“Erməni radikal ruhaniləri son günlərini yaşayır” – Əcnəbi ekspertlər

Erməni kilsəsi ilə Paşinyan arasında münaqişə, görünür, yeni mərhələyə keçir. “Hraparak” qəzetinin yazdığına görə, uzun sükutdan sonra din xadimləri əks hücuma keçib: Paşinyanın patriarxlığa basqın etmək barədə bəyanatından sonra son günlər kilsə nümayəndələri Eçmiədzinin fonunda videoçarxlar çəkir, katolikosu dəstəkləyən çıxışlar edir və hakimiyyətin elan etdiyi kampaniyanı tənqid edirlər. II Qareginin özü də aktivləşib– erməni katolikosu müraciətlə çıxış edərək, Paşinyanın həyata keçirdiyi antikilsə kampaniyasının “müstəqil dövlətçiliyə ciddi təhlükə olduğunu” qeyd edərək, mahiyyətcə ictimaiyyəti baş nazirə qarşı yürüşə çağırıb.

Hadisələr bundan sonra necə inkişaf edəcək? Katolikos qayığı yelləyib Paşinyana inamı sarsıda biləcəkmi? Cənubi Qafqaz üzrə əcnəbi ekspertlər bu vəziyyəti Caliber.Az-a şərh ediblər. Ekspertlərin rəyini oxucularımıza təqdim edirik.

Gürcüstanlı politoloq, hərbi-siyasi elmlər doktoru, professor Vaxtanq Maisaya hesab edir ki, bu qarşıdurma Ermənistandakı dərin siyasi böhranın təzahürüdür.

Onun fikrincə, dövlət və kilsə arasında münaqişə ideoloji fərqliliklərdən çox-çox kənara çıxır və islahatlar cəhdləri və xarici siyasət dəyişiklikləri fonunda strateji əhəmiyyət kəsb edir.

“Revanşist müxalifətdən fərqli olaraq, Ermənistanla Azərbaycan arasında sülh ideyasına sadiqlik nümayiş etdirən Paşinyan əslində yeni siyasi xəttin simvoluna çevrilir”,- o qeyd edib.

Ekspert xatırladıb ki, Ermənistanın baş naziri bu yaxınlarda Əbu-Dabidə Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevlə görüşüb və bu, iki ölkə arasında münasibətlərin normallaşması istiqamətində daha bir addım olub.

"Mən Ermənistanda baş verənlərdə regionda sabitliyi pozmaqda maraqlı olan xarici qüvvələrin də təsirini görürəm. Üçüncü qüvvə iki dövlətin- Ermənistan və Azərbaycanın birgə yaşaması üçün uzunmüddətli formatın yenicə formalaşmağa başladığı bu yeni hadisələr dənizində qəsdən "suları bulandırır"- V. Moisaya deyib.

Qazaxıstanlı politoloq Atbek Aytmatovun fikrincə, Eçmiədzindəki yepiskoplar, görünür, katolikosun özü də Paşinyanın son bəyanatlarını hərəkətə keçməyə çağırış və onların təhlükəsizliyinə təhdid kimi qəbul ediblər.

"Amma burada qeyd etmək lazımdır ki, erməni din xadimləri özünü bu prosesdə qurban kimi göstərməyə çalışsa da, heç kim onu ölkənin rəsmi hakimiyyətinin əleyhinə danışmağa, dəfələrlə müxalifətlə əməkdaşlıq etməyə və onun təhriki ilə anti-Paşinyan bəyanatlar verməyə məcbur etməyib. Bu, sadəcə olaraq, onun hakimiyyət nümayəndələrinin bəyanatlarına və Ackus Paşinko komandasının bəyanatlarına zidd olan bəyanatlar deyildi. “Ermənistana və erməni maraqlarına xəyanət” sayılır. Bir din xadiminin özünün buna yol verməsi inanılmazdır və bunun əbədi olaraq davam edəcəyini düşünürdü- Paşinyan uzun müddətdir ki, belə qərara gəlib.

Onun fikrincə, bu gün hər kəsə aydındır ki, revanşist katolikos Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh müqaviləsinin imzalanmasına mane olur.

Təsadüfi deyil ki, “Real Ermənistan” Paşinyanın yeni layihəsinə çevrilib. Baş nazir anladı ki, 44 günlük müharibədən sonra Ermənistan cəmiyyətinə anaxronizmlərdən və separatçı təcavüzdən xilas olmaq lazımdır. Bütün bu cəfəngiyyatlardan yalnız cəmiyyətə yeni dəyərlər, Ermənistanın siyasi yoluna, qonşuları ilə münasibətlərinə fərqli baxışlarla yaxa qurtarmaq olar. Beləliklə, mənim fikrimcə, erməni radikal ruhaniləri özünün ən pis günlərini yaşayır, cəmiyyətin əksəriyyəti Paşinyanın təşəbbüslərini dəstəkləyəcək, Ermənistan xalqı ideoloji düşmənçilik və müharibə şəraitində deyil, sülh şəraitində yaşamaq istəyir”, - deyə A.Aytmatov yekunlaşdırıb.

Tərcümə - Elçin