Pavel Klaçkov: İlham Əliyev COP29 Bakı konfransında Qərbin iç üzünü açdı - MÜSAHİBƏ

Politoloq, Rusiya Federasiyası Hökuməti yanında Maliyyə Universitetinin filial direktoru Pavel Klaçkov “Moskva-Baku” portalına müsahibəsində BMT-nin Bakıda keçirilən iqlim konfransı ilə bağlı bir sıra Qərb ölkələrinin ikili yanaşmalarını şərh edib. Müsahibəni oxucularımıza təqdim edirik.

- Pavel Vladimiroviç, Fransanın ekologiya naziri Bakıda keçirilən BMT-nin COP29 iqlim konfransına səfərini ləğv etdi və Avropa diplomatiyasının rəhbəri Jozef Borrell İlham Əliyevin konfransda Fransa və Hollandiyanın özlərinin xarici ərazilərində apardıqları siyasət, eləcə də bu dövlətlərin neokolonial siyasətinin ümumilikdə iqlimə mənfi təsir göstərməsi bağlı çıxışından sonra Azərbaycanı tənqid etdi. Eyni zamanda, Azərbaycan Prezidenti Borrelin Aİ-ni “Cənnət bağı”, dünyanın qalan hissəsini isə “cəngəllik” adlandıran bəyanatını xatırladıb...

- Mən Azərbaycan Prezidentinin Bakıda BMT-nin iqlim konfransının inkişaf etməkdə olan kiçik ada dövlətlərinə həsr olunmuş sessiyasındakı çıxışını çox diqqətlə öyrəndim. Və deyə bilərəm ki, bu, çox dəqiq, cəsarətli, açıq çıxışdır.

İlham Əliyevin bəzi Qərb dövlətlərinin təhrik etdiyi problemlərdən (və məlum olduğu kimi, uzun müddətdir ki, dünyada yalnız bir neçə dövlətin Qərbi tənqid etməyə gücü çatırdı) açıq şəkildə danışması Qərbin yanaşmalarının ədalətsizliyini açıq şəkildə ortaya qoyur. Azərbaycan təkcə regional deyil, qlobal problemlərin həllində iştirak edir, bu, Azərbaycan Prezidentinin siyasi ağır çəkidə olduğunu, bu gün artıq təkcə Cənubi Qafqaz və Xəzər regionunda deyil, beynəlxalq aləmdə siyasi rol oynadığını bir daha təsdiqləyir.

Azərbaycan nümayiş etdirdi ki, iqlim dayanıqlığı artıq Qərbin əlində ola bilməz. Dəhşətli müstəmləkəçilik siyasətinin əsasları da aradan qaldırılmalıdır.

Azərbaycan Prezidenti iqlim dəyişikliyi məsələsində Fransa və Hollandiyanın mənfi rolunu qeyd edib.

İqlim problemi obyektiv olaraq bütün dünya üçün mövcuddur. Və Parisin etdiyi kimi iqlim gündəmi siyasi məqsədlər üçün istifadə edilə bilməz. Həqiqətən də, Makron özü Fransanı iqlim problemlərinin həllini müdafiə edən ölkə kimi təbliğ edir. Lakin Fransa və bəzi Aİ qurumları iqlim gündəmindən özlərinə sərfəli şəkildə istifadə etməyə və bundan öz siyasi problemlərini həll etmək üçün istifadə etməyə çalışırlar.

İqlim konfransının Bakıda keçirilməsinin qarşısını almaq üçün bir sıra Qərb dövlətlərinin, Qərb institutlarının, o cümlədən Avropa Parlamentinin apardığı anti-Azərbaycan kampaniyasını xatırlayırıq. Hansı arqumentlər verilmədi. Qərbdə isə ən sevimli mövzu insan haqlarının pozulması iddiasıdır.

