adlandıra bilərəm. Bu, "Tete de Moyne" pendiridir - qeyri-adi bir forması ilə seçilən, xüsusi qoxusu olan yarı sərt İsveçrə pendiridir. Qırılır, kəsilmir, nazik pendir yarpaqlarını güllərə çevirir. Bu növün adı fransız dilindən "rahib başı" olaraq tərcümə olunur. Pendirin yarandığı yer Bernese Jura bölgəsi idi. İlk dəfə "Tete de Moyne" rahiblər tərəfindən hazırlanıb, lakin tam olaraq nə vaxt məlum deyil. Bu pendir həm ağ, həm də qırmızı şərablarla yaxşı gedir.

- Rus turistlərə hansı növ Azərbaycan şərabını sınamağı məsləhət görərdiniz?

- Başlamaq üçün onlara şərab istehsalı prosesini öz gözləri ilə görmək üçün Azərbaycanın şərab zavodlarına baş çəkməyi tövsiyə edərdim. Orada turistlər içkinin dadına baxmaq, dad xüsusiyyətlərini hiss etmək və özləri üçün ən yaxşısını seçmək imkanı əldə edəcəklər. Və buradakı şərab fərqli dad və buketdən ibarətdir. Hər kəs özü üçün xüsusi bir şey seçə bilər. Axı, Azərbaycan şərabçılığın əsrlər əvvəl yarandığı ərazidə yerləşən heyrətamiz bir ölkədir. Əlverişli iqlim şəraiti, münbit torpaq yerli üzümün keyfiyyətini yaxşılaşdırır. Buna görə də burada istehsal edilən hər cür şərab xüsusi və bənzərsizdir.

Tərcümə - Elçin Bayramlı

Yazı Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyinin maliyyə dəstəyi ilə "Azad sahibkarlığın və liberal iqtisadiyyatın təşviqi" istiqaməti çərçivəsində hazırlanıb.