Rusiyalı ekspert: Qarabağdakı separatçılar erməni əhalini girov saxlayır - MÜSAHİBƏ

Xəzər Strateji Tədqiqatlar İnstitutunun (Rusiya) İnstitutunun baş direktoru İqor Korotçenko "Moskva-Baku" portalına müsahibədə Laçın yolu ətrafındakı son hadisələri şərh edib. Müsahibəni oxucularımıza təqdim edirik.

-Azərbaycan Qırmızı Aypara Cəmiyyəti Ağdam-Xankəndi yolu ilə Qarabağın erməni sakinlərinə 2 yük maşını humanitar yardım istiqamətləndirdi. Separatistlər isə Azərbaycanın bu addımının yalnız problemlərin dərinləşməsinə töhfə verəcəyini bildirdilər. Belə görünür, separatçılar bu yardımı Qarabağın erməni əhalisinə vermək niyyətində deyillər.

- Azərbaycandan humanitar yardımın tədarükü sağlam, məsuliyyətli bir dövlətin sağlam bir jestidir. Bundan əlavə, rəsmi Bakı dəfələrlə Qarabağın erməni əhalisini öz vətəndaşları kimi baxdığını bəyan edib.
Azərbaycan kimin kim olduğunu göstərdi. Mümkün qədər dünya birliyinə Qarabağ ermənilərinə ərzaq tədarükü üçün Laçın yoluna alternativ bir yol olduğunu göstərdi, lakin orada dava başqa davadır. Separatçıların Azərbaycan ərazisinin bu hissəsini öz nəzarətlərində saxlamaq və bu bölgə üzərinə parazitləşmək, qanunsuz əməllərini davam etdirmək üçün çıxardığı oyunlar davam edir. Axı, xalq adından beynəlxalq məkanda bir nümayiş göstərmək, Qarabağ münaqişəsinin davam etməsi çirkli oyunlarla milyonçu olmuş separatçı liderlərin xeyrinə, Azərbaycandan kömək almağa ümidli olan hər kəsin də zərərinədir.
Erməni sakinləri bu qrup haqda özlərini girov kimi saxlayan bir qrup kimi danışırlar. Bu qrup cəmiyyətdə və beynəlxalq ictimaiyyətdə bu günə qədər Qarabağın Bakının nəzarətində olmayan hissəsindəki "əzab" mövzusunu tətikləyən, Azərbaycanofobiyanın şişməsini istəyənlərdir. Eyni vaxtda həm bu mövzuda hərəkət edirlər, həm də bu ərazidə yaşayan erməni əhalisi, dəbdəbəli toylar, şənliklər düzəldir.

Bakı yenidən Ermənistan-Azərbaycan münasibətlərinin normallaşmasına sülh əlini uzatdı. Ancaq görünür, sülhün bu əli yenidən rədd ediləcəkdir. Separatçı anklavda hakimiyyəti qəsb edən separatçıların liderləri, əhalinin ehtiyaclarına əhəmiyyət vermirlər. Bütün bu növbəti şousun arxasında separatçılar və İrəvanda, eləcə də beynəlxalq erməni diasporundakı hamilər dayanır. Bu separatçı rejimin qorunub saxlanmasına çalışırlar, bu da onlara daha da zəngin olmağa imkan verəcəkdir.
Əminəm ki, Qarabağda yaşayan ermənilərin çoxu Azərbaycandan humanitar yardım almaq istəyərlər. Ancaq belə bir fürsətdən məhrumdurlar, çünki separatçı liderlər onları manipulyasiya edir, qorxudurlar. Bir qayda olaraq, kiminsə köməyə ehtiyacı varsa, onu qəbul edirlər. Separatçıların fikrincə, Qarabağın nəzarətsiz hissəsində humanitar bir fəlakət müşahidə olunursa belə adi əhalinin Azərbaycandan kömək alması qadağandır, o zaman bu onların öz terminologiyasından istifadə etsək könüllü aclıq aksiyası sayılır.
Bütün bunlar bir daha sübut edir ki, separatçılar Qarabağın blokadasının, problemlərini tamamilə süni yaradırlar, xüsusi olaraq, əzabın mövzusunu daha da tətikləyir, antiAzərbaycan cəbhəsini gücləndirməyə çalışırlar. Qarabağ ermənilərinin Azərbaycan Respublikasının hüquqi sahəsində real reinteqrasiyasının qarşısını almaq üçün bir sıra qərb ölkələrinin siyasətçiləri Azərbaycana qarşı kütləvi təzyiqləri möhkəmləndirməyə çalışır.
Lakin Qarabağ ermənilərinin Azərbaycanın hüquqi məkanına inteqrasiyası separatçı liderlərin, sadəcə, siyasi lövhədən uçacağına gətirib çıxaracaq və bununla da onların işi məhv ediləcəkdir. Və bu baxımdan, Bakı və Qarabağın erməni birliyinin nümayəndələri arasında birbaşa əlaqələrdə hər hansı bir dialoq və hər hansı bir müsbət tendensiya cəhdlərinə mane olmaq üçün güclü bir motivasiya var. Buna görə həm İrəvan, həm də separatçılar Qarabağ ermənilərinin Azərbaycan tərəfindən "soyqırımı" mövzusunu oynayır, mövcud status-kvonu qorumaq üçün bunu davam etdirəcəklər.
Qarabağ ermənilərinin reinteqrasiya problemi həll edilməlidir, çünki Qarabağ Azərbaycandır. Bu, dünyada hər kəs tərəfindən tanınır.
Qarabağ erməniləri sadəcə bu anklavın başında olan separatçıların inzibati asılılığından çıxmağı təmin etmək üçün tədbirlər görməlidirlər.
Qarabağın erməni əhalisinin Laçın sərhədi vasitəsilə keçid nümunəsinə baxın, onlar, səmimi şəkildə, təbəssümlə, Azərbaycan sərhədçiləri ilə necə tez-tez ünsiyyətdə olduqlarını görürük. Azərbaycan tərəfdən onlara münasibət nəzakətli və son dərəcə əlverişlidir. Buna görə də əminəm ki, separatçılar, radikallar və Ermənistan hakimiyyəti orqanları mane olmasaydı əhalinin Azərbaycanın hüquqi məkanına reinteqrasiyası daha sürətli baş verərdi və Qarabağ erməniləri Azərbaycandan hər hansı bir yardımı qəbul edəcəklər. Çünki normal yaşamaq istəyirlər.