Amma Fransa öz problemlərində bataqlığa girdiyi üçün Azərbaycana əmr verə biləcək ölkə deyil. Yay Olimpiya Oyunları öncəsi Parisdə Sena çayının “təmizlənməsi” ilə bağlı qalmaqallı vəziyyəti xatırlayaq. Orada üzməyin mümkün olduğunu sübut etmək üçün fransız nazir özünü çirkli suya atdı. Lakin Olimpiada zamanı çay hələ də çirkli olduğu üçün üzgüçülük yarışları ləğv edildi. Əgər Avropada, Borrelin dediyi kimi, “Cənnət bağı”nda, Azərbaycanda guya insan haqlarının pozulması mövzusundan sui-istifadə etmək istəyirlərsə, o zaman həmin Avropa ilk növbədə güzgüdə özünə baxmalıdır. Məsələn, Fransada etiraz aksiyalarında əhalini necə sıxışdırırlar. Və bəzən Yeni Kaledoniyada bu yaxınlarda olduğu kimi öldürürlər.

Bu və ya digər istiqamətdə kiməsə nəsihət vermək, nəyisə öyrətmək üçün bir ölkənin, onun rəhbərinin bunun üçün hansısa mənəvi əsası olmalıdır, bu məsələlərdə bir növ ideal olmalıdır. Amma sən özün çıxardığın çirkabın içində boynuna qədər oturanda, dünya sənin davranışına qəzəblənəndə, öz çirkab çəlləyindən kiməsə nə etməli olduğunu necə deyə bilərsən? Əvvəlcə bunu özünüz başa düşməlisiniz. Amma başqalarına münasibətdə özləri üçün norma hesab etdikləri bu əbədi Qərb əxlaqi təlimləri artıq keçib gedir. Bütün bunlar çoxdan gülünc hal alıb. Yaxşı, sən orada nəsə hürürsən. Lakin bu hürmə artıq təsirli deyil. Qərb bütün nüfuzunu itirib. İlham Əliyev isə bunu bir daha nümayiş etdirdi.

Əliyev nümayiş etdirdi ki, iqlim gündəmi dar mənada eqoist siyasi məqsədlərin, o cümlədən Qərbin müstəmləkəçilik maraqlarının girovuna çevrilməməlidir.

İlham Əliyev Qərbin Aİ-nin “Cənnət bağı”, dünyanın qalan hissəsinin isə “cəngəllik” olması barədə bəyanatların cəfəngiyyat olduğunu nümayiş etdirdi. Və əgər belədirsə, Qərbi bu “cəngəlliyə” burnunu soxmamağa çağırdı. Və bu “Eden bağında” nə qəddarlıqların baş verdiyini göstərdi.

İnanıram ki, Fransa və Hollandiyanın xarici ərazilərində yaşayan sakinlər onların problemlərini dünyanın diqqət mərkəzinə çəkən Azərbaycana himayəsinə görə hədsiz minnətdardırlar.

Bundan əlavə, bildiyiniz kimi, COP29 iqlim konfransının sədri kimi Azərbaycanın məqsədlərindən biri qlobal Şimal və qlobal Cənub arasında körpülər qurmaqdır. Biz gördük ki, bəzi Qərb qüvvələrinin Bakının COP29 tədbirini pozmaq cəhdlərinə baxmayaraq, Fransanın psixozuna baxmayaraq, 196 ölkənin nümayəndəsi, 80-ə yaxın prezident, baş nazir, baş nazirin müavinləri Azərbaycana gəlib. Və hamı müzakirə edir, iqlim problemlərinin həlli üzərində işləyir və hansısa ortaq məxrəcə gəlməyə çalışır.

Müasir dövrdə kifayət qədər çətin bir iş üzrə Azərbaycanın təşəbbüsü- qlobal Şimal ölkələri ilə qlobal Cənub ölkələri arasında iqlim gündəmi vasitəsilə körpülər qurmaq- son dərəcə vacib və nəcib vəzifədir, dünyanın ən çətin çağırışlarını dərk edən məsuliyyətli dövlətin təşəbbüsüdür. Burada əsas məsələ dinc yanaşı yaşamağa, mövcud məsələlərin bərabər şərtlərlə birgə həllinə çağırışdır. Dünyada hər şey yolunda gedərkən, hərbi gərginlik artdıqda, bu əlaqələri pozmaq meyli fonunda münaqişələr kəskinləşəndə, dünyanın parçalandığı, qlobal fəlakətin astanasında olduğu hissi yarananda , Azərbaycan deyir ki, ümumi vəzifələr var, münaqişə edən tərəflər arasında körpülər lazımdır ki, dövlətlər arasında münasibətlərin strukturu qorunmalıdır. Və biz dinc dialoqun keşiyində durmalıyıq. Azərbaycanın təşəbbüsü kimi təşəbbüslərin olması isə dünyanın məhv olmasına imkan verməyə bilər.

