MİA

  • 32 778

Stanislav Tarasov: “Bizim üçün vacibdir ki, qonşularımızın heç biri Rusiya üçün təhlükə yaratmasın” - MÜSAHİBƏ

image

REGNUM informasiya agentliyinin Şərq redaksiyasının baş redaktoru, rusiyalı politoloq Stanislav Tarasov “Caliber” analitik mərkəzinə müsahibəsində maraqlı fikir səsləndirib. Müsahibəni oxucularımıza təqdim edirik.

- Stanislav Nikolaeviç, Tacikistandakı son hadisələri necə qiymətləndirirsiniz? Onların arxasında kim və ya nə dayanır?

- Hesab edirəm ki, Tacikistanda vəziyyətin sabitliyinin pozulmasında ilk növbədə amerikalılar və ingilislər maraqlıdır. Məhz bu xarici qüvvələr bir tərəfdən Əfqanıstanı, digər tərəfdən Tacikistanı silkələyir.

- Yəni, Moskva vəziyyətə qarışmayacaq?

- Moskva heç nə etməyəcək. Rusiyanın 201-ci diviziyası artıq Tacikistandadır və bu, lazım gələrsə, cavab vermək üçün kifayət qədər döyüşə hazır qüvvədir.

- Tacikistanda qazax ssenarisini istisna edirsiniz?

- Qazaxstan ssenarisi ən azı indiki mərhələdə istisnadır.

- Nəyə əsasən razılaşmırsınız?

- Axı, nə ola biləcəyini heç vaxt bilmirsən. Bura Mərkəzi Asiyadır. Orada hər zaman qarpız əkirlər qovun yetişir. Başa düşürsən?

- Lazım gələrsə, KTMT qoşunlarının vaxtında gələcəyinə eyham vurursunuz?

- Hər halda KTMT-nin köməyinə ümid etməyə dəyər.

- Sizcə, amerikalıların postsovet məkanında başqa cəbhə açması məqsədəuyğundurmu?

- Olduqca. Onların əsas məqsədi Rusiyanı zəiflətməkdir.

- Gəlin Cənubi Qafqaz regionundakı vəziyyəti müzakirə edək. Azərbaycanla Ermənistan arasında sərhədin demarkasiyası prosesi niyə dalana dirənib?

- Məncə, tərəflərdən biri blef edir. Hələ aydın deyil- Bakı, yoxsa İrəvan. Bakı tələsir, məcbur edir, çünki başa düşür ki, Ukrayna böhranı başa çatdıqdan sonra (yəqin ki, Ukraynada Moskva qalib gələcək) Rusiyanın postsovet məkanında siyasəti daha həlledici olacaq. Əvvəlki kimi halva olmayacaq.

- Demarkasiya prosesi Ermənistan tərəfindən süründürülür, lakin artıq Rusiyanın sifarişi ilə, bununla da Brüssel razılaşmalarına mane olur. Bu, Moskvanın başqa bir şıltaqlığıdırmı?

- Hansı sərhədlərdən danışırsan? Bu, keçmiş Sovet İttifaqının sərhədləridir. Bəs Brüssel kimdir? Paşinyan niyə demarkasiya məsələsi ilə bağlı danışıqlar aparmaq üçün Brüsselə gedir? Bura bizim tarixi coğrafiyamızdır. Yoxsa elə bilirsiniz ki, Brüsseldə xəritə hazırlayıb sizə verəcəklər? Heç nə almayın. Hər bir halda, Paşinyan artıq məğlubdur. O, Azərbaycanla müqavilə bağlayanda Qarabağ müharibəsini uduzmuşdu, ona görə də indi aydın deyil onun kuratorları kimdir- Brüssel, yoxsa Moskva. Kremldə Putinə bir söz deyir, sonra Avropaya qaçır və orada başqa bir sənədə imza atır. Paşinyan Rusiyanın özünü necə apardığını görmək üçün bu yolla vaxt qazanır. Yalnız bir "amma" var. Moskva hazırda Cənubi Qafqaza köklənməyib. Əvvəlcə Ukrayna ilə işimizi bitirəcəyik, sonra Zaqafqaziya ilə məşğul olacağıq.

- “Zaqafqaziya ilə məşğul olacağıq” nə deməkdir?

- Elementar olaraq. Bilirsinizmi, ötən gün İrəvanda rus generalı İvan Paskeviçin xatirəsi ehtiramla yad edilib, abidəsi önünə əklillər qoyulub? Beləliklə, bir sualım var. Türkmənçay sülhünü imzalayan, Zaqafqaziyanı Rusiyaya birləşdirən və İrəvanı alan rus generalı niyə ermənilər birdən-birə xatırladılar? Bəli, ona görə ki, indi ruslar ermənilərə deyirlər: “Bura bizim ərazimizdir, Armen can, onu biz almışdıq. Ukrayna məsələsi bitirəndən sonra görək necə danışacaqsınız”.

- Rusiya Ermənistana nasist ideologiyası “oxumağa” icazə verdi. Faşist Qaregin Njdenin abidəsi hələ də orda var, bəlkə bunu xatırlayarsınız?