- Laçın sərhəd-keçid məntəqəsinin qarşısında Azərbaycanla razılaşdırılmayan erməni yük maşınları bir aydan çoxdur ki, dayanmışdır. İrəvanın bu cür hərəkətlərinin məntiqi nədir? Axı, əsas odur ki, bu ehtiyac varsa, lazım olan hər şeyi hər hansı yolla çatdırmaq olmalıdır...

- İrəvandan Laçın yoluna Azərbaycanla razılaşdırılmadan nəsə göndərmək əvvəlcədən bir siyasi propoqanda idi və humanitar hərəkət deyildi. Bunun humanitar malların real çatdırılması ilə heç bir əlaqəsi yox idi. Bu, İrəvanın məqsədi deyildi.
Axı, Ermənistan hakimiyyəti bu humanitar yardımı Bakının təklif etdiyi Ağdam-Xankəndi marşrutu ilə göndərilməsinə heç kim mane olmurdu. Bunu etmək istəmədilər, çünki bu, beynəlxalq aləmdə Azərbaycanı gözdən salmaq üçün məqsədyönlü bir tədbir idi.
Avropa İttifaqının müşahidə missiyasının üzvlərinin, habelə Azərbaycanı vaxtaşırı tənqidi tənqid edən dövlətlərin xarici səfirləri, bu zonada belə bir vəziyyəti necə tətiklədiyini xatırlayırıq.

- Paris Meriyasının rəhbərlik etdiyi Fransadan gələn yük maşınlarının Laçın yolundakı erməni yük maşınlarına qoşulmasının arxasında nə dayanır?

- Fransa müstəmləkə ölkələri kimi saxladığı Afrika əhalisinin kütləvi əzabında günahkardır. Paris bu humanitar yardımı, ilk növbədə, Afrikaya- Fransız müstəmləkəçiliyindən ən çox zərər çəkən ölkələrə - Əlcəzairə, Nigeriyaya və s. göndərsə yaxşı olar. Fransız siyasətçiləri həmişə Qarabağda piar üçün gedirlər. Xatırladım ki, Fransa prezidentliyinə namizədlər də Fransada yaşayan erməni lobbisinin siyasi və maliyyə dəstəyini cəlb etmək üçün oraya gəldilər. Buna görə də, indi Fransanın "humanitar yardım" oyunu sadəcə ucuz piardır.
Yenə onlar gələcək, qışqıracaqlar. Ermənilər üçün həyatlarını verəcəklərini hər yerdə qışqırırlar. Ancaq verməzlər. Əvəzində onlar bir neçə tranş alacaqlar. Bu baxımdan, Vaşinqtondakı Capitol Hill-də ən vacib erməni lobbiçilərindən biri olan Robert Menendesin gözəl bir hekayə ilə sona çatan son dövrlərini xatırladım. Məlum olub ki, onun qızıl bir anbarı var imiş və erməni arvadı tərəfindən satılıb. Və hazırda cütlüyün münasibətləri üzərindən korrupsiya halı ilə bağlı istintaq aparılır.
Bu, yaxşı bir göstəricidir. Ən azı müxtəlif ölkələrdə və müxtəlif platformalarda təxirə salınan qətnamələrin və anti-Azərbaycan tamaşalarının hansı səbəblə necə qəbul olunduğu aydın olur. ABŞ-dakı erməni diasporunun iradəsi və istəkləri ilə ödəniş edən Men Kindes kimi insanlar var.