Qətiyyətlə demək olar ki, Azərbaycanın son illərdə gördüyü hər şey səmərəli nəticələrə gətirib çıxarır. COP29-un sədri kimi Azərbaycanın digər təşəbbüsü iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə kiçik inkişaf etməkdə olan ölkələri maliyyələşdirməyə kömək etmək üçün Fondun yaradılmasıdır və Bakı artıq 10 milyon ABŞ dolları məbləğində töhfə verib. Bu nəcib hərəkətdir. Azərbaycan sadəcə gözəl danışmır, sözləri boş yerə sərf etmir, həqiqətən hərəkət edir, həqiqətən kömək edir, maliyyələşdirir. Onların çiyninə vurub, ey adalılar, siz nə qədər yaxşısınız deməklə deyil- yalnız real şeylər kömək edir. Bu isə böyük hörmətə səbəb olur.

Xatırlayırıq ki, əvvəllər Qoşulmama Hərəkatının sədri kimi Azərbaycan 80-ə yaxın ölkəyə maliyyə və humanitar yardım göstərib. Bu, bir daha sübut edir ki, İlham Əliyev bu gün qlobal səviyyədə mötəbər liderdir.

- Rusiya İqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə inkişaf etməkdə olan ölkələrin maliyyələşdirilməsi zərurətində COP29-un sədri kimi Azərbaycanın iqlim dəyişikliyinə yanaşmalarını bölüşür.

- Doğrudan da, bu məsələdə Rusiya və Azərbaycanın yanaşmaları yaxındır. Bakı konfransında Mixail Mişustin iştirak edib və COP29-da Bakıda geniş yüksək səviyyəli nümayəndə heyəti işləyir.

Rusiya COP29-un keçirilməsində Azərbaycana dəstək verib və konfransın hazırlanmasına kömək edib. Vladimir Putin Azərbaycan prezidentinə təbrik sözlərini çatdırıb.

İstər bu sahədə əməkdaşlıq, istərsə də ümumi yanaşma və çağırışlara baxış da bizim strateji müttəfiqlik münasibətlərimizin eyni istiqamətə baxdığımızı bir daha nümayiş etdirir. Biz birlikdə, yan-yana qlobal problemlərin həllində iştirak edirik. Bizim dialoq nümunəmiz isə bu və ya digər dərəcədə başqaları üçün nümunədir.

- Bakıdakı konfransa Ermənistan nümayəndələri dəvət olunsa da, gəlmədilər...

- Ermənistan hakimiyyəti belə bir qərar qəbul edəndə onların nə düşündüyünü söyləmək çətindir. Amma məncə, xarici siyasət perspektivləri baxımından Bakıya gəlməkdən imtina yanlış qərar idi. Səfər sülh yolunda Ermənistan-Azərbaycan dialoqunun daha səmərəli qurulmasına töhfə verəcəkdi. Dialoqdan imtina etmək həmişə pisdir. Şübhə yoxdur ki, Azərbaycan Ermənistan nümayəndələrinin təhlükəsizliyini tam təmin edəcəkdi.

Tərcümə - Elçin Bayramlı

Yazı Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyinin maliyyə dəstəyi ilə “Azərbaycan Respublikasının dünya birliyinə inteqrasiyası, region ölkələri və digər dövlətlərlə, beynəlxalq təşkilatlarla əməkdaşlığının inkişaf etdirilməsi” istiqaməti çərçivəsində hazırlanıb