- Başa düşürsünüz, Njde getdikcə geosiyasi xarakter daşıyır. Moskva öz əhəmiyyətini göstərir, mən sizə Paskeviçin abidəsi önünə əklil qoyulmasını bir səbəblə xatırlatdım. Rusiya Qafqazda öz üstünlüyünü göstərir. Biz bu bölgəni qan bahasına aldıq, sonra bu torpaqları milli respublikalara verdik. Onlara kömək etdik, orada elmlər akademiyaları yaradıldı, sonra da nəhayət hamısını öz adlarına çıxdılar.

- Doğrudanmı Moskva ermənilərin Rusiya əleyhinə demarşlarını və Putinin portretlərini yandırmasını bağışlamayacaq?

- Rusiya Ermənistanı öz maraqlarını nəzərə almağa məcbur edəcək. İndi bizim Qərblə problemimiz var. Lakin Rusiya şərqə doğru açılır. Daha doğrusu, cənub-şərqə İran, Türkiyə, Gürcüstan, Ermənistan və Azərbaycan istiqamətində. Məhz bu ölkələrdə Ukrayna böhranından sonra ciddi hadisələr baş verəcək.

- Siz Moskvanın SSRİ-2.0 layihəsini canlandırmaq planından danışırsınız?

- Yox. Rusiya keçmiş müttəfiq respublikaları yenidən öz çiyinlərində sürükləmək fikrində deyil. Biz artıq bu yolu keçmişik, bunun əvəzində üzümüzə tüpürdülər. Heç kim təşəkkür etmədi. Beləliklə, bizə yeni Sovet İttifaqı lazım deyil. Bizə neytral, azad, özünü inkişaf etdirə bilən dövlətlər lazımdır. Amerikalılar sizi yedizdirir? Qoy belə davam etsinlər. Brüssel sizə pul verir? Verməyə davam etsin. İnşallah, təki yaxşı yaşayın, amma bizə toxunmayın. Allah xatirinə, bizə qonaq, turist kimi gələ bilərsiniz.

- Gözlənilən deyil. Bəs onda Rusiya öz imperiyasını kimin hesabına gücləndirəcək?

- Bunlar boş söhbətlərdir. Bizdə politoloqlar qədər siyasətçi var, görürsünüz. Tarasov bir şey haqqında düşünür, başqası isə tamam başqa fikir bildirir. Onlara, eləcə də mənim fikrimə diqqət yetirməyə dəyməz. Axı mən dövlət nöqteyi-nəzərinin daşıyıcısı deyiləm, necə ki, Dövlət Dumasının deputatlarının fikirlərini rəhbər tutmaq lazım deyil. Kremlə, Putinə, Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinə diqqət yetirmək lazımdır. Ümumiyyətlə, biz Zaqafqaziyada artıq “kabab yemişik” və heç kimi, sizin dediyiniz kimi, bir çətirin altına yığmaq istəmirik. Bizim üçün vacibdir ki, keçmiş Sovet ölkələrinin heç biri Rusiya üçün təhlükə yaratmasın. Ermənistan bizə Rusiyanın bir hissəsi kimi lazım deyil. Rusiyaya müstəqil Ermənistan lazımdır ki, bizdən başqası ilə qidalansın. Prinsip belədir: ya özünüz pul qazanın, ya da Paris və ya London sizi yedizdirsin. Artıq bunu biz etməyəcəyik.

- Anlaşılandır. Heç kəsi yedizdirmək istəmirsən, amma idarə etmək istəyirsən...

- Yalnız milli təhlükəsizliyimizin mənafeyinə görə. Keçmiş respublikalarda raket və ya buna bənzər şeylərin görünməsinin qarşısını almaq üçün.

- Siz düşünürsünüz ki, Moldova və ya yoxsul Ermənistan Rusiyanın təhlükəsizliyinə təhlükə yarada bilər?

- Bəli. Tam belədir. Moldova da Ukrayna kimi potensial NATO ölkəsidir. Ona görə də məcbur olub Ukraynaya əməliyyata getdik. Gürcüstanla da hər şey aydındır, Qərbə baxır. Azərbaycan Türkiyə tərəfə baxır. Biz Ərdoğanla da razılaşa bildik və əməkdaşlıq edirik. Ermənilərdə hər şey qeyri-müəyyəndir. Gah Moskvanın yanındadırlar, gah da Brüsselin yanındadırlar, bəlli deyil ki, nəticədə onlar kiminlədir. Gəlin bunu anlayaq. Ermənilərin çantalarını yığışdırması ilk dəfə deyil. Axı 40 milyon ukraynalı harasa getməlidir. Beləliklə, biz onları Sibirə və Qafqaza göndərə bilərik.

Tərcümə - Elçin Bayramlı

Yazı Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyinin maliyyə dəstəyi ilə “Azərbaycan Respublikasının dünya birliyinə inteqrasiyası, region ölkələri və digər dövlətlərlə, beynəlxalq təşkilatlarla əməkdaşlığının inkişaf etdirilməsi” istiqaməti çərçivəsində hazırlanıb.

Digər xəbərlər