- Ermənistan Xarici İşlər Nazirliyi bəyan edib ki, 9 Noyabr 2020-ci il tarixli üştərəfli bəyanata görə, Rusiya sülhməramlıları Laçın yolu boyunca fasiləsiz hərəkəti təmin etməli idi...

- Rus sülhməramlı kontingentinə bu "cənabların" nəsə öyrətmək cəhdi lazım deyil. Bunlar hamısı İrəvanın rəsmi nümayəndələrinin çirkli siyasi oyunundan başqa bir şey deyil.

- Laçın Sərhəd Postunda Azərbaycan sərhədçiləri 3 erməni futbolçusunu axtarılanların siyahısından aşkar edib tutdular. Bildiyiniz kimi, 2021-ci ildə Azərbaycanın məhkəməsi onları Azərbaycan Respublikasının hüquq-mühafizə orqanlarının əməkdaşları tərəfindən təqdim olunan videolarla təsdiqlənən dövlət bayraqları ilə ayaqqabılarını sildiklərinə görə məhkum elan elan edib. Ermənistanda bu vəziyyət qaçırılma kimi təfsir edildi və media indi vətəndaşların İrəvanın ortasında da qaçırılacağı fikrini təşviq etməyə başladı...

- Qanunun normaları var. Saxlanılan şəxslər cinayət pozuntularını ediblər. Və onlar ölkənin qanunvericiliyinə uyğun olaraq saxlanılıblar. Azərbaycan, qeyri-qanuni bir hərəkət edən və peşman olduqlarını, yaşa görə vəziyyətlərini nəzərə alaraq cinayət məsuliyyətini inzibati məsuliyyətlə əvəz etdi. Onlar 10 gün həbsdən sonra sərbəst buraxılacaqlar. Bu, Azərbaycan qanunvericiliyinin pozula bilmədiyi, məsuliyyət daşıyacaqları üçün bu dərs olacaqdır. Demək istəyirəm ki, çox yumşaq bir şəkildə cəza aldılar. Azərbaycan insani bir jest etdi. Azərbaycan ümumiyyətlə bir insanpərvər, sülh dövlətidir və vaxtaşırı bunun nümunələrini görürük.
Erməni mediası, siyasətçilər yenidən bu şəxslərin "oğurlandığını" və s iddia edirlər. Eyni zamanda, hətta bir çox erməni ekspertləri də bunun yalan və təbliğat olduğunu etiraf edirlər. Hər şeyi alt-üst etmək üçün gerçəkliyi təhrif etməyə davam edəcəklər.
Qanunvericilik var, beynəlxalq hüquq, ərazi bütövlüyü var, bu, hadisələrin və faktların qiymətləndirilməsinə davam etmək lazımdır.
Eyni hekayə, Laçın SBM-də Qarabağ döyüşçüsü Vaqif Xachatryanın tutulması ilə əlaqədar aparılan təbliğatla da müşahidə olundu. Və sonra erməni təbliğatı, onun demək olar ki, müqəddəs olduğunu qışqırdı.
Müharibə cinayətləri üçün məsuliyyət məhdudiyyəti yoxdur. Bu ümumiyyətlə qəbul edilmiş dünya təcrübəsidir. 90 yaşında yaşlı nasist də mühakimə olunur. Məsələn, İsraildə müharibə cinayətkarlarının necə mühakimə olunduğunu görürük.
Və Azərbaycanda axtarılan cinayətkarların siyahısı var. Məsələn, Xocalı soyqırımını törədənlər axtarır. Həm də oxşar hərəkətlər edən hər hansı digər şəxslər də müharibə cinayətlərinə görə mühakimə olunacaqlar.

Tərcümə - Elçin Bayramlı

Yazı Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyinin maliyyə dəstəyi ilə “Azərbaycan Respublikasının dünya birliyinə inteqrasiyası, region ölkələri və digər dövlətlərlə, beynəlxalq təşkilatlarla əməkdaşlığının inkişaf etdirilməsi” istiqaməti çərçivəsində hazırlanıb.